“Chủ ký túc xá” đặc biệt ở miền Tây sông nước

QĐND - Hai lần chủ động đến chùa Pitu Khôsa Răngsây (TP Cần Thơ), rồi hẹn qua điện thoại mấy lần, chúng tôi mới gặp được thượng tọa Hoàng Kim. Nhưng chúng tôi lại mừng vì điều đó, khi biết trụ trì Chùa Pitu Khôsa Răngsây đợt này đang bận làm từ thiện ở các tỉnh miền Tây.

Ký túc xá có một không hai

Điều đặc biệt ở Pitu Khôsa Răngsây là nhà chùa miễn phí cho sinh viên ăn ở tại ký túc xá của chùa. Nhiều năm qua, có hàng nghìn thí sinh đi thi đại học được ở miễn phí tại đây. Buổi đầu đến ngôi chùa được xây dựng từ năm 1948 này, chúng tôi gặp anh Lê Chí Bình, là người giúp việc cho thượng tọa Hoàng Kim. Năm 2008, chàng trai Lê Chí Bình từ thị trấn Một Ngàn (huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang) lên Cần Thơ thi đại học. Xuống xe, trong túi Bình còn vẻn vẹn 38.000 đồng. Khéo thì chỉ đủ tiền ăn một ngày, chứ chưa nói gì đến việc đi lại. Bình vào một số chùa xin ở nhờ nhưng đều nhận được câu hỏi: Có quen ai ở chùa không? Không quen à, vậy nhà chùa xin lỗi! May sao, có nhà sư mách Bình nên đến ở nhờ tại chùa Pitu Khôsa Răngsây. Quả nhiên gặp thượng tọa Hoàng Kim, Bình được ăn ở nhờ đến hết kỳ thi đại học. Sau này, khi học ở Đại học Cần Thơ, Bình được nhà chùa nuôi ăn ở miễn phí 4 năm. Hiện nay, Bình đang làm hướng dẫn viên du lịch và tự thiết kế tour du lịch bán cho khách trong và ngoài nước. Bình cho tôi hay: "Em đang học thêm văn bằng 2 tiếng Anh. Thượng tọa Hoàng Kim khuyến khích sinh viên khi ra trường tiếp tục học thêm văn bằng 2 hoặc nếu có điều kiện thì học thạc sĩ, tiến sĩ. Thượng tọa Hoàng Kim hay căn dặn chúng em: “Nhà chùa gắng sức, góp phần nuôi các em ăn học thành tài, nên người, để sau này giúp ích cho đời, cho dân”. Bình là một trong hàng trăm trường hợp được thượng tọa Hoàng Kim giúp đỡ tại chùa Pitu Khôsa Răngsây.

Bữa sau, chúng tôi đến Chùa Pitu Khôsa Răngsây thì gặp Kiên Na Riêng (người Khơ-me) đang quét dọn ký túc xá sinh viên trong khuôn viên nhà chùa. Căn phòng Kiên Na Riêng cùng 9 bạn sinh viên đang ở rộng chừng 25m², kê hai dãy giường hai tầng, đủ cho 10 sinh viên sinh hoạt, học tập. Kiên Na Riêng đang là sinh viên năm thứ ba Trường Đại học Y dược Cần Thơ. Không đến nỗi vất vả như bậc đàn anh Lê Chí Bình; năm 2012, Kiên Na Riêng được bố mẹ (nhà ở xã Lai Hòa, huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng) dẫn lên chùa, gặp thượng tọa Hoàng Kim xin ở nhờ tại chùa trong thời gian học đại học.

Thượng tọa Hoàng Kim bàn chuyện xây dựng ký túc xá trong chùa.

