Tại cuộc bầu cử lần này, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã dự kiến tổng số đại biểu quốc hội khóa XIV được bầu là 500 đại biểu. Số đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp thì tùy vào tính chất, đặc điểm của từng địa phương theo đúng các nguyên tắc đã được hướng dẫn.
Những ngày này, trên khắp cả nước, không khí chuẩn bị cho ngày bầu cử khẩn trương và được tiến hành chặt chẽ, bài bản. Phần lớn những cử tri mà chúng tôi có dịp tiếp xúc đều hiểu khá rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia bầu cử. Đặc biệt, mong muốn và cũng là nguyện vọng chung của cử tri là lựa chọn được những đại biểu có đức, có tài, toàn tâm vì đất nước. Đúng như phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII, Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa tới sao cho thực chất, phải chọn người đủ tâm, đủ đức, đủ tài để lãnh đạo đất nước, không để lọt những người có động cơ không trong sáng vào bộ máy lãnh đạo là những điều ý Đảng, lòng dân mong muốn”.
Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Hiến pháp sửa đổi 1992, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIII. Ảnh: quochoi.vn
Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân là hình thức dân chủ trực tiếp, là phương thức thể hiện ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong việc xây dựng Nhà nước nói chung và cơ quan đại diện-cơ quan quyền lực Nhà nước từ trung ương đến địa phương ở nước ta nói riêng. Tham gia ứng cử và bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân là quyền cơ bản của công dân trong việc xây dựng chính quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Thông qua việc bầu cử này, nhân dân thực hiện quyền dân chủ bằng cách lựa chọn những đại biểu xứng đáng vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân. Vì vậy, việc lựa chọn những người bảo đảm tiêu chuẩn, xứng đáng đại diện cho nhân dân tham gia vào các cơ quan quyền lực Nhà nước là yêu cầu quan trọng và có ý nghĩa chính trị to lớn. Tính đến ngày bầu cử được công bố, công dân nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đủ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.
Trong bộ máy nhà nước ta, Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan Nhà nước cấp trên. Hội đồng nhân dân quyết định các vấn đề của địa phương do luật định; giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân. Bởi thế, lựa chọn đúng những người đủ đức, đủ tài để trở thành những đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của đất nước.
Đối với mỗi cử tri, việc đi bầu cử là quyền lợi đồng thời cũng là trách nhiệm của công dân đối với đất nước. Bà Nguyễn Thị Dung, Tổ trưởng tổ nhân dân Tân Kỳ, thị trấn Sơn Dương (Tuyên Quang) cho biết: Các thành viên trong bộ phận tuyên truyền về bầu cử ở địa phương đã bám sát cơ sở để tuyên truyền về bầu cử. Dù là một địa phương miền núi nhưng Tổ nhân dân Tân Kỳ nơi bà Dung phụ trách rất chú trọng đến việc tuyên truyền giúp cử tri có ý thức, phát huy trách nhiệm để lựa chọn bầu đại biểu có đức, có tài. Việc đi bỏ phiếu phải do chính cử tri thực hiện chứ không nhờ người khác bỏ phiếu hộ.
Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân đã quy định: Mỗi cử tri có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp Hội đồng nhân dân. Như vậy, cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu. Luật cũng quy định: Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử sẽ mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu và thực hiện bầu cử. Cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri.
Ngày 22-5, ngày cả nước đi bầu cử đã đến gần, mong rằng mọi cử tri sẽ phát huy tinh thần, thái độ và trách nhiệm của một công dân Việt Nam, xứng đáng là một cử tri có trách nhiệm để lựa chọn bầu ra được những đại biểu ưu tú của đất nước.
NGUYỄN HÀ MY