Trà hoa vàng thuộc thực vật hạt kín, hai lá mầm, họ sơn trà, là một loại cây cảnh quý hiếm trên thế giới. Trà hoa vàng vốn là loại cây mọc tự nhiên trong rừng ở Ba Chẽ có từ rất lâu. Trước đây, người dân địa phương khai thác hoa, lá, thân cây bán cho thương lái bên kia biên giới. Những năm gần đây, giá trị đích thực của cây trà hoa vàng mới được biết đến. Theo nghiên cứu của PGS, TS Trần Văn Ơn (Trường Đại học Dược Hà Nội), hoa và lá cây trà hoa vàng có khoảng 400 thành phần hóa học, không có độc và tác dụng phụ, trong đó phải kể tới các hợp chất phenolic, amio acid, axit folic, protein, vitamin B1, B2, C, E, axit béo... cùng nhiều thành phần dinh dưỡng tự nhiên có tác dụng bảo vệ sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật. Còn theo nghiên cứu của Camellia International Journal-một tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng của thế giới, các hợp chất của trà hoa vàng có khả năng làm giảm triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hòa huyết áp và chữa các bệnh về tim mạch, tiểu đường, u bướu…

Đông đảo du khách tham dự Lễ hội Trà hoa vàng Ba Chẽ năm 2016.Ảnh: Đỗ Quang

Nhận thấy giá trị của trà hoa vàng, mấy năm gần đây, người dân Ba Chẽ thường thu hái lá, nụ và hoa trà để dùng nhằm tăng cường sức khỏe, hoặc bán ra thị trường với giá cao, khoảng 15 triệu đồng/kg hoa khô. Hiện nay, toàn huyện Ba Chẽ đã trồng được 140ha cây trà hoa vàng, đã cho thu hoạch hoa trà đạt 50ha, lá trà hơn 60ha. Theo quy hoạch đến năm 2020, huyện Ba Chẽ sẽ trồng cây trà hoa vàng trên diện tích 500ha, tập trung ở các xã Lương Mông, Minh Cầm, Đạp Thanh, Thanh Lâm, Thanh Sơn, Đồn Đạc.

Không chỉ có giá trị kinh tế, cây trà hoa vàng còn mang vẻ đẹp quyến rũ nơi núi rừng Ba Chẽ. Với màu vàng kim đặc trưng, rực rỡ, óng ánh, mềm mượt, trà hoa vàng thường nở rộ vào tháng 11, tháng 12 âm lịch. Cuối năm 2016, huyện Ba Chẽ lần đầu tiên tổ chức Lễ hội Trà hoa vàng nhằm quảng bá, tôn vinh một loại cây thảo dược, qua đó muốn xây dựng một sản phẩm du lịch mới vốn là tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Lễ hội đã thu hút đông đảo người dân, du khách tham gia.

Ông Nguyễn Công Quyền, Phó chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ cho biết, từ ngày 5 đến 7-1-2018 tới, Lễ hội Trà hoa vàng Ba Chẽ lần thứ II sẽ được tổ chức tại thị trấn Ba Chẽ. Lễ hội gồm các hoạt động đặc sắc: Chương trình nghệ thuật khai hội với chủ đề “Rực rỡ trà hoa vàng”; Trưng bày 170 cây trà hoa vàng đang độ ra hoa chính vụ; Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc với chủ đề “Sắc xuân Ba Chẽ”; Liên hoan trò chơi dân gian các dân tộc huyện Ba Chẽ với những nội dung: Kéo co, tung còn, đi cà kheo, đánh cầu chinh (cầu lông gà), đá ngựa, đẩy gậy, bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu; cùng các trò thi: Nấu xôi màu; nấu cơm gánh, làm bánh lá, bánh dày; thêu, khâu trang phục dân tộc…

“Thông qua tổ chức lễ hội này, chúng tôi muốn xây dựng thương hiệu sản phẩm du lịch đặc trưng của huyện Ba Chẽ, đồng thời giới thiệu tới đông đảo du khách, các nhà đầu tư, các hãng lữ hành về những giá trị kinh tế, du lịch của cây trà hoa vàng để từ đó cùng hợp tác với địa phương xây dựng tour đưa du khách đến tham quan, khám phá vẻ đẹp của cây trà hoa vàng Ba Chẽ”, ông Nguyễn Công Quyền chia sẻ.

NGỌC MINH