Bằng trách nhiệm, lòng nhiệt huyết, luôn hết mình vì dân bản, vì sự bình yên của bon làng, giúp người dân vươn lên thoát nghèo, Trưởng bon Y Sêr được người dân luôn tin tưởng và nghe theo...

Đi đầu vận động bà con làm đường, xây trường

Chúng tôi đến bon Jun Yuh, xã Đức Minh, huyện Đắc Min, tỉnh Đắc Nông vào chiều tối. Bên bếp lửa hồng, câu chuyện với Trưởng bon Y Sêr về những ngày đầu thành lập bon, cùng những người dân M’nông hiền lành, chân chất cứ như mạch nguồn tuôn chảy.

Những năm trước, các con đường đi vào bon Jun Yuh rất nhỏ hẹp, lầy lội, dân làng đi đến nhà nhau cũng ngại. Ông Y Sêr bảo: Vất vả nhất là 35 hộ bên kia suối Đác Lênh, hằng ngày bà con phải lội qua suối. Mùa mưa, cả 35 hộ hoàn toàn bị cô lập. Biết là khổ, cần làm lại đường sá, nhưng đời sống bà con lo cái ăn còn chưa đủ, huống chi là đóng góp làm đường. Với lòng nhiệt huyết và hăng hái, Y Sêr vận động bà con tháo gỡ hàng rào, mở rộng đường, chặt cây làm cầu... Nhiều ngày lăn lộn trong rừng, Y Sêr bị sốt rét quật ngã. Trận sốt kéo dài cả tháng trời, có lúc tưởng Y Sêr không qua khỏi. Họa vô đơn chí, cùng lúc cả bố mẹ Y Sêr lâm trọng bệnh, vậy là trong nhà có gì giá trị đều lần lượt “đổi” thành thuốc chữa bệnh. Khỏe lại, Y Sêr tiếp tục vận động mọi người chăm chỉ làm nương, làm rẫy, cho con em đến trường đi học...

Trưởng bon Y Sêr nhiều năm là nông dân lao động sản xuất giỏi. 
Năm 2002, địa phương được Nhà nước hỗ trợ kinh phí để xây trường học, nhưng khó khăn đặt ra là quỹ đất không có. Y Sêr lại đứng ra vận động bà con hiến đất xây trường. Ban đầu, đến các gia đình, ai cũng lắc đầu quầy quậy, nói là phải để đất làm ăn! Trưởng bon không nản, cứ đến từng nhà kiên trì vận động, phân tích cho bà con hiểu lợi ích của việc xây dựng trường học là để chăm lo tương lai con em của bon, sau này chúng sẽ thành người có ích, trở lại xây dựng bon làng... Nghe và hiểu ra, 3 hộ trong bon đã tình nguyện hiến hơn 5.000m2 đất để xây trường học.

Thế rồi, tai ương lại một lần nữa ập xuống với Y Sêr. Trong lúc đi làm đường cho dân, ông bị cây đè giập xương chân. Điều trị mãi vẫn không lành, cái chân cứ cứng đơ, không chịu tuân theo sự điều khiển. Nén đau, Y Sêr quyết tâm tập luyện mỗi ngày đi 100 bước, kết hợp với các loại thuốc bí truyền để chân khỏe lại. Những ngày không lên rẫy và đi làm đường được, Y Sêr vẫn tập tễnh đến từng nhà tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Chị H’Hiên, người dân trong bon chia sẻ: “Được nghe ông Y Sêr giải thích, hướng dẫn và tận mắt chứng kiến việc làm của ông, người dân chúng tôi thêm sáng ra nhiều điều. Bà con không còn tin con ma “làm ra” bệnh tật nữa mà khi có bệnh phải đến bệnh viện, phải uống thuốc mới khỏi. Muốn có nhiều ngô, nhiều lúa, nhiều gà thì phải chăm chỉ làm ăn...”.

