Sáng suốt lựa chọn những đại biểu ưu tú

Điểm đáng chú ý trong kỳ bầu cử lần này là số lượng người tự ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân tăng mạnh, trong đó hai thành phố lớn là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh tăng nhiều nhất. Đây là một biểu hiện tốt của dân chủ. Những cử tri đủ điều kiện thể hiện quyền, trách nhiệm với đất nước luôn nhận được sự quan tâm và ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi. Vấn đề quan trọng nhất là người tự ứng cử phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn của một ứng cử viên đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được quy định trong Luật. Pháp luật của nước ta không có bất kỳ biểu hiện phân biệt đối xử hoặc gây khó khăn giữa người được giới thiệu ứng cử và người tự ứng cử khi mà họ đủ các tiêu chuẩn trước luật pháp. Mọi công dân có quyền bình đẳng được ra ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân như Hiến pháp quy định. Yêu cầu cao nhất đó là đại biểu ấy có bảo đảm được các tiêu chuẩn hay không, có được cử tri tín nhiệm hay không.

Nguyên Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Ủy viên Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Lê Truyền đánh giá: “MTTQ Việt Nam rất hoan nghênh, ủng hộ những người tự ứng cử bảo đảm được động cơ, tiêu chuẩn, thái độ, trách nhiệm đối với những tổ chức do dân bầu ra kể cả Hội đồng nhân dân và Quốc hội. Và trong quá trình ấy, vừa làm chúng ta vừa cần rút kinh nghiệm, có những người không trúng cử nhưng họ vẫn có đóng góp trong việc tìm ra những giải pháp tốt hơn, tích cực hơn cho những người tự ứng cử các khóa sau này”. Ông Nguyễn Hạnh Phúc, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng thư ký Quốc hội, Chánh văn phòng Hội đồng Bầu cử Quốc gia khi nói về vấn đề người tự ứng cử đại biểu, đã khẳng định: Luật Bầu cử Đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân đã quy định rất rõ. Không có bất kỳ quy định nào nói rằng có sự phân biệt giữa người tự ứng cử và người được cơ quan, tổ chức giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội. Mọi quyền lợi, tiêu chuẩn, quy trình hiệp thương, chốt danh sách sơ bộ, lấy ý kiến cử tri nơi cư trú, vận động bầu cử… của người tự ứng cử và người do cơ quan, tổ chức giới thiệu ứng cử đều giống nhau, bình đẳng như nhau.

Việc mở rộng để mọi công dân đều có quyền ứng cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp nếu người đó đủ điều kiện, tiêu chuẩn là thể hiện mạnh mẽ sự dân chủ của chúng ta, tuy nhiên điều đó cũng khiến nhiều người băn khoăn, sợ rằng có người không đủ tiêu chuẩn, người cơ hội, người có động cơ không tốt sẽ lọt vào các cơ quan công quyền… Nếu nghiên cứu kỹ Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân và qua các hội nghị hiệp thương thì thấy rằng, vấn đề này được làm hết sức chặt chẽ, bài bản để đảm bảo chọn được những đại biểu ưu tú nhất. Theo đó, để bảo đảm dân chủ và lựa chọn được những người tiêu biểu ứng cử đại biểu, hội nghị hiệp thương sẽ được tiến hành.

Tổ chức hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân là một giai đoạn hết sức quan trọng trong quá trình tổ chức bầu cử. Hội nghị hiệp thương là hội nghị giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các tổ chức thành viên được tiến hành ở trung ương và địa phương để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần và số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân cũng như việc lập danh sách sơ bộ và lựa chọn, lập danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Hội nghị hiệp thương ở trung ương do Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam triệu tập và chủ trì. Hội nghị hiệp thương ở địa phương do Ban thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam ở mỗi cấp triệu tập và chủ trì để thực hiện công việc của hội nghị hiệp thương ở cấp mình.

Việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử được tiến hành thông qua 5 bước cụ thể như sau: Bước 1: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất. Bước 2: Tổ chức giới thiệu người của cơ quan, tổ chức, đơn vị, người của các đơn vị hành chính cấp dưới, của thôn, tổ dân phố để đưa vào danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Bước 3: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ hai để lập danh sách sơ bộ những người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Bước 4: Lấy ý kiến cử tri ở nơi cư trú, nơi công tác đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Bước 5: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ ba để lựa chọn, lập danh sách những người đủ tiêu chuẩn ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

Với cách làm chặt chẽ, bài bản và trách nhiệm như vậy, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng, Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp thông qua lá phiếu của cử tri sẽ lựa chọn được những đại biểu ưu tú, xứng đáng với sự kỳ vọng của nhân dân.

NGUYỄN HÀ MY