Bà Nguyệt "dân vận"

QĐND - Ở khu phố 4, phường Cô Giang, quận 1, TP Hồ Chí Minh, ai cũng gọi cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Thị Nguyệt với cái tên trìu mến là bà Nguyệt "dân vận”. Mọi người yêu quý bà Nguyệt không chỉ bởi bà có một kho sưu tập sách báo, hình ảnh tư liệu hiếm có về cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà bà còn là tấm gương sáng về tinh thần làm việc, tận tụy phục vụ xã hội với cái tâm trong sáng.

Tấm lòng của người con miền Nam

Tại ngôi nhà của mình, bà Nguyệt dành một căn phòng để lưu giữ sách báo và hình ảnh về Bác Hồ. Đó là một phần gia sản quý báu của bà-một người con miền Nam vinh dự được gặp Bác cách đây hơn nửa thế kỷ ở miền Bắc. Bà Nguyệt quê ở tỉnh Bình Dương. Năm 12 tuổi, bà đã theo cha vào làm việc tại đơn vị Quân dân y miền Đông Nam Bộ hoạt động vùng Chiến khu Đ. Giai đoạn 1951-1954, bà vừa tham gia điều trị thương binh, bệnh binh, vừa làm liên lạc đưa công văn đến các đơn vị trong vùng. Cuối năm 1954, bà theo gia đình tập kết ra miền Bắc, học tập tại Trường Học sinh miền Nam ở TP Hải Phòng và may mắn được gặp Bác Hồ khi Người về thăm trường năm 1959. 

Bà Nguyễn Thị Nguyệt giới thiệu một bảng ảnh về Bác Hồ do bà sưu tầm.

Giới thiệu với chúng tôi bức ảnh chụp chung với Bác Hồ ở Hải Phòng, bà Nguyệt bồi hồi nhớ lại: “Trong lần đến thăm trường ấy, hình ảnh Bác giản dị, gần gũi, đầy tình yêu thương với học sinh đã để lại trong tôi niềm xúc động, kính yêu vô bờ. Tôi được cử sang Liên Xô học ngành Sư phạm thể chất, rồi về nước công tác ở Tổng cục Thể dục Thể thao. Sau khi miền Nam giải phóng, tôi chuyển công tác vào TP Hồ Chí Minh. Từ đó, tôi có ý định sưu tầm tư liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng và lời dạy của Bác, làm nền tảng cho sự phấn đấu, rèn luyện của bản thân. Ban đầu, tôi làm việc này như một “kỷ niệm” dành cho con cháu. Đến khoảng năm 1990, tôi mới bắt đầu việc sưu tầm một cách có hệ thống và khoa học”.

Tất cả các nhà sách trong thành phố, bà đều cặm cụi đạp xe tìm tới. Cuốn sách nào có hình ảnh, câu chuyện về Bác, bà đều dành tiền lương ít ỏi của mình để mua về, rồi sàng lọc, sắp xếp theo từng chủ đề, mốc thời gian. Biết được ở đâu có hình ảnh Bác, bà đến tận nơi để xin hoặc sao chép lại. Những tư liệu, hình ảnh được bà sắp xếp lại, ép nhựa và đóng thành từng tập, với từng chủ đề, thời kỳ rõ ràng. Khi cần tài liệu nào, bà chỉ mở bảng mục lục ra tra cứu. Đến nay, bà Nguyệt đã có hơn 400 cuốn sách, hàng nghìn bài báo và khoảng 2000 tấm ảnh về thân thế, sự nghiệp hoạt động cách mạng của Bác Hồ. “Để có được tư liệu, hình ảnh quý giá này, tôi đã chắt chiu, dành dụm một phần từ đồng lương ít ỏi, kể cả khi khó khăn nhất để chăm chút, nâng niu nên bộ sưu tập ngày một nhiều và hoàn thiện hơn. Tôi xem đây là tình cảm của một người con miền Nam đối với Bác Hồ”-CCB Nguyễn Thị Nguyệt chia sẻ.

Cái tâm làm dân vận

Khi nghỉ hưu về địa phương, bà Nguyệt hăng hái tham gia công tác chính trị-xã hội. Suốt 10 năm liền (từ 2001-2011), bà được bầu làm Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban Vận động khu phố 4 và làm chủ nhiệm của nhiều hội, câu lạc bộ khác. Ngay từ những ngày đầu ở cương vị Bí thư Chi bộ, bà đã chủ động đề xuất việc học tập đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh trong chi bộ. Bà thường xuyên chọn những câu chuyện về Bác Hồ đọc cho đảng viên nghe trước mỗi buổi sinh hoạt hằng tháng. Từ khi có Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (năm 2007), bà đã xây dựng chương trình kể chuyện về Bác Hồ với chủ đề “Theo chân Bác trên những chặng đường lịch sử”. Tất cả đảng viên trong chi bộ rất hoan nghênh và làm theo. Không những vậy, bà đem những điều đã đọc, đã học về Bác nói chuyện với mọi người, vận động mọi người sống đẹp, sống có ích.

