QĐND - 42 năm phục vụ trong quân ngũ, trong đó có 11 năm trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường, nhưng với Đại tá Đào Đoàn Thế Hùng, nguyên Phó chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng thì đón Tết Quý Sửu 1973 (khi đó ông là Trưởng ban Tác huấn Trung đoàn Tên lửa 263, Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không-Không quân) ở vùng giải phóng là cái Tết đẹp nhất và đáng nhớ nhất.

Đại tá Đào Đoàn Thế Hùng kể lại kỷ niệm đón Tết Quý Sửu 1973 với các chiến sĩ của Sư đoàn 361.


Thần tốc đưa tên lửa vào Quảng Trị
Từ năm 1971 đến cuối 1972, tham gia chiến đấu ở khu vực phía bắc Khu 4, Trung đoàn Tên lửa 263, Sư đoàn 361 đã tiêu diệt được 40 máy bay Mỹ các loại, trong đó có 9 chiếc B-52 và bắt sống nhiều giặc lái. 7 giờ sáng 30-12-1972 (giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Ri-sác Ních-xơn ra lệnh ngừng ném bom từ Vĩ tuyến 20 trở ra và họp lại Hội nghị Pa-ri về Việt Nam. Nhưng từ Vĩ tuyến 20 trở vào, ở các tỉnh Bắc Trung Bộ, địch vẫn đánh phá ác liệt. Từ ngày 1 đến 14-1-1973, Trung đoàn 263 đã đánh 5 trận, đặc biệt trận đánh ngày 14-1, 4 tiểu đoàn đều phóng tên lửa và đã tiêu diệt hai chiếc B-52. Đây là hai chiếc B-52 cuối cùng mà bộ đội tên lửa ta bắn rơi trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. 
Ngày 15-1-1973, Ních-xơn tuyên bố chấm dứt toàn bộ việc ném bom, bắn phá miền Bắc nước ta. Hai hôm sau, ngày 17-1, Trung đoàn 263 được lệnh hành quân cơ động vào khu vực Khe Sanh (Quảng Trị) trước ngày 22-1. Lúc này, nhiều cán bộ, chiến sĩ của trung đoàn lấn cấn vì cứ tưởng được ra Bắc để đón Tết cùng gia đình, nhưng thủ trưởng Bộ tư lệnh Quân chủng đã kịp thời động viên, giao nhiệm vụ nên anh em trong đơn vị gác lại riêng tư để thực hiện mệnh lệnh của cấp trên. Từ Nghệ An qua Hà Tĩnh, Quảng Bình vào Quảng Trị, sở chỉ huy trung đoàn và 4 tiểu đoàn tên lửa với nhiều loại xe-máy, khí tài, đạn dược, lương thực, thực phẩm, quân tư trang phải đi vòng đường đồi núi với chặng đường gần 700km đầy gian khổ, thử thách. Đặc biệt ngày 19-1, khi đến bến Than để qua sông Bến Hải, địch ném bom đánh vào đội hình, nhưng nhờ có các trận địa pháo bảo vệ nên chỉ 4 đồng chí bị thương và một xe kéo bị hỏng. Đêm 22-1, các đơn vị của trung đoàn đã triển khai xong trận địa lâm thời từ Cam Lộ, Lao Bảo, Khe Sanh và sẵn sàng chiến đấu theo đúng kế hoạch của Bộ tư lệnh Quân chủng.

Ngày 25-1-1973, Hiệp định Pa-ri được ký tắt và ngày 27-1, hiệp định được ký kết chính thức chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Lúc này, mọi người trong đơn vị mới biết tại sao phải hành quân thần tốc để đưa tên lửa vào Quảng Trị nhanh như vậy! Đó là sự nhạy bén, sáng suốt, tài tình của Đảng ta khi lường trước được thời cuộc, bởi trước khi Hiệp định Pa-ri được ký kết thì ta đã triển khai sẵn vũ khí ở phía nam Vĩ tuyến 17, không để vi phạm hiệp định.

Tiếng súng thay tiếng pháo
Những ngày cuối tháng 1-1973, cũng là những ngày giáp Tết Quý Sửu, vừa vào triển khai ở các trận địa mới nên bộ đội phải tập trung xây dựng sở chỉ huy, trận địa bố trí tên lửa, đào hầm hào cá nhân mà không nghĩ đến Tết đang tới gần. Ngày 29 Tết, khi thấy xe của Ban Hậu cần đi tìm lá dong, mua đậu xanh, gạo nếp ở ngoài miền tây Quảng Bình về, lúc đó anh em mới thấy không khí Tết. Tuy tiêu chuẩn 4 người được một cái bánh chưng, nhưng mọi người vẫn rất vui và phấn khởi. Đêm 30 Tết, anh em tập trung ở sở chỉ huy và các trận địa túc trực sẵn sàng chiến đấu. Bên ấm chè xanh, điếu thuốc lào, họ cùng kể cho nhau nghe về phong tục Tết ở từng địa phương, cảm nghĩ về không khí đón Tết lúc này ở quê nhà. Người thì bảo: “Giờ này, ở Hà Nội chắc đón Tết to lắm đây! Vợ con mình có lẽ đang hòa cùng dòng người đi quanh Hồ Gươm đón Giao thừa”. Đồng chí khác lại nói thêm: “Sau những ngày B-52 bắn phá dữ dội, không biết vườn đào nhà tôi ở Nhật Tân có nở hoa được để có đào ngày Tết không?”. Người kia lại ao ước: “Mong sao giờ này có được phong pháo đại nổ cho thật giòn giã mừng trận địa mới, mừng năm mới nhỉ!"… Trong lúc đang rôm rả thì Đài Tiếng nói Việt Nam thông báo thời khắc Giao thừa đã đến. Đột nhiên nghe tiếng súng nổ vang lên ở bốn phương, mọi người tưởng có chiến sự xảy ra. Nhưng khi ra ngoài quan sát thấy đạn bay chéo và rực sáng cả bầu trời cùng tiếng hô vang: “Chúc mừng năm mới!”. Thế là từ Trung đoàn trưởng Nguyễn Hồng Quảng đến các chiến sĩ cùng nhau giương súng bắn chỉ thiên để chào đón năm mới. Một cái Tết tự do và hòa bình. Tiếng súng thay cho tiếng pháo nổ với niềm vui mừng khôn xiết khi giặc Mỹ rút quân dần khỏi nước ta sau Hiệp định Pa-ri.

Bài và ảnh: NGUYỄN CHÍ HÒA (Bài viết ghi theo lời kể của Đại tá Đào Đoàn Thế Hùng, nguyên Phó tham mưu trưởng Quân chủng Phòng không-Không quân; nguyên Phó chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng)