Anh Tám dám nghĩ, dám làm

QĐND - Gặp Thiếu tá QNCN Nguyễn Văn Tám tại Đại hội Thi đua Quyết thắng của Binh đoàn 12-Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, tôi không thể ngờ anh là tác giả của 25 sáng kiến, làm lợi hàng tỷ đồng cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Xây dựng 99 bởi anh có những nét mộc mạc như một nông dân.

Đến Xí nghiệp 991 thuộc Công ty TNHH MTV nơi Tám công tác, xem anh hàn, tôi sững sờ bởi bàn tay khéo léo của anh tạo ra những đường hàn đều và phẳng như vừa gọt giũa. Đồng đội của Tám ở Xí nghiệp 991 gọi anh là “cây sáng kiến”; “anh Tám dám nghĩ, dám làm”. Còn ở tổ hàn và gia công cơ khí, Tổ trưởng Nguyễn Văn Tám lại được anh em gọi là “chị Tám đảm đang” bởi trong tổ không có phụ nữ, Tám như người chị cả luôn quán xuyến mọi công việc trong tổ, kể cả bữa ăn, giấc ngủ của mọi người. Tám cũng là người có thâm niên và trình độ tay nghề cao nhất trong tổ (bậc thợ 7/7), vì thế, ngoài công việc chính là hàn, Tám còn dành thời gian kèm cặp các thợ đàn em trong tổ.

Thiếu tá QNCN Nguyễn Văn Tám báo cáo thành tích tại Đại hội Thi đua Quyết thắng Binh đoàn 12-Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn.

Nghe các đồng chí lãnh đạo Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 (đơn vị kế tục sự nghiệp của Trung đoàn 99 anh hùng trên Đường Trường Sơn thời kháng chiến chống Mỹ) kể về những sáng kiến của Tám và đồng đội, chúng tôi lại liên tưởng đến thời kỳ chiến tranh, trước yêu cầu cấp bách của chiến trường, những người lính thợ cầu đã sáng tạo ra nhiều cách làm độc đáo mà nhiều chuyên gia xây dựng cầu đường trên thế giới phải thán phục. Trong giai đoạn hiện nay, với quyết tâm xây dựng Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 thành doanh nghiệp thi công cầu mạnh của Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn và Bộ Quốc phòng, lãnh đạo chỉ huy công ty đã đầu tư mua sắm nhiều thiết bị hiện đại, trong đó có xe lao dầm 70 tấn. Thiết bị hiện đại nhưng vận chuyển và lắp dựng lại gặp rất nhiều khó khăn, nhất là vận chuyển đến vùng sâu, vùng xa, vùng có địa hình phức tạp. Trước tình hình đó, Nguyễn Văn Tám đã đề xuất với chỉ huy công ty chuyển đổi xe lao dầm 70 tấn thành cầu tạm lao dầm I1500 kết hợp với giá pooc-tich dựng trên xà mũ trụ, mũ mố. Cầu tạm lao dầm này có thể dùng để thi công tất cả các loại cầu, đặc biệt thích hợp với cầu vượt sông có chiều cao trụ lớn. Chỉ trong khoảng thời gian ngắn, thiết bị chuyên dùng này đã hoàn thành và phát huy tác dụng ngay tại công trình xây dựng cầu Pa Hý, Huội Khì (Lai Châu), cầu Nậm He (Điện Biên), góp phần cùng với toàn đơn vị đẩy nhanh tiến độ thi công, bảo đảm chất lượng công trình.

