Văn hóa thực chiến, “3 cùng”

Năm 2007, tôi tốt nghiệp Học viện Bưu chính Viễn thông và trúng tuyển vào Viettel. Ngay tuần đầu tiên đi làm, lứa kỹ sư, cử nhân chúng tôi hơn 40 nhân sự được đi đào tạo 3 tháng từ đầu tháng 10 đến hết tháng 12-2007 (khóa 2). Bước vào Trung tâm Đào tạo Viettel, hiện ra mắt tôi là dãy nhà cấp 4, tường vàng, xen lẫn giữa hàng cây xà cừ xanh mát. Không khí trong xanh khác hẳn với sự ồn ã, náo nhiệt của phố phường. Tiếng còi báo hiệu giờ làm việc vang lên, chúng tôi đã thì thầm với nhau: “Không biết ở đây có giống trường đại học không? Có được ngủ nướng không? Có bị kiểm tra bài tập không?” Ai cũng vừa háo hức, vừa lo lắng vì đoán rằng môi trường này sẽ rất kỷ luật, rất khác với những ngày sinh viên trước kia.

Nền móng đầu tiên của “teamwork”, là chúng tôi thực hiện “3 cùng”, cùng ăn - cùng học - cùng làm. Anh chị em làm quen với nền nếp kỷ luật Quân đội. Mùa đông mà tất cả dậy từ 5 giờ sáng, mọi sinh hoạt, học tập đều tuân thủ theo đúng 11 chế độ trong ngày như các chú bộ đội. Những ngày đầu mọi người đều cảm thấy mệt mỏi và áp lực, nhưng thật lạ kỳ, chỉ sau một tuần, ai ai rồi cũng dần quen và thích nghi nhanh chóng. Chính sự kỷ luật đó là bài học cách quý trọng thời gian, làm việc gọn gàng, nhanh nhẹn và nhất là có trách nhiệm với tập thể.

Trong gần 100 ngày huấn luyện, chúng tôi sống bên nhau như một gia đình lớn. Dù mỗi người đến từ một vùng quê, từ các trường đại học, hoàn cảnh gia đình khác nhau. Nhưng không còn ai cảm thấy xa lạ, mà thay vào đó là sự thân thiết, đồng cảm, sẻ chia gắn bó. Những bữa cơm tập thể đủ 3 món, ấm áp và chan chứa tình người. Tối muộn học bài có khi lại là chia nhau quả trứng luộc. Mọi người kể cho nhau về những vùng quê, về ước mơ, về những dự định cuộc sống, đầy hứng thú. Chính những câu chuyện mộc mạc đó đã giúp anh chị em hiểu nhau nhiều hơn, thương nhau, gắn kết như một gia đình.

Quá trình học tập, chúng tôi chia nhóm, cùng nhau vượt qua những bài tập khó, “lập kế hoạch”, “quản trị mục tiêu”, “tổ chức bán hàng”… có hôm phải thức rất khuya làm bài mới kịp tiến độ. Có những bài tập nhóm khó, căng thẳng đè nặng, tưởng không thể xoay sở nổi; nhưng nhờ tinh thần đồng đội, cuối cùng các nhóm đều vượt qua. Đồng nghiệp đã truyền cho nhau thêm nghị lực, mạnh dạn hơn, gan lì hơn và dám chinh phục những mục tiêu mà trước đây luôn tưởng chừng quá sức. Qua những ngày tháng ấy, tôi càng hiểu rõ rằng teamwork không chỉ là cùng nhau làm việc, mà còn là biết chia sẻ, biết động viên nhau lúc khó khăn, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân vì mục tiêu chung. Đó là một sức mạnh bền bỉ, âm thầm nhưng vĩ đại. Gần 20 năm ở Viettel, tôi thật sự biết ơn khoảng thời gian đào tạo ở Học viện Viettel, vì nếu không có những ngày tháng được tôi luyện, tôi đã khó có được sự tự tin và vững vàng như ngày hôm nay.

