Nghỉ hưu đã hơn hai chục năm, nhưng năm nào đến ngày 4-4 là Đại tá Nguyễn Việt Chiến, nguyên Giám đốc đầu tiên của Bảo tàng Hậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam, lại trang phục chỉnh tề như chuẩn bị đi dự đại lễ. Và hôm ấy, dù bận tiếp khách, về thăm đơn vị cũ hay phải ra trụ sở phường Hàng Bài (Hà Nội) giải quyết công việc của một cán bộ Mặt trận... thì ông Việt Chiến vẫn dành một buổi nói chuyện với con cháu về những kỷ vật đời lính của ông. Trong đó đặc biệt nhất là những bức ảnh Bác Hồ xem triển lãm “Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật” do Tổng cục Hậu cần tổ chức tại phố Yết Kiêu-Hà Nội, ngày 4-4-1959, mà ông là một trong những người vinh dự được đón Bác. Ông nhớ như in từng nét bút tích của Người trong cuốn sổ cảm tưởng: Cuộc trưng bày lần này của Tổng cục Hậu cần chứng tỏ rằng quân đội ta đã cố gắng nhiều và đã có thành tích khá trên con đường cải tiến kỹ thuật, nhằm tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm. Cần phải phổ biến những thành tích và kinh nghiệm ấy cho toàn quân, toàn dân áp dụng và góp thêm ý kiến. Đồng thời cần phải tìm tòi nữa, nghiên cứu nữa để cải tiến hơn nữa những kết quả đã đạt được…
Đó là những lời dạy quý giá của Bác Hồ đối với ngành Hậu cần quân đội và ngày 4-4 hằng năm đã trở thành ngày truyền thống của Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam! Trong quá trình xây dựng và phát triển của mình, đơn vị còn thêm một lần nữa vinh dự được đón Bác Hồ đến tham quan triển lãm “Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật” vào ngày 13-2-1961 tổ chức tại cơ quan Bộ Quốc phòng. Hôm đó, Bác dành thời gian nói chuyện với cán bộ, nhân viên trong Ban tổ chức triển lãm. Người kể một câu chuyện đến nay ông Nguyễn Việt Chiến vẫn nhớ như in: Sau ngày tiếp quản Thủ đô Hà Nội, ta chủ trương mở rộng cảng Phà Đen để phát triển giao thông đường thủy. Tại đây có một chiếc sà lan bị chìm, các cán bộ kỹ thuật tìm mọi cách trục vớt nhưng chưa có kết quả. Một bác công nhân tên là Thường đề nghị dùng một sà lan lớn hơn, chất đầy đá hộc và đỗ ngay tại vị trí có chiếc sà lan chìm, dùng tời buộc ngang thân hai chiếc sà lan với nhau rồi bốc dỡ đá trên chiếc sà lan đi. Sà lan chở đá dần dần nổi lên, kéo theo chiếc bị chìm. Bác Hồ kết luận: “Sáng kiến cải tiến kỹ thuật nằm ngay trong nhân dân, trong bộ đội. Vấn đề là phải làm thế nào để động viên khuyến khích họ phát huy sáng kiến…”.
Thực hiện những lời dạy của Bác Hồ kính yêu đối với ngành Hậu cần quân đội và công tác bảo tàng-triển lãm hậu cần, nửa thế kỷ qua Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam đã vượt lên khó khăn, thử thách, trở thành một trong những trung tâm lưu giữ, trưng bày và nghiên cứu lịch sử hậu cần quân đội Việt Nam nói chung và lịch sử hậu cần QĐND Việt Nam nói riêng, được Bộ Văn hóa-Thông tin (trước đây) xếp hạng Cấp II trong hệ thống bảo tàng cả nước. Từ những ngày đầu mới hình thành bộ phận “Ban tổ chức triển lãm”, lại phải hoạt động trong điều kiện thời chiến gian khổ ác liệt, cơ quan đã tổ chức sưu tầm, bảo quản, phục chế… nhiều tài liệu, hiện vật về công tác hậu cần qua các cuộc kháng chiến giữ nước của cha ông, qua các chiến dịch lớn trong 2 cuộc kháng chiến của quân đội và nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Nhiều tài liệu, hiện vật được sưu tập ngay tại chiến trường, vượt qua bao khó khăn nguy hiểm để đưa về bảo tàng. Cùng với việc mở cửa thường xuyên và tổ chức các cuộc trưng bày chuyên đề, đơn vị còn tổ chức hàng chục cuộc triển lãm lưu động tại Việt Bắc, Tây Bắc, Trường Sơn, Tây Nguyên, Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh… phục vụ những ngày kỷ niệm lớn và những sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, Nhà nước và quân đội. Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam đã vinh dự được đón cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, cố Tổng Bí thư Trường Chinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh… và nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước đến tham quan. 50 năm xây dựng và phát triển, đơn vị đã được Nhà nước tặng thưởng huân chương Chiến công hạng Nhì và nhiều phần thưởng cao quý của Bộ Quốc phòng, Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch), Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần… và các ngành, các địa phương…
Những năm gần đây, Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam được nâng cấp toàn diện về cơ sở vật chất, hiện vật trưng bày và nội dung hoạt động. Đặc biệt, đơn vị đã tích cực tổ chức nhiều hoạt động trưng bày chuyên đề, triển lãm lưu động, thi tìm hiểu và giao lưu văn hóa-nghệ thuật… hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Xem Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam, đồng bào và đồng chí cả nước sẽ được chiêm ngưỡng nhiều tài liệu, hiện vật, tranh ảnh gốc… về sự quan tâm của Bác Hồ đối với công tác hậu cần quân đội. Bác dạy: “Việc cung cấp cũng quan trọng như việc trực tiếp đánh giặc trước mặt trận. Cung cấp đủ súng đạn, đủ cơm áo cho bộ đội thì bộ đội mới đánh thắng trận”. Bác dạy các cán bộ cung cấp: “Lương thực, vũ khí là mồ hôi nước mắt của đồng bào, là xương máu của bộ đội. Vì vậy phải quý trọng nó, phải tiết kiệm, ngăn nắp, sử dụng hợp lý. Phải làm thế nào để một bát gạo, một đồng tiền, một viên thuốc, một tấc vải… phải đi thẳng đến chiến sĩ”. Bác dạy các chiến sĩ vận tải quân sự phải “yêu xe như con, quý xăng như máu”. Bác căn dặn các chiến sĩ quân y: “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần cho người ốm yếu. Người thầy thuốc đồng thời phải như là một người mẹ hiền”… Bảo tàng Hậu cần QĐND Việt Nam vừa là một cơ quan tuyên truyền phổ biến tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, vừa là một đơn vị điển hình trong phong trào thi đua “Ngành hậu cần quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”.
HÀ HẢI THI