Kiên Na Riêng tâm sự: “Em ước mơ sau này ra trường sẽ làm được nhiều việc có ích cho đời. Anh Bình là tấm gương để bọn em noi theo”. Ông Kiên Sà Thol, bố đẻ Kiên Na Riêng, trải lòng với tôi: “Khi con tôi được đi học cử tuyển dưới Cần Thơ thì việc đầu tiên vợ chồng tôi làm là đưa con đến ở nhờ chỗ thượng tọa Hoàng Kim. Tiếng lành đồn xa, dưới quê tôi ở Sóc Trăng, người dân ai ai cũng biết tiếng thượng tọa Hoàng Kim. Kiên Na Riêng đang học năm thứ ba đại học, nhưng cháu chỉ tốn tiền mua đồ dùng học tập. Ở chùa, cháu được học giáo lý đạo Phật, lễ nghĩa ở đời nên vợ chồng tôi rất mừng. Gia đình tôi rất biết ơn thượng tọa Hoàng Kim vì đã cho con tôi và nhiều sinh viên khác ăn ở miễn phí cũng như dạy các cháu đạo làm người”.

Vào một sáng sớm tinh mơ cuối tháng ba, chúng tôi gặp thượng tọa Hoàng Kim. 6 giờ sáng đã thấy trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây tiếp khách. Khi khách ra về, thượng tọa Hoàng Kim cho chúng tôi hay: “Đấy là chủ xây dựng, tôi đang tính ngày 26-5 tới, sẽ khởi công xây thêm ký túc xá 2 lầu 1 trệt (nhà 3 tầng), trên miếng đất rộng 160m², để lấy chỗ cho các sư và sinh viên ở Đồng bằng sông Cửu Long, miền Tây về Cần Thơ học đại học”. “Bạch thầy, nhà chùa đang nuôi bao nhiêu sinh viên?”. Thượng tọa Hoàng Kim cho biết: “Có 40 sinh viên. Từ năm 2004 đến nay, chùa Pitu Khôsa Răngsây thường xuyên giúp đỡ khoảng 600 sinh viên nghèo, đặc biệt là sinh viên dân tộc Khơ-me nghèo hiếu học. Ước tính tổng kinh phí mà chùa Pitu Khôsa Răngsây vận động để lo cho học sinh, sinh viên nghèo và công tác nhân đạo, từ thiện xã hội trong 10 năm qua khoảng 15 tỷ đồng”.

Trò chuyện một hồi với thượng tọa Hoàng Kim, chúng tôi mới để ý trên tường phòng khách treo rất nhiều giấy khen, bằng khen của UBND TP Cần Thơ, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Cần Thơ và các đơn vị khác trao tặng trụ trì Hoàng Kim. Mỗi bằng khen ghi nhận một việc ý nghĩa mà thượng tọa Hoàng Kim giúp ích cho đời. Khi thì làm đường giao thông nông thôn, xây dựng cầu bê tông ở các phum, sóc, xây dựng nhà tình thương, tổ chức mổ mắt nhân đạo cho người mù; khi thì vận động trùng tu chùa Savor (quận Ô Môn, TP Cần Thơ), chùa Aranh Nhứt (huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang), chùa Phno Prel (huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh)...

Học để trả ơn, trả nghĩa cho đời

Thượng tọa Hoàng Kim vừa dẫn chúng tôi lên thăm bảo tháp vừa tâm sự: “Trong các hoạt động từ thiện xã hội, sư (tôi) đặc biệt chú ý đến việc giúp đỡ học sinh, sinh viên nghèo, xây trường học… Bởi sư nghĩ giáo dục là nền tảng để nâng cao nhận thức. Khi nhận thức tốt thì sẽ làm việc tốt, sống có ích cho xã hội”. Chính vì suy nghĩ này của thượng tọa Hoàng Kim mà chùa Pitu Khôsa Răngsây là ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khơ-me duy nhất ở đất Tây Đô có ký túc xá dành riêng cho sinh viên đang học đại học tại TP Cần Thơ.