Bước quân hành tại Viettel Telecom

Trở về công ty, tôi luôn mang theo tinh thần văn hóa thực chiến, “3 cùng” ấy, như một kim chỉ nam, để sẻ chia, gắn kết, cùng nhau bước về tương lai. “Thực tiễn là tiêu chuẩn kiểm nghiệm chân lý”, điều mà tôi trân trọng nhất trong văn hóa Viettel chính là ý thức trách nhiệm rõ ràng, lấy thực tiễn kết quả, hiệu quả công việc làm thước đo. Ở Viettel, không cho phép vô cảm hay đùn đẩy trách nhiệm. Nhờ vậy, mỗi người đều rèn luyện được sự mạnh mẽ, biết chủ động và tự tin đối mặt với thử thách. Văn hóa đó đã trở thành thói quen trong mọi hành động, dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám chấp nhận rủi ro để học hỏi, vươn lên.

Năm 2010, tôi được tham gia là Trưởng ban Kinh doanh triển khai dự án 3G - Trung tâm Kinh doanh Toàn cầu thuộc Viettel Telecom. Chúng tôi đã rất nhiều đêm thức trắng, ăn vội hộp cơm ngay tại văn phòng, chạy đua với thời gian để kịp tiến độ ra mắt dịch vụ. Việc khai báo gói cước và áp dụng phải thực hiện vào ban đêm để giảm thiểu tác động lỗi đến khách hàng. Ê-kip cùng nhau trải qua nhiều đêm kiểm tra và sửa lỗi. “Up code” xong lại “roll-back” làm lại. Có lúc cả nhóm gặp những khó khăn đè nặng tưởng như ngạt thở, nhưng rồi nhờ sự đồng lòng, sự quyết tâm và khát khao hoàn thành nhiệm vụ, chúng tôi đã vượt qua. Tôi nhận ra thành công không chỉ tính bằng lợi nhuận hay những con số trên báo cáo, mà quan trọng hơn chính là sự bền bỉ, không bỏ cuộc và tinh thần gắn kết của cả tập thể. Từ những kinh nghiệm đầu tiên đó, tôi lần lượt trải qua các vị trí Giám đốc Trung tâm Hợp tác (CSP), Phó giám đốc Trung tâm VAS.

Năm 2022, tôi được đảm nhận vai trò là Giám đốc Trung tâm Truyền hình Viettel (TV360), đây lại là giai đoạn thử thách lớn hơn, đòi hỏi không chỉ kiến thức chuyên môn mà thực sự còn phải có tinh thần thép. Chúng tôi đã cùng nhau ra mắt sản phẩm truyền hình TV360, đưa ứng dụng đạt được 13 triệu người dùng với hơn 5 triệu thuê bao trả phí (Màn hình lớn, màn hình nhỏ), doanh thu đạt 2.000 tỷ đồng/năm. (Bằng chi nhánh Top 10 của 63 tỉnh/thành phố cũ). Sự ra đời của TV360 mở ra cơ hội tiếp cận những tập khách hàng mới. Giờ đây khách hàng mục tiêu của TV360 không còn gói gọn trong 9 triệu thuê bao cố định băng rộng mà đã mở rộng ra tập 50 triệu thuê bao mobile data, mở ra tập 80 triệu thuê bao cố định băng rộng và di động trên thị trường. 

Thị trường rộng lớn hơn và chúng tôi cùng nhau cố gắng, từng ngày từng ngày, mỗi ngày sau luôn cố làm tốt hơn ngày hôm qua một chút. Chúng tôi nhanh chóng bắt kịp xu thế kinh doanh nội dung, hoàn thiện mô hình kinh doanh dịch vụ truyền hình vững chắc, dẫn đầu thị trường theo 3 hướng: Doanh thu cước thuê bao, doanh thu bản quyền, doanh thu quảng cáo; đánh dấu bằng một mùa Euro 2024 thành công rực rỡ cả về doanh thu và thuê bao. Chính giai đoạn gian nan này đã rèn luyện cho người Viettel nhiều phẩm chất quý giá. Biết kiên nhẫn, biết giữ vững niềm tin, dám nhận trách nhiệm và cùng nhau vượt qua áp lực. Khó khăn là cơ hội để thử thách bản thân, “Trưởng thành qua thách thức, thất bại”.

