QĐND - Thiếu tá CCB Nguyễn Hùng Linh, hiện ở xã Vĩnh Giang, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, Tết Bính Thân này 88 tuổi, vẫn nhớ như in trận đánh và chiến thắng đầu tiên của Đại đội 13 Pháo binh Vĩnh Linh đêm Giao thừa Tết Ất Tỵ-1965 cách đây nửa thế kỷ. Khi đó, ông Linh là Chính trị viên Đại đội 13 cùng với Đại đội trưởng Trần Thanh Ngọ trực tiếp chỉ huy trận đánh.

Vào khoảng cuối năm 1964, đầu 1965, tàu biệt kích của địch thường lợi dụng đêm tối mò ra vùng biển Vĩnh Linh và nam Quảng Bình trinh sát thả biệt kích vào các làng chài ven biển. Đại đội 13 được lệnh kéo 4 khẩu pháo 57mm về bờ biển xã Vĩnh Thái (huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) phục kích đánh tàu chiến. Phục được hơn nửa tháng thì tàu địch mò vào thả biệt kích ở thôn Vịnh Mốc và bắn mấy loạt pháo vào xóm Bợc, xã Vĩnh Thạch, đều ở cách xa trận địa Đại đội 13 nên quân ta rất ấm ức bởi không “làm ăn” gì được.

Thiếu tá CCB Nguyễn Hùng Linh.

 

Thế rồi lần này đúng vào đêm 30 Tết Ất Tỵ-1965, tàu địch lại liều lĩnh mò ra vùng biển xã Vĩnh Thái. Khoảng 19 giờ, lệnh báo động cấp 1. Các pháo thủ về vị trí chiến đấu. Đêm tối bưng. Trời lất phất mưa phùn. Gió từ biển thổi ào ạt thốc vào mặt mọi người rét buốt. Chờ mãi, đến 22 giờ vẫn không thấy động tĩnh gì. Các pháo thủ bồn chồn, có phần sao nhãng. Pháo thủ Ngạc “già” ngồi thu lu trong một hốc cát tránh gió, xuýt xoa: “Chẳng biết đêm nay “cụ” nào chỉ huy chơi ác thế, lúc này còn bắt lính tráng báo động”. Lập tức, Khẩu đội trưởng Thuật cãi một cách yếu ớt: “Bậy nào, báo động thật thì sao”. Ngạc không chịu: “Xì... Xin hỏi khẩu đội trưởng, thằng địch nó cũng ăn Tết chứ dại gì mà đi đánh chác lúc này”...
Ngạc và Thuật đều mang quân hàm trung sĩ nhưng tuổi đời và tuổi quân của Ngạc cao hơn. Trong khẩu đội, ý kiến của Ngạc thường được chiến sĩ nể trọng. Thấy Chính trị viên Linh, hai người vội im nhưng Linh biết họ mới cãi nhau, liền nhẹ nhàng nhắc nhở mọi người không được chủ quan, mất cảnh giác, phải chấp hành nghiêm mệnh lệnh chiến đấu, kiên trì mai phục.

Lại ngồi chờ địch trong công sự hai tiếng đồng hồ nữa. Chợt tiếng Đại đội trưởng Ngọ hét to: “Có tàu địch đấy. Các khẩu đội chú ý!”. Khẩu đội trưởng Thuật hô khẽ, giọng chắc nịch: “Về vị trí”. Ngạc vùng đứng dậy, nhảy ba bước đến hòm đạn. Hòa-Pháo thủ số 2 nhanh chóng cởi tấm bạt trùm pháo, xếp gọn lại, chạy về vị trí của mình sau lá chắn.

Tiếng tàu địch lẫn với tiếng sóng nhưng vẫn phân biệt được, mỗi lúc một to hơn, gần hơn. Tất cả cán bộ, chiến sĩ Đại đội 13 hồi hộp theo dõi.

Tàu địch vẫn lầm lũi tiến vào. Đài trinh sát giao hội đã tính được cự ly mục tiêu cách trận địa khoảng 2.000m. Cả trận địa nín thở. Đại đội trưởng Ngọ nhìn đồng hồ: 12 giờ 4 phút. Đã sang năm mới rồi. Giờ này, Bác Hồ đang đọc thư chúc Tết trong tiếng pháo nổ vang dậy suốt từ sông Bến Hải đến Lạng Sơn.

Bỗng nhiên, từ khoảng biển đen ngòm trước mặt, những luồng lửa đỏ lòe phụt ra. Tàu địch đã gây chuyện.

Bắn! Đại đội trưởng hét lên. Bốn quả đạn xé gió lao vút tới tàu địch. Một quầng lửa bùng lên. Những khẩu pháo 20mm trên tàu địch câm tịt. Tàu địch bị bất ngờ, xoay trở lúng túng, rồi quay mũi tháo chạy. Nhưng chạy đâu cho thoát. Theo hiệp đồng, Chủ tịch xã Vĩnh Thái Nguyễn Văn Hoài dẫn một trung đội dân quân ra trận địa vác đạn tiếp sức cho Đại đội 13 chiến đấu. Có thêm tiếp viện, Đại đội 13 càng bắn mạnh hơn. Những quả đạn từ bờ cát tới tấp đuổi theo tàu địch. Đám cháy trên tàu địch rực sáng cả một khoảng biển rồi nhỏ dần, thấp dần và cuối cùng mất hẳn, tàu địch chìm dần xuống đáy biển.

Sáng 2-2-1965, Mồng Một tháng Giêng năm Ất Tỵ, tiếng phát thanh viên Thanh Nhạn vang vang trên Đài Truyền thanh Vĩnh Linh: “Mời các bạn nghe tin chiến thắng. Một giờ sáng hôm nay, lợi dụng lúc đồng bào Vĩnh Linh đang vui đón Xuân mới, đế quốc Mỹ và tay sai đã cho một chiếc tàu biệt kích lẻn vào bờ biển xã Vĩnh Thái để khiêu khích. Đại đội 13 Pháo binh cảnh giác cao, sẵn sàng chiến đấu giỏi, đã trừng trị đích đáng, nổ súng kịp thời, chính xác, bắn chìm tại chỗ một chiếc tàu vơ-đéc của Mỹ-ngụy...”.

Trận thắng đêm Giao thừa năm ấy là trận đánh đầu tiên, chiến công đầu tiên của Đại đội 13 Pháo binh Vĩnh Linh trong chiến tranh chống Mỹ. Đại đội 13 thành lập năm 1955 trên cơ sở Đại đội 340 bộ đội địa phương huyện Cam Lộ trong kháng chiến chống Pháp, tập kết ra Vĩnh Linh sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954, được trang bị 4 khẩu pháo 57mm làm nhiệm vụ bảo vệ bờ biển Vĩnh Linh. Với chiến thắng đầu Xuân này, Đại đội 13 được Bác Hồ gửi thư khen và thưởng Huân chương Quân công hạng nhì.   
Bài và ảnh: TRẦN BIÊN