Đánh thức vùng biên giới Mo Rai

QĐND - Thực hiện nhiệm vụ “Phát triển kinh tế xã hội gắn với QP-AN trên địa bàn chiến lược biên giới Mo Rai-Bắc Tây Nguyên” của Bộ Quốc phòng, cán bộ, chiến sĩ Công ty 78 (Binh đoàn 15) đã bất chấp hiểm nguy trên vùng đất còn nhiều bom đạn sót lại sau chiến tranh, ngày đêm san đất, bạt đồi, ươm mầm, trồng cây để phủ lên một màu xanh bạt ngàn của cao su, cà phê, lúa nước…

Đến với Mo Rai

Xã biên giới Mo Rai nằm ở phía tây ngọn Chư Mo Ray, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Kon Tum, diện tích tự nhiên là 1.580km2, đường biên giới dài tới 95km. Dân bản địa của xã chỉ có 2 dân tộc là người Giơ Rai và Rơ Mâm, tổng số hơn 614 hộ, 2.420 nhân khẩu (mật độ dân số chưa đến 2 người/km2). Bom đạn từ trong chiến tranh còn sót lại vương vãi khắp nơi luôn tiềm ẩn mối hiểm họa đối với con người. Mo Rai như một địa bàn cô lập và sẽ mãi mãi hoang vắng, hiểm trở, nếu như không có bộ đội của Công ty 78 (Binh đoàn 15).

Công nhân Công ty 78 trồng mới cao su trên vùng biên giới.

Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, tháng 6-1998, một đoàn cán bộ khảo sát của Binh đoàn 15 đã đến với Mo Rai. Bà con rất mừng, nhiều người dân xúc động nói: “Bao nhiêu năm nay bộ đội mới về lại buôn làng. Nhưng ở Mo Rai mùa mưa như thác đổ, mùa khô nắng cháy da, làm sao cây cao su sống nổi?". Những tiếng thở dài phát ra. Phải chinh phục được Mo Rai. Phải giúp bà con dân tộc thiểu số (DTTS) thoát nghèo và bảo vệ vững chắc một vùng biên giới. Một tháng sau, Bộ Quốc phòng chính thức phê duyệt dự án “Phát triển kinh tế xã hội, gắn với củng cố quốc phòng trên địa bàn chiến lược Mo Rai”. Đến tháng 12, Binh đoàn 15 chính thức triển khai dự án và trao cho Công ty 78 thực hiện.

Trên cơ sở tạo “vành đai xanh” cho vùng biên giới, khai thác tối đa tiềm năng đất đai được giao để phát triển sản xuất, từ hai căn nhà lán tạm che mưa nắng, từ những bát cơm trộn muối trắng với măng rừng, từ những nhát cuốc thấm đẫm mồ hôi ban đầu, đến nay Công ty 78 đã trồng được 3.133ha cao su, thu hút hơn 1.500 công nhân, trong đó 80% là người dân tộc thiểu số. Xây dựng, củng cố hệ thống cơ sở hạ tầng như: Điện, đường, trường, trạm... đồng bộ. Từ một đơn vị mới thành lập, phân tán, nhỏ lẻ, đến nay Công ty 78 đã mở rộng diện tích và rải quân trên khắp vùng biên giới với 16 đội sản xuất, một trường nội trú, 14 nhà trẻ mẫu giáo, nuôi dạy hơn 450 cháu; một trường tiểu học nội trú có 162 cháu; một bệnh xá, một nhà máy chế biến mủ cao su...

Trở về từ chuyến công tác “Kiểm tra, kỹ thuật khai thác mủ ở cơ sở”, Trung tá Trần Đức Niên, Giám đốc Công ty 78, cho biết: “Vượt qua những khó khăn về quỹ đất, vốn đầu tư, từ năm 2012, cán bộ, chiến sĩ, người lao động của công ty đã trồng mới gần 590ha cao su (diện tích trồng mới lớn nhất từ trước đến nay). Hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) của công ty dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng vẫn kiên định phương châm “Mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, bảo đảm thu nhập và ổn định đời sống cho người lao động”. Lợi nhuận từ các hoạt động SXKD hằng năm đều tăng cao, thu nhập bình quân hơn 6,8 triệu đồng/người/tháng. Có tiền, bà con đồng bào các dân tộc đã xây nhà mới khang trang, mua sắm các vật dụng sinh hoạt gia đình như ti vi, tủ lạnh, có nhà mua đến 2-3 chiếc xe máy để đi làm, đời sống người dân Mo Rai đã thay đổi rất nhiều”.  