Áp lực lớn giúp rèn ý chí vững vàng hơn, thành công còn mang đến sự trưởng thành của cả đội ngũ. Nhờ tất cả những trải nghiệm ấy, chúng tôi trưởng thành hơn, dạn dĩ hơn và vẫn giữ nguyên ngọn lửa nhiệt huyết trong tim. Tôi luôn mong muốn được cống hiến và sẵn sàng đón nhận những thử thách mới. Quá trình công tác, chúng tôi xác định vẫn phải tiếp tục học tập bổ sung tri thức, kỹ năng tay nghề và tiếng Anh. Tôi rất vui hàng năm vẫn được trở lại Học viện Viettel đào tạo, hội thảo các chương trình dành cho “Cán bộ quản lý”, “Chuyển dịch kinh doanh”, “Hội thảo quốc tế”, “Chuyển đổi số”... Việc cập nhật những kiến thức, kỹ năng mới đã giúp đội ngũ cán bộ tự tin hơn trong công tác quản trị, điều hành.

Trở thành học viên IBEAR MBA

Tháng 4-2025, tôi được nhận học bổng Viettel để theo học chương trình MBA tại Hoa Kỳ, một bước ngoặt vô cùng ý nghĩa trong hành trình sự nghiệp. Đây không chỉ là vinh dự cá nhân, mà còn là minh chứng cho niềm tin, sự đầu tư của tổ chức dành cho thế hệ trẻ. Tôi càng xúc động hơn khi biết Chủ tịch Tập đoàn Viettel Tào Đức Thắng từng ấp ủ giấc mơ du học nhưng vì hoàn cảnh khó khăn mà chưa thực hiện được. Chính giấc mơ dang dở đó đã truyền cảm hứng để Viettel xây dựng quỹ học bổng, tạo điều kiện cho những người trẻ được có cơ hội vươn ra thế giới, học hỏi để mở mang kiến thức.

Học viên MBA Phạm Thanh Phương bên ngôi trường mới. 

Tôi coi học bổng này không chỉ là món quà, mà còn là một trách nhiệm, phải học thật tốt, tích lũy thật nhiều kiến thức, kỹ năng để khi trở về có thể cống hiến tốt hơn. Học tập ở môi trường MBA quốc tế không đơn thuần chỉ học để có một tấm bằng danh giá. Đó còn là cơ hội để mở rộng tầm nhìn, tiếp xúc với những tư duy quản trị tiên tiến, gặp gỡ các nhà quản lý đến từ khắp toàn cầu và hiểu được cách họ vận hành tổ chức, phát triển con người, xây dựng chiến lược dài hạn. Tất cả những điều đó sẽ là vốn quý giá để tôi áp dụng vào công việc sau này, tiếp tục đổi mới, vươn cao và vươn xa hơn nữa.

Khóa học này tổ chức bởi Trường Quản trị Marshall  (USC Marshall School of Business) thuộc Đại học Nam California, tại Los Angeles, Hoa Kỳ. Chương trình được đánh giá nằm trong Top 30 các khóa học MBA chất lượng nhất thế giới. Chỉ 7% thí sinh đầu vào phỏng vấn thi đỗ để được theo học, dựa trên những lựa chọn khắt khe của Hội đồng giám khảo. Chương trình được thiết kế trong 1 năm, dành cho những người quản lý tiềm năng, những cán bộ hạt nhân cần mở rộng tầm nhìn và trau dồi thêm tri thức.

