QĐND - Tôi biết Phó chủ tịch Hội Bảo trợ phụ nữ và trẻ em nghèo TP Đà Nẵng kiêm Chủ nhiệm chương trình chữa bệnh tim bẩm sinh TP Đà Nẵng Trần Chí Thành từ khá lâu, khi ông còn là Phó bí thư Thị ủy Tam Kỳ (Quảng Nam), rồi Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội TP Đà Nẵng. Song, ấn tượng sâu đậm nhất đối với tôi là lần được cùng ông đi kiểm tra việc khám, rà soát bệnh tim bẩm sinh cho các em nhỏ của những gia đình nghèo trên địa bàn. Đến đâu ông cũng động viên gia đình yên tâm, tin tưởng vào sự thành công của y học hiện đại. Những lời nói được thốt lên từ tấm lòng nhân hậu đã nhen nhóm bao hy vọng cho những trái tim non nớt không may “đập lỗi nhịp” và người thân của các em.

Thời đất nước bị giày xéo dưới gót giày của giặc, bằng lòng dũng cảm, sự thông minh, suốt gần 20 năm hoạt động trong lòng địch, trải qua nhiều cương vị công tác từ người chiến sĩ giao liên cho tới khi trở thành cán bộ cao cấp của tỉnh Quảng Nam, ông Trần Chí Thành không một lần rơi vào tay địch. Trong kháng chiến, ông là chỗ dựa cho đồng chí, đồng đội ở từng trận đánh, trong từng chuyến công tác. Khi về nghỉ hưu, ông lại trở thành chỗ dựa mới, “chỗ dựa” cho những trẻ em nghèo mắc bệnh tim bẩm sinh. Ông Thành nhớ lại:

Ông Trần Chí Thành chia sẻ niềm vui với gia đình bệnh nhân tim đã phẫu thuật thành công. Ảnh do nhân vật cung cấp.

- Cuối năm 2003, được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt, chương trình chữa tim bẩm sinh cho trẻ em nghèo do tôi làm chủ nhiệm, ra đời. Từ đó tính đến tháng 6-2014, chương trình đã hỗ trợ, giúp đỡ 700 em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn được phẫu thuật tim.

Kể về những ngày đầu sáng lập Hội Bảo trợ phụ nữ và trẻ em nghèo TP Đà Nẵng cũng như khai mở chương trình mang nặng ý nghĩa nhân văn, ông Trần Chí Thành cho biết:

- Tháng 6-2002, sau khi tôi nghỉ hưu thì anh Nguyễn Bá Thanh, lúc đó là Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, mời ra gặp gỡ. Anh Thanh trăn trở: “Cuộc sống vẫn còn nhiều người khó khăn lắm và rất cần sự cưu mang, giúp đỡ. Giờ thành lập một hội, tôi sẽ chịu trách nhiệm làm chủ tịch danh dự đứng đầu chỉ đạo tìm nguồn gây quỹ để ai khó khăn thì mình cứu giúp kịp thời. Làm được việc này thì tốt cho bà con lắm.

Mối quan tâm của người cán bộ lãnh đạo địa phương cũng chính là điều ông Thành tâm đắc. Tuy nhiên, điều làm ông Thành băn khoăn nhất là trong bối cảnh xã hội đã có rất nhiều hoạt động từ thiện được tiến hành, vậy bắt đầu từ đâu, với hoạt động gì cho có ý nghĩa? Ông đề xuất với Chủ tịch UBND TP Nguyễn Bá Thanh: “Cái gì họ chưa làm thì mình làm. Cái gì mà các tổ chức chính trị chưa tham gia vô, còn là bức xúc của xã hội thì mình sáp vô”. Sau đó, ông Thành và các cộng sự tổ chức khảo sát, điều tra xã hội học để tìm “việc cần làm”. Qua sàng lọc, ông nhận thấy, những trẻ em nghèo không may mắc bệnh tim bẩm sinh chưa được nhiều người hỗ trợ, giúp đỡ. Và từ đó, chương trình chữa bệnh tim bẩm sinh được thành hình do ông Trần Chí Thành làm chủ nhiệm với hai nội dung chính: (1). Tất cả trẻ em bẩm sinh phải được cứu chữa. (2). Đề nghị UBND TP Đà Nẵng đầu tư cho ngành y tế và Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thành lập đơn vị tim mạch.

Trong hành trình mang nặng chữ “tâm” của ông Trần Chí Thành và các cộng sự, nhiều tình huống xảy ra cũng rất khó khăn, vất vả. Ông Thành chia sẻ:

- Tôi từng tham gia chiến đấu, nhiều trận đánh diễn ra hết sức ác liệt, đòi hỏi lòng dũng cảm, sự gan dạ, tính quyết đoán của người chỉ huy, nhưng cũng chưa căng thẳng bằng việc chúng tôi vận động, thuyết phục các gia đình đưa 45 em nhỏ từ Đà Nẵng ra Hà Nội để mổ tim. Những quan niệm lạc hậu, cổ hủ xuất phát từ cha mẹ các cháu trở thành "rào cản" lớn để tôi và những cộng sự đưa 45 cháu nhỏ ra Hà Nội tiến hành các ca phẫu thuật. Rồi chuyện vận động, thuyết phục các nhà tài trợ... Cuối cùng, mọi chuyện cũng "đâu vào đấy", chúng tôi không chỉ đưa được 45 cháu nhỏ ra Hà Nội phẫu thuật, mà còn tìm cách hỗ trợ, giúp đỡ hơn 100 trẻ em bị tim bẩm sinh quê ở Quảng Nam được phẫu thuật.