Biết tiếng thượng tọa Hoàng Kim, nhiều Việt kiều ở Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa đã chuyển tiền về nhờ trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây làm từ thiện giúp, khi thì mua xe đạp cho học sinh, lúc thì dựng trường học, trao học bổng. Hơn thế, có Việt kiều còn gửi tiền về, nhờ thượng tọa Hoàng Kim xây trường học ở Cam-pu-chia. Nhắc đến ngôi trường ở Cam-pu-chia, thượng tọa Hoàng Kim phấn khởi bộc bạch: “Năm 2013, sư vận động một số nhà hảo tâm đóng góp kinh phí khoảng 2 tỷ đồng xây dựng Trường Đoàn Kết ở xóm Giữa, chợ Dưới, tỉnh Công PôngChnăng (Cam-pu-chia). Đây là ngôi trường dạy chữ cho con em người Việt Nam sinh sống, nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản ở Biển Hồ”. “Bạch thầy, trường được bao nhiêu lớp?”. “Trường có 5 lớp học, hiện giờ khoảng hơn 400 học sinh đang theo học. Tôi muốn ở Biển Hồ có trường dạy cho con em người Việt để gìn giữ tiếng Việt, giúp các cháu sau này trở thành người có ích cho xã hội”. “Và sẽ lại đến ở tại chùa Pitu Khôsa Răngsây khi học đại học?”. “Được vậy thì tốt quá”. Cũng theo lời thượng tọa Hoàng Kim, chùa Pitu Khôsa Răngsây đã vận động các nhà hảo tâm quyên góp 10 tấn gạo và 300 suất học bổng trao cho học sinh ở trường Đoàn Kết.

Trong kho gạo của chùa, chúng tôi gặp Thạch Hoài Minh và Trịnh Văn Sáng đang lúi húi cho gạo vào bao. Tôi gợi chuyện và được hai sinh viên này cho hay, đây là gạo được “Mạnh thường quân” tài trợ cho chùa nuôi sinh viên. Sinh viên trong chùa dùng không hết thì thượng tọa Hoàng Kim dặn gửi đến bệnh viện trong TP Cần Thơ để nấu cơm, cháo cho người nghèo.

Trong số sinh viên đang sống ở chùa Pitu Khôsa Răngsây, Trịnh Văn Sáng quê tận Nam Định. Sáng đang học năm cuối Khoa Thủy sản, Đại học Cần Thơ. Thượng tọa Hoàng Kim nói nhỏ với tôi: “Tên sao người là vậy. Sáng tuy hơi nghễnh tai nhưng sáng dạ, thông minh lắm”.

Thạch Hoài Minh cũng đang học năm cuối Khoa Sư phạm, Đại học Cần Thơ. Hoàn cảnh gia đình Hoài Minh khó khăn, biết cửa chùa Pitu Khôsa Răngsây luôn rộng mở với sinh viên nghèo, Hoài Minh mạnh dạn đến xin thượng tọa Hoàng Kim cho ở nhờ. Không chỉ nuôi Hoài Minh ăn học 4 năm đại học, thượng tọa Hoàng Kim còn động viên Hoài Minh và sinh viên ở chùa, em nào có tư chất tốt, ham học thì gắng học lên cao bởi theo vị trụ trì này thì “học không bao giờ thừa”. Tôi lại nhớ lúc lên bảo tháp, nơi lưu giữ hàng chục cuốn Tam Tạng kinh bằng tiếng Ba-li cổ, thượng tọa Hoàng Kim cho biết phải người có trình độ học vấn cao, kiến thức uyên thâm mới dịch được bộ Tam Tạng kinh này. Và đó chính là một trong những lý do thượng tọa muốn sinh viên ở chùa tiếp tục học lên cao nếu có cơ hội. 

Trò chuyện với những người dân sống xung quanh chùa ở Hồ Xáng Thổi (quận Ninh Kiều), chúng tôi được biết chùa Pitu Khôsa Răngsây được bà con miền Tây gọi là “Ngôi chùa cử nhân”. Thượng tọa Hoàng Kim là Phó trưởng Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Cần Thơ, cũng là một người hiếu học. Thượng tọa đã bảo vệ thành công luận văn thạc sĩ, chuyên ngành tôn giáo học ở Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Sắp tới, thượng tọa sẽ làm nghiên cứu sinh với đề tài “Vai trò của sư sãi trong đời sống xã hội của đồng bào Khơ-me vùng Tây Nam Bộ”. Nói như Ủy viên Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam Hoàng Kim, thì: “Sư mong chùa Pitu Khôsa Răngsây thực sự là nơi “đất lành chim đậu”, rồi nguyện giúp đời sống phật tử, chúng sinh ngày càng tốt đẹp”.

Bài và ảnh: ĐÌNH HÙNG