Ngôi nhà đoàn kết các dân tộc

Từ công ty về các đội, đường cấp phối rộng mở, nhiều đoạn đã đổ nhựa hoặc được bê tông hóa, dọc hai bên đường là những ngôi nhà “Thanh niên lập nghiệp” mới xây rất đẹp. Trên đường, xe cộ qua lại rất nhiều, hàng hóa bày bán cũng phong phú, minh chứng cho cuộc sống no đủ, trù phú của một vùng biên giới có nhiều dân tộc chung sống đang phát triển.

Cán bộ Công ty 78 tặng cờ và ảnh Bác Hồ cho bà con đồng bào các dân tộc trên địa bàn Mo Rai.

Làm việc với chúng tôi, Thượng tá Nguyễn Thăng Thanh, Chính ủy và Thượng tá Phạm Thanh Phong, Chủ nhiệm Chính trị Công ty 78, cho biết: “Công nhân, người lao động của công ty đến từ 6 dân tộc là: Kinh, Thái, Mường, Thổ, Giơ Rai và Rơ Mâm. Đến nay cái chúng tôi làm được là củng cố tình đoàn kết quân dân, đoàn kết các dân tộc, tuyển dụng hàng trăm con em đồng bào DTTS vào làm công nhân. Bà con địa phương đã biết trồng cây công nghiệp như: Cao su, hồ tiêu, cà phê… đan xen với cây trồng ngắn ngày để “lấy ngắn nuôi dài”. Mỗi công nhân được nhận khoán từ 2,5-3ha cao su, ngoài ra công ty còn hỗ trợ cây giống, phân bón, trồng và bàn giao cho bà con địa phương thêm 70ha cao su nữa. Đến nay, nhà nào cũng có đất để trồng lúa nước, cao su, mì… nên thu nhập của bà con không ngừng được nâng lên, nhiều hộ gia đình đã trở thành hộ giàu, thu nhập lên đến 200-300 triệu đồng/năm, như chị Đinh Thị Huệ (dân tộc Mường); anh Trần Thạch Sanh, chị Lê Thị Lan (dân tộc Thổ) thu nhập trên 400 triệu đồng/năm… Kinh tế phát triển, tình làng nghĩa xóm được củng cố, người dân gắn bó với công ty, đoàn kết chung sức xây dựng vùng biên giới vững mạnh, giàu đẹp”.

Không giấu được niềm vui, ông A Dói, Trưởng làng Le, bộc bạch: “Nhờ bộ đội 78 tiếp sức nên bà con người Rơ Mâm mình đã xuống núi làm nhà, lập làng, biết trồng cây lúa nước, cây cao su và còn vào làm công nhân, trẻ em được đi học, người ốm đau đến bệnh xá công ty khám, điều trị không mất tiền. Đến nay, người Rơ Mâm đã trồng được hơn 50ha cao su, hàng trăm héc-ta mì và lúa nước. Đời sống của đồng bào các DTTS ở Mo Rai bây giờ đổi thay nhiều quá rồi!”.

Ngoài đầu tư phát triển sản xuất, theo phương châm “Phát triển kinh tế gắn với xây dựng, củng cố nền quốc phòng vững mạnh trên vùng biên giới Bắc Tây Nguyên”, Công ty 78 đã đầu tư, hỗ trợ hàng chục tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng, chủ động phối hợp với các đồn biên phòng và chính quyền tuần tra, bảo vệ vững chắc tuyến biên giới, ngăn chặn có hiệu quả nạn vượt biên trái phép.

Nói về hiệu quả của dự án phát triển kinh tế-quốc phòng trên địa bàn chiến lược Mo Rai-Bắc Tây Nguyên, ông H'rach Lao, Chủ tịch xã Mo Rai, khẳng định: “Không có Công ty 78, không có những người lính đem cao su về trồng trên vùng đất này, thì bây giờ Mo Rai chắc chắn vẫn còn nhiều khó khăn. Sự phát triển của mô hình “Phát triển vườn cây đến đâu, xây dựng làng, bản dân cư đến đó” của Binh đoàn 15 nói chung, Công ty 78 nói riêng đã đánh thức và đưa Mo Rai từ một xã vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới khó khăn lên thành một huyện, thị xã phát triển vào một ngày không xa…”

Đầu năm 2014, đến thăm và làm việc với cán bộ, chiến sĩ, người lao động Công ty 78, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đánh giá cao và biểu dương những thành quả bước đầu mà đơn vị đạt được. Theo Thủ tướng, biên giới Mo Rai ổn định, phát triển về kinh tế, mạnh về quốc phòng an ninh, đồng bào các dân tộc trên địa bàn đoàn kết, có được cuộc sống ổn định, phát triển như ngày hôm nay, trước hết có sự quan tâm, đầu tư của Đảng, Nhà nước, Quân đội, sau nữa là có sự lao động tích cực của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ và người lao động của Công ty 78. Bởi họ là bộ đội của dân, vì dân.

Bài và ảnh: LÊ QUANG HỒI