QĐND - Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, cơ sở cách mạng ở quê tôi (xã Phong Phú, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế) phát triển khá mạnh. Ngày ấy, phong trào tập luyện quân sự của nam nữ thanh niên và đội thiếu niên địa phương diễn ra rất sôi nổi. Vào một buổi sáng, khoảng ngày 20 hoặc 21-8, chúng tôi được lệnh tập trung ở sân đình làng. Khi đội ngũ đã chỉnh tề, anh Nguyễn Thiện Hoàng, cán bộ địa phương đứng lên tuyên bố: “Nhật đầu hàng Đồng minh, Việt Minh đứng lên khởi nghĩa”. Tiếng hô: “Đả đảo Nhật-Pháp, đả đảo chính quyền Trần Trọng Kim! Ủng hộ Việt Minh! Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc muôn năm!” vang lên không ngớt.

CCB Nguyễn Đình Ngật.

Hô xong khẩu hiệu, đoàn người diễu hành thị uy đi giành chính quyền ở xã, giương cao cờ đỏ sao vàng, biểu ngữ và hô to các khẩu hiệu. Đến nhà lý trưởng, đoàn người áp sát, vây chặt vòng trong, nam nữ thanh niên đông nghịt bao bọc vòng ngoài. Anh Nguyễn Thiện Hoàng đứng lên ghế cao, trước cửa nhà, diễn thuyết nói rõ: “Nhật-Pháp xâm lược Việt Nam gây nhiều tội ác, nay Mặt trận Việt Minh đứng lên lật đổ đế quốc phong kiến, giành chính quyền về tay nhân dân”. Anh vừa nói xong, tên lý trưởng đã  nộp ngay con dấu, giấy tờ của chế độ cũ cho cách mạng. Anh Nguyễn Tư Chương nhân danh Chủ tịch Ủy ban Cách mạng lâm thời đứng ra thu các tang vật đó và tuyên bố từ nay chính quyền về tay nhân dân. Cứ thế, dòng người đi từ nhà lý trưởng kéo đến nhà hương bộ, hương kiểm, càng về sau quần chúng nhập vào đoàn biểu tình càng thêm đông.

Sau khi giành chính quyền ở xã, một nửa lực lượng ở lại, một nửa kéo lên mít tinh khởi nghĩa giành chính quyền ở huyện. Huyện đường tuy có đội lính lệ, nhưng trước làn sóng cách mạng của quần chúng, từ tên tri huyện, đề lại, đến lính lệ đều khăn áo chỉnh tề, khúm núm xin nộp các dấu ấn, tài liệu và giao công đường cho cách mạng. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở huyện Phong Điền diễn ra nhanh gọn.

Từ 16 tuổi, cảm nhận được niềm tự hào của nước nhà độc lập, tôi hăng hái tham gia cách mạng ở địa phương rồi được kết nạp Đảng, đến năm 1949 thì đi bộ đội. Khi Vĩ tuyến 17 ngăn đôi dòng Bến Hải, tôi là chính trị viên đại đội, bảo vệ giới tuyến tạm thời. Sau năm 1964, tôi vào Nam chiến đấu ở Mặt trận Tây Nguyên rồi làm cán bộ tổ chức của Cục Chính trị Quân khu 5, tiếp đó là Chính ủy Sư đoàn 2 và Chánh văn phòng Bộ tư lệnh Quân khu 5, rồi nghỉ hưu. Suốt những năm quân ngũ, tôi rất tự hào về Quân đội ta và luôn cố gắng phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nay tuy đã 86 tuổi, tôi vẫn tham gia lên lớp tại Câu lạc bộ Hán-Nôm của quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, là Trưởng ban liên lạc cựu chiến binh Sư đoàn 2 ở Đà Nẵng..., được Thành ủy, UBND thành phố tặng 3 bằng khen về “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

70 năm đã qua kể từ khi là một thiếu niên tham gia giành chính quyền, nay đã là một cán bộ lão thành cách mạng, nhưng khí thế khởi nghĩa năm xưa vẫn trào dâng trong tôi, truyền cho tôi sức mạnh để sống khỏe, sống có ích cho đời.

Bài và ảnh: HỒNG VÂN (Ghi theo lời kể của Đại tá, CCB Nguyễn Đình Ngật)