Dì Tư "hiến máu"

QĐND - Hơn 21 năm TP Hồ Chí Minh phát động phong trào Hiến máu tình nguyện (HMTN), thì bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn (ngụ huyện Bình Chánh) đã tham gia 19 năm với 80 lần HMTN. Mặc dù cuộc sống còn bộn bề khó khăn nhưng hiến máu để cứu người được bà coi là trách nhiệm và niềm hạnh phúc của mình.

Qua vài lần hỏi thăm, chúng tôi tìm được căn nhà trọ của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nằm sâu trong con hẻm thuộc ấp 4, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh. Ở xóm trọ này, ai cũng biết và gọi bà với cái tên trìu mến: “Dì Tư hiến máu”. Chị Nguyễn Thị Thúy sống gần nhà bà Nhàn cho biết: “Dù biết dì Tư thường xuyên đi hiến máu để cứu người, nhưng khi nghe con số 80 lần hiến máu thì nhiều người không khỏi ngạc nhiên trước sự kiên trì và tấm lòng cao cả của dì”. Trở về nhà sau khi đi giúp việc cho một gia đình, vừa lấy nước mời khách, bà Nhàn chia sẻ: “Ngoài việc lo nội trợ, giữ mấy đứa cháu ngoại, nhận quần áo về giặt thuê tại nhà, tôi còn tranh thủ thời gian sáng sớm, buổi trưa và buổi tối để phụ giúp việc nhà cho một hộ gia đình gần chỗ trọ để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống”.

Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn với giấy chứng nhận Giải thưởng Tình nguyện quốc gia 2014.

Cũng như những người khác, câu chuyện mở đầu của chúng tôi đều tò mò về động lực nào giúp bà tham gia HMTN nhiều và lâu đến như vậy, trong khi còn nỗi lo "cơm áo gạo tiền" hằng ngày. Bà kể, cái duyên đến với phong trào HMTN của mình hết sức tình cờ, bắt nguồn từ việc hiếu kỳ. Đó là giữa năm 1996, trong một lần đi làm công nhân ở quận 5, thấy chính quyền địa phương treo những tấm băng-rôn trên đường phố để vận động người dân tham gia HMTN, thế là bà đăng ký tham gia thử. Tuy nhiên, động lực thực sự khiến bà gắn bó với phong trào HMTN chính là việc bà trực tiếp chứng kiến những bệnh nhân có hoàn cảnh éo le, rất cần nguồn máu để chữa bệnh. Cuối năm 1996, trong lần đi giúp việc cho một gia đình ở quận 5, nhà chủ có một cậu con trai tên Quốc, 9 tuổi, bị hở van tim, phải đi cấp cứu và cần tiếp nhóm máu O để cứu chữa. Cả gia đình chủ nhà chạy tìm khắp nơi nhưng nguồn máu rất hiếm. Biết chuyện, bà tình nguyện hiến máu của mình để cứu cháu bé. Ngày cậu bé phẫu thuật tại Bệnh viện Nhân Dân 115, bà Nhàn rất lo lắng nên đến từ  sớm. Nhân viên y tế đã lấy của bà 2 đơn vị máu rồi đưa thẳng vào phòng phẫu thuật để tiếp máu cho cháu bé. Sau lần ấy, vì di chuyển chỗ ở nên bà Nhàn không còn làm công cho nhà này nữa, nhưng mẹ của cháu bé vẫn thường xuyên gọi điện hỏi thăm bà.