Trường hợp ông Thành nhớ nhất là cháu Lê Trương Khởi Minh ở phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu. Cụ cố của Khởi Minh quê ở Điện Bàn, hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ. Ông nội của Khởi Minh vô Sài Gòn tham gia cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân-1968 cũng hy sinh. Đồng cảm với hoàn cảnh của Khởi Minh, ông Thành và các cộng sự không chỉ giúp cháu được phẫu thuật tim, mà vừa qua còn vận động tặng cháu một chiếc xe đạp. 700 trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh được cứu giúp là 700 chuyến đi kỷ niệm của ông Trần Chí Thành. Bất kể nhà xa hay gần, thành phố hay vùng nông thôn xa xôi, ông biết thông tin cháu nhỏ nào mà hoàn cảnh khó khăn chẳng may bị mắc bệnh tim là ông đều đến tận nhà để khảo sát, nắm rõ hoàn cảnh của từng cháu.

Qua tìm hiểu được biết, ngay từ khi mới thành lập, một trong những tiêu chí được chương trình xác định là: “Gia đình hộ nghèo, mới thoát nghèo, cháu nội, ngoại liệt sĩ, thương binh, gia đình có công với cách mạng, con cán bộ, chiến sĩ đang công tác tại biên giới, hải đảo được chương trình hỗ trợ 100% kinh phí. Ngoài đối tượng trên, các gia đình, dòng tộc có trách nhiệm tham gia đóng góp tùy theo khả năng của mỗi gia đình, số còn lại chương trình trợ giúp”. Lý giải vì sao chỉ có con cán bộ, chiến sĩ đang công tác tại biên giới, hải đảo mới được phẫu thuật miễn phí toàn bộ, Chủ nhiệm chương trình Trần Chí Thành trao đổi:

- Số con em sĩ quan, chiến sĩ quân đội mắc bệnh tim cũng khá nhiều, vì thế chương trình khó có thể bảo đảm hết được bởi chi phí cho một ca mổ tim phải tốn khoảng 30 đến 50 triệu đồng. Do đó, chúng tôi chỉ ưu tiên được cho số con em của cán bộ, chiến sĩ đang công tác ở vùng biên giới, hải đảo. Với cách làm này, phần nào là vừa để động viên, khích lệ bố mẹ các cháu yên tâm công tác, vừa thể hiện sự chia sẻ khó khăn đối với từng gia đình. Tuy nhiên, những trường hợp còn lại thì việc chung sức không phải là chia bình quân mà chỉ mang tính tương đối. Ví dụ, gia đình nào phải nuôi cha mẹ già, con cái tật bệnh thì đóng góp ít hơn những gia đình bình thường.

Tổng số 650 em được mổ tim trong hơn 10 năm qua trên địa bàn Đà Nẵng và Quảng Nam, có 20 em là con em cán bộ, chiến sĩ trong quân đội đóng quân nơi biên giới, hải đảo hoặc đứng chân trên địa bàn có hộ khẩu thường trú, tạm trú tại Đà Nẵng. Có em được chương trình tài trợ toàn bộ chi phí phẫu thuật, thậm chí hỗ trợ thêm tiền tàu, xe cho gia đình; có em được hỗ trợ một phần kinh phí. Đó chính là tấm lòng của xã hội nói chung, chương trình chữa tim bẩm sinh cho trẻ em nghèo bất hạnh TP Đà Nẵng và các nhà tài trợ nói riêng dành cho gia đình quân nhân tại ngũ. Thiện tâm của Ban chủ nhiệm chương trình cùng những tấm lòng nhân ái đã đem lại niềm vui cho nhiều gia đình quân nhân như: Đại úy QNCN Đặng Trượng, công tác tại Kho K83 (Cục Kỹ thuật, Binh chủng Công binh) là bố của cháu Đặng Văn Khánh (sinh năm 1998, phẫu thuật tim năm 2005); Trung úy QNCN Quách Văn Bộ (Sư đoàn 375, Quân chủng Phòng không-Không quân), bố của cháu Quách Như Ngọc...

Chiến tranh đã lùi xa, người cán bộ cách mạng năm xưa, nay tuy đã bước qua tuổi “xưa nay hiếm” nhưng vẫn thích mọi người gọi mình một cách dung dị “anh Bảy Thành”. Bởi ông còn đau đáu nguyện ước: “Cố gắng hết lòng làm sao cho tất cả các trẻ em bị khuyết tật tim bẩm sinh từ 1 đến 20 tuổi được cứu chữa kịp thời”, nên muốn quên quy luật của thời gian. 

NGUYỄN SĨ LONG