Học viên khóa 48 đến từ 17 quốc gia của 5 châu lục, mỗi người một câu chuyện, một trải nghiệm riêng, nhưng cùng chung khát khao học hỏi. Có bạn là chuyên gia tài chính đang được đề bạt lên vị trí lãnh đạo, có bạn là trưởng phòng xuất sắc. Đáng nể nhất là các bạn đến từ Korean Air những người được chính Chủ tịch của họ lựa chọn gửi đi học. Họ kể rằng vị Chủ tịch đầu tiên của Koreair từng học IBEAR MBA khóa 1 năm 1978, vì vậy cho đến tận bây giờ năm nào Korean Air cũng cử các cán bộ xuất sắc đi học. Chỉ một chi tiết nhỏ đó thôi cũng khiến bản thân càng trân trọng hơn cơ hội mình đang có.

Cách học MBA ở Mỹ để lại cho tôi nhiều ấn tượng sâu sắc. Giáo sư không chỉ giảng về các mô hình và tư duy kinh doanh, mà luôn đặt chúng tôi vào những tình huống thật, bắt chúng tôi “nhập vai” như những CEO, những nhà tư vấn cấp cao, để liên tục trả lời các câu hỏi: “Bạn sẽ quyết định thế nào trong tình huống này?”. “Nếu bạn được thuê làm tư vấn, bạn sẽ khuyên doanh nghiệp thay đổi ra sao?” Chính nhờ phương pháp này mà học viên phải luôn suy nghĩ chủ động, rèn phản xạ nhanh, dám bảo vệ quan điểm của mình trước cả lớp.

Chúng tôi thấy mình lớn lên từng ngày, không chỉ về kiến thức mà còn về sự tự tin, bản lĩnh đưa ra và bảo vệ quan điểm cá nhân. Và những câu chuyện thực tế (Case study) mà các giáo sư giao để đọc và chuẩn bị bài trước ở nhà đều là các câu chuyện kinh doanh của các tập đoàn hàng đầu thế giới, thật tò mò, thú vị và hay biết bao khi được khám phá. Tôi thấy mình như lạc vào thế giới của “nghìn lẻ một đêm” các câu chuyện kinh doanh được dẫn dắt bởi các giáo sư nguyên là chủ tịch, hoặc ban lãnh đạo các tập đoàn lớn. Bài giảng của họ không chỉ là kiến thức mà còn là những chia sẻ của một đời trải nghiệm.

Tăng cường huấn luyện tình huống, “đóng vai”

Bài học đầu tiên phương thức huấn luyện của Đội Biệt kích SEALs. Câu nói của lính chiến SEALs Mỹ luôn là “Under pressure, you sink to the level of your training”. Nhấn mạnh rằng dưới áp lực, con người sẽ trở về chính mức rèn luyện mà họ có, chứ không phải bỗng nhiên xuất sắc. Đây là chương trình ghép người hướng dẫn (mentor) với học viên để trách nhiệm và chia sẻ kiến thức được cá nhân hóa; bổ sung kiến thức về công nghệ, vật lý để khai thác tối đa thiết bị; ứng dụng tâm lý thể thao để giữ sự tập trung, kỹ năng vượt qua hoảng loạn. Từ đó rút ra 4 phương thức đào tạo thiện chiến: (1). Đặt chuẩn xuất sắc thay vì dừng ở mức “vừa đủ”; (2). Gắn đào tạo với động lực, thưởng, cơ hội thăng tiến; (3). Mở cửa đón nhận tri thức từ thực tiễn, đặc biệt từ người “vừa chiến đấu trở về”; (4). Lãnh đạo phải làm gương, xắn tay tham gia thực sự, không đứng ngoài chỉ đạo.

Hay như bài học về kỹ năng thuyết trình. Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đã từng nói: “Nếu bạn không thể giao tiếp, thì giống như bạn “nháy mắt” với một cô gái trong bóng tối; sẽ chẳng có chuyện gì đó xảy ra”. “Nếu bạn không thể giao tiếp và nói chuyện với người khác để truyền đạt ý tưởng, bạn đang từ bỏ tiềm năng của chính mình”. Khi còn nhỏ, Warren Buffett rất sợ phải nói trước đám đông, ông nhận ra rằng rất cần phải cải thiện kỹ năng giao tiếp. Vào ngày đầu tiên của khóa học, sự lo lắng đã chiếm lấy Warren và ông không dám tới lớp. Nhiều tháng sau, khi lại nhìn thấy một quảng cáo khác về khóa học, ông quyết định thử một lần nữa. Lần này, khi Warren đăng ký khóa học, ông đã trả tiền trước để đảm bảo mình sẽ đến lớp và ông đã rất thành công.