Những năm 2006-2007, bon Jun Yuh là một trong những địa bàn phức tạp về an ninh trật tự. Một số người dân bị các đối tượng  FULRO lưu vong tìm cách lợi dụng, lôi kéo vượt biên tìm miền đất hứa. Vậy là Y Sêr lại lặn lội đến từng gia đình vận động bà con tập trung làm ăn, không nghe theo kẻ xấu. Một số người dân trong bon nhẹ dạ, vượt biên bị lực lượng biên phòng Cam-pu-chia tạm giữ, Trưởng bon Y Sêr không quản đường xa, rừng thẳm cùng cán bộ địa phương đi vận động, đón họ trở về. Chị H’ranh nghe theo kẻ xấu dụ dỗ vượt biên, khi trở về còn được Y Sêr cho vay vốn phát triển kinh tế. Chị bộc bạch: “Tôi cứ nghĩ sang đó sẽ có cuộc sống sung sướng, nào ngờ đói khát triền miên, có người phải bỏ mạng nơi đất khách quê người. Thế mà đích thân Trưởng bon Y Sêr đến đón về và còn cho vay vốn, hướng dẫn gia đình tôi phát triển sản xuất. Bây giờ cuộc sống gia đình tôi đã khá lên nhiều, mua sắm được xe gắn máy, ti vi và máy móc phục vụ sản xuất. Tấm lòng và tình cảm của Y Sêr thật đáng quý”.

Giúp dân bản thoát nghèo

Bon Jun Yuh chủ yếu là người dân tộc M’Nông, đã quen với cuộc sống du canh du cư. Khi được vận động sống định canh, định cư, mỗi hộ được Nhà nước hỗ trợ cây giống cà phê, lo ổn định nơi ăn chỗ ở. Nhưng do trình độ dân trí còn hạn chế, để người dân tự phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo là điều hết sức khó khăn. Y Sêr luôn trăn trở, làm thế nào giúp dân làng có cuộc sống sung túc, ấm no? Tìm trong sách vở vẫn chưa đủ, Y Sêr đi học hỏi từ nhiều nơi, từ đồng bào các dân tộc khác để chứng minh cho bà con là người M’Nông cũng có thể tự vươn lên thoát nghèo, làm giàu được.

Từ 30 cây cà phê ban đầu, gia đình Y Sêr chăm sóc rồi mở rộng diện tích lên hơn 5ha. Mỗi năm, trừ chi phí đầu tư, vườn cà phê cho lãi gần 200 triệu đồng. Gia đình Y Sêr là hộ đầu tiên trong bon sắm ti vi, xe gắn máy, xây dựng được nhà cửa kiên cố, khang trang. Với vai trò là trưởng bon, Y Sêr cùng cán bộ Mặt trận, các đoàn thể của địa phương đến từng hộ để vận động người dân đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, đổi mới cách nghĩ, cách làm, phát triển cây lúa nước, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt. Anh Y Thoại, công an viên bon Jun Yuh vui mừng cho biết: “Nhờ có Y Sêr mà người dân trong bon hiểu hơn về các chính sách của Đảng, Nhà nước. Mọi người không tin vào kẻ xấu, tình trạng vượt biên trái phép không còn; các tệ nạn xã hội được bài trừ, trẻ em đến tuổi đều được tới trường học cái chữ”.

Ở bon Jun Yuh bây giờ, nhà nào cũng có ti vi, xe gắn máy. Buổi tối, ánh điện rực rỡ khắp buôn làng cùng tiếng trẻ con ê a học bài. Nước sạch phục vụ sinh hoạt được dẫn tới từng nhà; đặc biệt, mọi người dân trong bon đều có ý thức giữ gìn công trình chung, chăm chỉ làm ăn, phát triển kinh tế gia đình. Hiện bon có hơn 30 hộ sản xuất giỏi, thu nhập bình quân đạt 20 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể. Những kết quả đó có phần đóng góp không nhỏ về công sức, trí tuệ của Trưởng bon Y Sêr.

Bài và ảnh: ĐÔNG HƯNG - PHẠM NHÀI