Việc hoán đổi thành công xe lao dầm 70 tấn thành cầu tạm lao dầm I1500 đã giải quyết được vấn đề lớn trong việc huy động trang thiết bị lao dầm cầu khi Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 cùng một lúc thi công nhiều cầu lớn, giảm được đáng kể việc đi thuê thiết bị phục vụ lao dầm. Đặc biệt, so với xe lao dầm 70 tấn, cầu tạm lao dầm I1500 tiết kiệm rất nhiều chi phí di chuyển. Để vận chuyển xe lao dầm 70 tấn cần phải sử dụng 5 chuyến xe đầu kéo Inter, còn để vận chuyển cầu tạm lao dầm I1500 chỉ cần 3 chuyến đầu kéo. Trong công tác tháo dỡ và lắp dựng, thời gian dành cho cầu tạm lao dầm I1500 cũng rút ngắn được một nửa so với thời gian lắp dựng xe lao dầm 70 tấn khi đến vị trí mới. Không những thế, sử dụng cầu tạm lao dầm I1500 cũng không phải cần nhiều các thiết bị phụ trợ như xe lao dầm 70 tấn.

Sử dụng bê tông thương phẩm của trạm trộn có chất lượng ổn định là một trong những vấn đề có tính quyết định đến chất lượng của công trình bê tông cốt thép. Để mua toàn bộ dây chuyền trạm trộn bê tông công suất lớn, phải cần đến khá nhiều kinh phí. Việc vận chuyển đi lại cũng rất khó khăn. Biết được điều đó, Xí nghiệp 991 đã đề nghị lãnh đạo công ty chỉ mua máy trộn còn phần khung sườn do tổ hàn và gia công cơ khí của xí nghiệp đảm nhiệm. Được lãnh đạo công ty đồng ý, Nguyễn Văn Tám đã cùng với tổ đầu tư nghiên cứu các bản vẽ thiết kế, trên cơ sở tận dụng vật liệu có sẵn của đơn vị, điều chỉnh thiết kế lại khung sườn để dễ tháo lắp, vận chuyển. Đúng 30 ngày sau, trạm trộn bê tông công suất 60 m3/giờ đã được hoàn thành, trong đó rất nhiều chi tiết đã được tổ hàn và gia công cơ khí của Xí nghiệp 991 chế tạo như xi-lô chứa xi măng, cụm khung đỡ, cụm phễu chứa cốt liệu 3 khoang, cụm ca-bin điều khiển, bể nước chính… Trạm trộn bê tông thương phẩm do tổ hàn và gia công cơ khí Xí nghiệp 991 chế tạo phần khung sườn đã kịp thời phục vụ thi công trên công trình thế kỷ xây dựng Nhà máy thủy điện Sơn La.

Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 làm nhiệm vụ chủ yếu là xây dựng cầu, đường và thủy điện ở các địa bàn vùng núi chưa có điện lưới quốc gia. Thiếu tá QNCN Nguyễn Văn Tám đã nhiều lần chứng kiến đêm máy phát điện bị hỏng, cả đơn vị phải dùng đèn dầu. Ban ngày đơn vị cũng không thi công được vì thiếu nguồn điện…Trong khi đó, đơn vị lại có khá nhiều máy ủi, máy xúc… hỏng phần thủy lực, xếp đống chờ bán sắt vụn. Rất nhiều máy phát điện của đơn vị lại bị hỏng động cơ. Tại sao không thể biến động cơ của máy thi công thành máy phát điện? Ý nghĩ đó lóe lên trong đầu Nguyễn Văn Tám và ý nghĩ này đã nhanh chóng biến thành hiện thực khi anh và đồng đội bắt tay vào việc hoán cải máy. Chiếc máy phát điện đầu tiên được hoán cải từ động cơ của chiếc máy xúc Sumitomo nằm chỏng chơ trong kho chờ thanh lý, Tám đã kết hợp với một củ phát điện 64kw được tháo ra từ một máy phát điện hỏng. Sự kết hợp hai bộ phận này với nhau đã tạo ra dòng điện ổn định cho đơn vị. Từ chiếc máy phát điện đầu tiên, trong mấy năm qua, nhiều máy phát điện như thế đã được Tám và đồng đội lắp đặt phục vụ cho công tác thi công và bảo đảm đời sống của cán bộ, chiến sĩ, người lao động trong Công ty TNHH MTV Xây dựng 99. Thực tế đã kiểm nghiệm, các máy phát điện từ động cơ bỏ đi của máy xúc, máy ủi đã cho hiệu quả thiết thực. Máy đỡ tốn nhiên liệu và rất ít khi hỏng hóc.