Khi một sinh viên mới tốt nghiệp đại học hỏi ông về khuyến nghị cho những người trẻ nên tập trung vào kỹ năng nào, Warren đã trả lời không ngần ngừ: “Hãy đầu tư vào chính mình, để gia tăng giá trị của bạn ít nhất 50% - đó là kỹ năng giao tiếp cả viết lẫn nói”. Khi nghĩ về những người thành công, chúng ta ngay lập tức nghĩ đến những từ như đam mê, kiên trì và bền bỉ. Tuy nhiên, tất cả những phẩm chất này mất đi giá trị đáng kể nếu chúng ta không thể giao tiếp hiệu quả, trình bày ý tưởng, suy nghĩ và cảm xúc của mình.

Học viên Phạm Thanh Phương (áo đỏ) và các bạn tại Đại học Nam California - Hoa Kỳ. 
 

Niềm tự hào Viettel Group

Trong hành trình quốc tế, mỗi bài học giống như một chuyến du hành, mở ra cho học viên về sự dũng cảm đổi mới, niềm tin vào những điều khác biệt. Chúng tôi được bước vào một kho tàng những câu chuyện bất tận, chất chứa biết bao nhiêu thất bại, thành công, ước mơ và nỗ lực của những CEO. Hy vọng một ngày không xa, tôi có thể mang những câu chuyện đó về truyền lửa cho đồng nghiệp tại Học viện Viettel. Tất nhiên, trong hành trình hội nhập MBA quốc tế, tôi cũng đã hào hứng kể những câu chuyện về khó khăn và bứt phá trong kinh doanh viễn thông VoIP, di động trong nước và chinh phục thị trường quốc tế của Viettel. Bạn bè thế giới rất ngạc nhiên sự vươn lên bứt phá của Tập đoàn. Viettel từ hậu sinh, top cuối Việt Nam..., sau 10 năm đã vươn lên dẫn đầu ASEAN, lọt vào Top 10 Châu Á, Top 20/850 nhà mạng quốc tế.

Nhìn lại hành trình đã đi qua, tôi luôn trào dâng một niềm tự hào và sự biết ơn sâu sắc, may mắn được học tập, trưởng thành trong gia đình Viettel. Nơi đây không chỉ cho tôi một công việc, mà còn tôi luyện trở thành một chiến binh thực thụ, kỷ luật, sáng tạo và bền bỉ. Tôi tự hào vì được đồng hành cùng những con người không ngại đối mặt thử thách, dám nghĩ khác, làm khác và mang giá trị tốt đẹp lan tỏa ra cộng đồng. Nếu ai đó hỏi, điều gì là tài sản quý giá nhất mà tôi nhận được từ Viettel, tôi sẽ trả lời không chút ngần ngại: Đó chính là tinh thần cống hiến mạnh mẽ, không bao giờ dừng lại của các thế hệ. Kết thúc bài viết này, tôi xin trích bức thư của Chủ tịch-Tổng giám đốc Tập đoàn gửi cán bộ, nhân viên Viettel nhân ngày 20-11-2024: “Trong thời đại số ngày nay, việc học là không có giới hạn. Và có lẽ, ai trong chúng ta cũng nhận thấy rằng: Viettel là một ngôi trường tuyệt vời để chúng ta học kiến thức; học kỹ năng, học cách sống, học cách làm việc; và học để trở thành một người Viettel thực thụ”.

Học viên MBA PHẠM THANH PHƯƠNG, Đại học Nam California - Hoa Kỳ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.