Lần khác, đầu năm 1997, khi đi thăm bạn tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương, bà Nhàn không kìm được nước mắt khi gặp một bệnh nhi bị bệnh máu trắng, nhưng gia đình không có tiền để thay máu. Cha mẹ đứa bé làm công nhân, hoàn cảnh rất khó khăn. Chứng kiến cảnh người mẹ trẻ ôm con khóc bên hành lang bệnh viện, bà không cầm được nước mắt và xin bệnh viện được hiến máu để cứu chữa cho cháu bé. Sau đó, cứ theo định kỳ hai tháng một lần, bà đi từ TP Hồ Chí Minh lên Bình Dương để tình nguyện hiến máu giúp bệnh nhi này. Mỗi chuyến đi, bà thức dậy từ 4 giờ sáng, đón xe ôm ra Bến xe Miền Đông, rồi đi xe buýt lên Bình Dương hiến máu, đến chiều mới về tới nhà. Có lần, khi đi đến bệnh viện khám sức khỏe xong, họ hẹn hai ngày sau mới lên lấy máu, bà lại quay về và trở lên đúng hẹn.

Bà Nhàn cho biết thêm: “Sau những lần đó, tự tôi cảm thấy mình phải có trách nhiệm chia sẻ, đồng hành, gắn bó với hoạt động HMTN để giúp đỡ những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn. Tôi có nhóm máu O, nên máu của tôi sử dụng dễ dàng hơn cho nhiều bệnh nhân. Tôi biết, chỉ máu của mình thì chưa đủ để cứu sống một bệnh nhân nặng nhưng xã hội chắc chắn sẽ có nhiều người sẵn sàng hiến máu để giúp người bệnh có thêm cơ hội sống. Mỗi lần nghĩ như vậy, tôi thấy vui ở trong tâm và có thêm niềm tin vào cuộc đời”. Dường như suy nghĩ giản dị mà cao đẹp của bà về HMTN đã lay động được người thân trong gia đình. Bởi lẽ, những lần đầu hiến máu, bà gặp phải sự can ngăn, phản đối quyết liệt của người thân. Mỗi lần đi về, bà đều giấu hết những thông tin, giấy tờ liên quan. Thậm chí, phần quà bồi dưỡng được tặng sau khi hiến máu, bà cũng không dám mang về. “Nhưng khi thấy tôi hiến máu trong một thời gian dài mà sức khỏe vẫn bình thường, thậm chí vượt qua cơn bệnh tai biến nên gia đình mới yên tâm rồi động viên, cổ vũ tôi” - bà Nhàn chia sẻ.

Thời điểm khó khăn nhất trong cuộc sống là lúc bà Nhàn phải làm thuê đủ mọi nghề để nuôi 5 người con đang tuổi ăn tuổi học. Chồng bà bị bệnh chảy máu dạ dày nên chỉ chạy xe ôm kiếm thêm thu nhập gia đình, nhưng bà vẫn đi HMTN với tấm lòng nhân hậu, thương người như thể thương thân. Theo lời bà, những năm trước, giá thuê nhà trọ của vợ chồng chỉ có 40.000 đồng/tháng. Nhiều người bảo bà sao không đi bán máu lấy tiền đóng tiền nhà, bởi 1 đơn vị máu bán ra cũng hơn 60.000 đồng. Bà bảo họ: “Với tôi, tiền cũng cần lắm, nhưng máu của tôi không phải là hàng hóa để mua bán. Bên ngoài xã hội, nhiều người còn khó khăn hơn tôi. Tôi thương họ nên mới tình nguyện hiến máu để cứu giúp”. Từng vào bệnh viện với những cơn bệnh đau nhức, tai biến nhẹ, bà Nhàn đã chứng kiến nhiều sự sống nằm thấp thỏm chờ máu, có người có tiền nhưng đâu phải có máu sẵn để truyền và cũng khó mà có nhóm máu phù hợp. Thế nên bà quyết tâm bằng khả năng của mình, thường xuyên đi hiến máu để những trường hợp thương tâm không còn xảy ra nữa. Thời gian trôi qua, kể từ lần hiến máu đầu tiên đến đầu tháng 3-2015, bà Nhàn đã có tổng cộng 80 lần HMTN. Nơi bà hiến máu nhiều nhất là Trung tâm Hiến máu nhân đạo TP Hồ Chí Minh. Ngoài ra, bà còn hiến máu tại các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Tiền Giang…