Tích lũy kinh nghiệm trong thi công cầu vòm, trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2014, tổ hàn và gia công cơ khí của Xí nghiệp 991 do Nguyễn Văn Tám làm tổ trưởng đã đảm nhận hầu hết các loại ván khuôn thi công cầu vòm của Công ty TNHH MTV Xây dựng 99. Trong đó, gia công toàn bộ các ván khuôn phục vụ thi công cầu Suối Thỏng trên đường vào khu danh thắng Tây Thiên thuộc tỉnh Vĩnh Phúc với khẩu độ vòm dài 45m, rộng 30m; cầu vòm của dự án đường Hợp Thịnh-Đạo Tú thuộc tỉnh Vĩnh Phúc với 3 khẩu độ vòm khác nhau dài 23,5m, 24m và 27m. Các công trình cầu vòm này đều ở địa hình rừng núi, địa chất khá phức tạp, nhưng đều được Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 thi công bảo đảm yêu cầu kỹ thuật và tiến độ, được các chủ đầu tư đánh giá cao. Tạo nên thành tích đáng tự hào này, theo các đồng chí lãnh đạo Công ty TNHH MTV Xây dựng 99, có sự đóng góp đáng kể của tổ hàn và gia công cơ khí do Nguyễn Văn Tám làm tổ trưởng trong việc chế tạo các loại ván khuôn.

Bên cạnh việc gia công chế tạo các bộ ván khuôn phục vụ thi công cầu vòm, tổ hàn và gia công cơ khí của Tám còn được giao nhiệm vụ nghiên cứu chế tạo các bộ ván khuôn đúc dầm cầu dự ứng lực có chiều dài từ 18 đến 24m phục vụ cho các đơn vị thi công các loại cầu có khẩu độ khác nhau.

Tám kể với tôi rằng, nếu chỉ nhìn vào bộ ván khuôn cầu, mọi người sẽ thấy nó đơn giản bởi chỉ là những khối sắt thép được sắp đặt. Thế nhưng, nếu chỉ sơ sểnh một chút thì cả một dầm cầu trị giá hàng chục tỷ đồng có thể phải phá đi làm lại.

Kỷ niệm sâu sắc với nghề làm bộ ván khuôn của Tám là làm ván khuôn cho đơn vị thi công cầu Pá Uôn (Sơn La), cây cầu hiện đang giữ vị trí kỷ lục cây cầu có trụ cao nhất Việt Nam. Tại cây cầu này, Tám và dồng đội đã chế tạo thành công bộ ván khuôn cho đơn vị thi công trụ cao hơn 40m, dầm dự ứng lực có chiều dài 39m, khối lượng của một phiến dầm lên đến hơn 70 tấn. Lãnh đạo công ty giao cho tổ của Tám trong 50 ngày phải xong toàn bộ ván khuôn, nhưng tổ của Tám đã hoàn thành nhiệm vụ trong 40 ngày.

Mới ngoài 30 tuổi đời, gần chục tuổi quân, nhưng nhìn vào bảng vàng thành tích của Tám thì nhiều người phải kính nể. 6 năm liên tục (từ năm 2009 đến năm 2014) là Chiến sĩ thi đua cơ sở; danh hiệu “Thợ giỏi toàn quân”; danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quân”; rất nhiều Bằng khen do Bộ Quốc phòng và Tổng cục Chính trị tặng. Thế nhưng, khi nghe tôi hỏi về thành tích cá nhân của mình, Tám lại trả lời: “Thành tích là của tập thể. Đơn vị em kế tục truyền thống Trung đoàn 99 anh hùng thời chống Mỹ. Bọn em phải làm việc để xứng đáng với sự kế tục truyền thống đó".

Bài và ảnh: ĐỖ PHÚ THỌ