Báo cáo tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, đến thời điểm này, hành lang pháp lý về KH,CN&ĐMST tương đối hoàn thiện với 8 luật chuyên ngành, gồm: Luật KH&CN; Luật Chuyển giao công nghệ; Luật Công nghệ cao; Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; Luật Đo lường; Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Năng lượng nguyên tử và các văn bản dưới luật.

Bộ KH&CN đang phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương tổng kết 2 Nghị quyết quan trọng của ngành. Theo đó, nhiều quan điểm mới về quản lý KH,CN&ĐMST đang được nghiên cứu, dự kiến trình Trung ương cho ý kiến như: Vấn đề quản lý nhà nước về hoạt động ĐMST, việc chấp nhận rủi ro, độ trễ trong hoạt động nghiên cứu, vấn đề mô hình, cơ chế hoạt động của các quỹ.

Bộ KH&CN cũng đang tập trung hoàn thiện dự thảo Chỉ thị của Ban Bí thư về tăng cường công tác Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Trước đó, ngày 30-1-2023, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 36-NQ/TW về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới. Bộ đang trình Chính phủ xem xét ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết quan trọng này.

Về xây dựng pháp luật KH,CN&ĐMST, trong nhiệm kỳ này, Bộ đăng ký sửa đổi, bổ sung 5 Luật: Sở hữu trí tuệ, KH&CN, Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Chất lượng sản phẩm hàng hóa và Năng lượng nguyên tử. Trong số này, Luật Sở hữu trí tuệ đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, có hiệu lực từ ngày 1-1-2023. Luật Công nghệ cao cũng sẽ được rà soát để kiến nghị sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới. Như vậy, có thể nói, đến trước năm 2026, cơ bản hành lang pháp lý cho hoạt động KH,CN&ĐMST sẽ được rà soát, sửa đổi, bổ sung. Bên cạnh đó, Bộ đã xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển KH,CN&ĐMST đến năm 2030 với mục tiêu đưa KH,CN&ĐMST thực sự trở thành động lực tăng trưởng, góp phần quyết định đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; phát triển toàn diện văn hóa, xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Quang cảnh buổi làm việc. 

Theo báo cáo do Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định trình bày, thời gian qua, KH,CN&ĐMST đã từng bước khẳng định vai trò, động lực trong phát triển kinh tế - xã hội, trong đó nghiên cứu cơ bản đạt được nhiều thành tựu thể hiện qua các chỉ số xếp hạng, công bố nghiên cứu quốc tế.

Đề cập đến những khó khăn trong hoạt động KH,CN&ĐMST, báo cáo cũng chỉ rõ, chính sách, pháp luật về KH,CN&ĐMST hiện hành còn thiếu đồng bộ với các chính sách trong lĩnh vực khác (ngân sách nhà nước, đầu tư, đấu thầu, quản lý, sử dụng tài sản công, thuế...), chưa phù hợp với đặc thù của lao động sáng tạo, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Theo đó, trong thời gian tới, Bộ KH&CN sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung, tháo gỡ các rào cản trong chính sách, pháp luật về kinh tế, tài chính, đầu tư, đấu thầu... phù hợp với cơ chế thị trường, tôn trọng đặc thù của lao động sáng tạo, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực, tâm huyết, cũng như thành tựu đạt được của ngành KH&CN thời gian qua dù trong điều kiện còn nhiều khó khăn. Phó thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết phải có cơ chế đặc thù cho KH&CN và đội ngũ nhân lực làm KH&CN trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm và cách tiếp cận hiệu quả của quốc tế.

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ KH&CN thực hiện tốt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc đề xuất xây dựng cơ chế đặc thù và chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học; xây dựng chế độ, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ những người làm KH&CN.

Phó thủ tướng khẳng định sẽ cùng đồng hành với Bộ KH&CN, ngành KH&CN để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để ngành hoàn thành tốt trọng trách được giao, đồng thời mong muốn Bộ KH&CN luôn phát huy tinh thần chủ động trong thực hiện các nhiệm vụ, kể cả trong việc phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan; chú trọng phân cấp cho cơ sở gắn với việc kiểm tra, giám sát.

THU HIỀN - MAI HÀ