Hành động HMTN của bà Nhàn được xã hội biết đến nhiều hơn và mọi người càng khâm phục nghị lực trong cuộc sống của người phụ nữ này. Hơn hai mươi năm lập gia đình là khoảng thời gian vợ chồng bà sống trong cảnh chuyển nhà trọ liên tục. Căn nhà trọ tại huyện Bình Chánh là điểm đến thứ 13 của gia đình, còn những lần trước thì bà trọ ở quận 5, quận 8... Vì vậy, tấm thẻ hiến máu ghi địa chỉ của bà khác nhau liên tục. Nghĩ rằng một mình hiến máu sẽ không được bao nhiêu, bà vận động người dân xung quanh cùng tham gia HMTN. Ban đầu họ sợ, không dám tin là hiến máu sẽ an toàn. Ngay lúc đó, bà xung phong đi đầu. Có năm, bà hiến máu đến 5-7 lần. Bà phấn khởi cho biết: “Sau khi thấy tôi hiến máu mà sức khỏe vẫn bình thường nên mọi người đã tham gia hiến máu, có gia đình cả ba thế hệ đều tự nguyện hiến máu. Hiện nay, tôi đã hình thành một nhóm gần 30 người, cứ đến thời gian định kỳ thì đi HMTN”.

Nơi ở hiện tại của gia đình cách Trung tâm Hiến máu nhân đạo TP Hồ Chí Minh hơn 10km nhưng bà vẫn không ngại đường xa, khi thì đón xe buýt đi 4 chặng mới đến, khi thì bắt xe ôm lượt đi và về cũng mất 80.000 đồng, bằng số tiền bà giặt quần áo thuê trong hai ngày để đi hiến máu. Những ngày không đủ tiền xe ôm, bà chỉ đi được xe buýt, còn quãng đường từ nhà ra bến xe và từ bến xe vào trung tâm, bà đi bộ. Ông Huỳnh Ngọc Phương, chồng của bà Nhàn, cho biết: “Thời gian đầu, tôi cũng đi hiến máu theo vợ nhưng khi mắc bệnh dạ dày, tôi mới ngưng lại. Gia cảnh khó khăn nhưng cảm phục tấm lòng của vợ, tôi và các con luôn ủng hộ việc HMTN. Mỗi lần nghe vợ chia sẻ ý nghĩa khi cứu giúp được người bệnh, cả nhà thêm vui vì làm được việc có ích cho đời”.

Bước sang tuổi 53, bệnh đau xương khớp của bà thường xuyên tái phát, nhưng bà vẫn chăm chỉ lao động để có sức khỏe tốt và tiếp tục hiến máu. Bà tâm sự: “Tôi hiến máu nhiều rồi thành ra “nghiện”. Cứ đến định kỳ là thấy trong người nôn nao, phấn chấn. Tôi sẽ đi HMTN đến khi nào người ta "chê" máu của tôi. Tôi cũng đăng ký hiến xác cho y học vì nghĩ rằng, sống đã giúp người thì chết cũng nên làm việc gì đó có ích cho xã hội. Tôi chỉ mong ước có được một căn nhà ổn định để chăm sóc gia đình. Khi về già thì có một xe bán bánh mì hoặc nước giải khát để luôn được lao động, rèn luyện sức khỏe và cũng để trang trải cuộc sống”. Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Quân, Phó giám đốc Trung tâm Hiến máu Nhân đạo TP Hồ Chí Minh cho biết: “Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn là một trong những người HMTN tiêu biểu tại trung tâm. Bà là người phụ nữ có tâm giúp người, có trách nhiệm cao với xã hội mặc dù bản thân bà luôn phải đối mặt với khó khăn trong cuộc sống. Việc hiến máu của bà là một nghĩa cử cao đẹp cần được xã hội nhân rộng, học tập và noi theo”.

Bài và ảnh: LÊ HÙNG KHOA