Có mặt tại Trường Mầm non Cô Giang, chúng tôi được nghe bà Nguyệt kể chuyện về Bác cho các cháu thiếu nhi. Nhiều câu hỏi rất ngây thơ của các bé như: “Bà ơi, Bác Hồ có biết ngoại ngữ không?”, “Bác Hồ tuổi con gì?”, “Sao Bác Hồ nuôi cá mà không nuôi chó, mèo?”, “Tại sao tóc Bác lại trắng?”... đều được bà giải đáp bằng những mẩu chuyện nhỏ, giản dị, sinh động về Bác. “Để làm được điều đó, tôi phải bỏ thời gian đọc rất nhiều tài liệu về Bác bằng tình yêu và sự ngưỡng mộ. Kể chuyện về Bác cho các cháu nghe thì phải thật gần gũi, hấp dẫn, cần sự linh hoạt chứ không thể khô cứng”. Cứ như vậy, những dịp lễ, ngày kỷ niệm, bà Nguyệt được mời đến để kể chuyện về Bác cho các CCB, cán bộ hưu trí, phụ nữ, công nhân, sinh viên… trên địa bàn.

Bà Nguyệt khẳng định: “Tôi đã đọc gần 5 nghìn bài viết về Bác nên gặp bất kỳ tình huống nào, tôi cũng có thể nói và dẫn giải bằng chuyện về Bác. Đó là những tài liệu quý báu để tôi làm công tác dân vận. Tôi học ở Bác tính gần dân, nói những điều dễ hiểu, sát thực tế. Tôi không muốn mình sưu tầm hình ảnh, bài viết về Bác rồi cất vào ngăn tủ, việc tôi muốn là mang hình ảnh của Bác đến gần hơn với mọi người. Tôi hy vọng mọi người hiểu và làm theo tấm gương đạo đức của Bác bằng chính công việc đời thường của mình. Nhiều người tốt thì tập thể sẽ tốt. Và sự hưởng ứng của các cơ quan, đơn vị càng khiến tôi thêm yêu công việc của mình”.

Ông Nguyễn Đình Đà, Chủ tịch Hội CCB phường Cô Giang, quận 1, TP Hồ Chí Minh, cho biết: Những câu chuyện, việc làm của Bác được CCB Nguyễn Thị Nguyệt sưu tầm và kể lại, không chỉ giúp mọi người sống tốt hơn mà còn bồi đắp lòng kính yêu vô bờ đối với vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Công việc lặng thầm mà nhiều ý nghĩa thanh cao của bà Nguyệt đã cảm hóa được rất nhiều  người, từ xấu thành tốt, quên đi sân si trong cuộc sống. Ở đâu có gia đình bất hòa, con cái hư hỏng… là bà tất tả đến tìm hiểu, động viên và khuyên bảo. Không chỉ thế, hằng tháng, với số tiền tiết kiệm được, bà thường dành đi thăm con em trong phường đang cai nghiện ma túy ở Bình Dương, Bình Phước, Đắc Nông… để nói chuyện cho họ nghe.

Bên cạnh việc kể chuyện về Bác Hồ, bà Nguyệt luôn trăn trở làm sao để mọi người cùng “làm theo” Bác, nhất là ở khu phố 4. Qua 10 năm làm Bí thư Chi bộ, bà đã cùng mọi người vận động xây dựng 15 căn nhà tình thương cho hộ nghèo, xây dựng Khu phố 4 đạt danh hiệu khu phố văn hóa, chi bộ đạt trong sạch vững mạnh nhiều năm liền. Đặc biệt, bà dành thời gian thực hiện công trình nghiên cứu phương pháp điều hành thực hiện Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Phương pháp thực nghiệm quy trình giáo dục sức khỏe về tầm vóc con người Việt Nam”… Bà cũng trực tiếp hướng dẫn phụ nữ nghèo cách nuôi con sao cho đủ dinh dưỡng, theo dõi, hướng dẫn các trẻ em bị còi xương nâng cao thể chất bằng phương pháp luyện tập xoa bóp; tổ chức các buổi nói chuyện với các chuyên đề lịch sử, văn hóa cho thanh niên trong khu phố… Vừa qua, bà đã tặng cho Bảo tàng Hồ Chí Minh-Chi nhánh TP Hồ Chí Minh gần 1.800 bức ảnh về Bác Hồ mà bà sưu tầm được để phục vụ nhu cầu tham quan của công chúng.

Ở tuổi 77, bà đã thôi giữ nhiều chức vụ chính quyền, đoàn thể nhưng vẫn hăng hái tham gia các hoạt động xã hội của khu phố. Buổi sinh hoạt chi bộ nào, bà cũng tiên phong kể chuyện về Bác. Mỗi ngày, ngoài chăm sóc con cháu, bà dành hết thời gian để đọc sách và làm việc. Bà Nguyệt tâm sự: “Càng đọc nhiều về Bác, tôi thấy lòng càng sáng trong hơn, được tích góp nhiều kiến thức hơn để có thể truyền đạt lại cho thế hệ trẻ hôm nay. Tôi sẽ làm công việc này đến hết cuộc đời mình. Đến bây giờ, tôi vẫn rất vui khi mỗi lần tìm được một tư liệu về Bác mà tôi chưa có”. Còn ông Nguyễn Đình Đà nhận định: Bà Nguyệt "dân vận" đã trở thành nhân tố nòng cốt về đoàn kết, thống nhất của khu phố và thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước của địa phương. Bà Nguyệt là CCB rất tiêu biểu, tấm gương sáng về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với phương châm sống giản dị, hết lòng vì mọi người.

Tạm biệt bà, chúng tôi hiểu, đôi chân chưa bao giờ mệt mỏi của người CCB này sẽ tiếp tục tìm kiếm những tư liệu về Bác, đem đạo đức, phong cách của Bác đến với nhiều người hơn nữa. Công việc ấy âm thầm, lặng lẽ mà cao quý biết bao... 

Bài và ảnh: LÊ HÙNG KHOA