Vì vậy, các doanh nghiệp du lịch nếu nắm bắt được cơ hội, đưa ra những dịch vụ tốt thì sẽ thành công. 

Khách đặt dịch vụ trực tuyến tăng cao

Chỉ cần một cú nhấp chuột, du khách đã có thể tự mình đặt phòng, vé máy bay, tour du lịch, dịch vụ ăn uống… Người Việt, đặc biệt là những người trẻ sử dụng công cụ trực tuyến ngày càng nhiều để phục vụ cho các chuyến đi của mình. Theo thống kê của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, 5 năm qua, nhu cầu tìm kiếm thông tin về du lịch trên internet tại Việt Nam tăng hơn 32 lần. Trong đó, mỗi tháng có hơn 5 triệu lượt tìm kiếm bằng tiếng Việt về các sản phẩm du lịch, như: Tour trong nước, tour nước ngoài, đặt phòng khách sạn, các loại hình du lịch... Vào những tháng du lịch hè cao điểm, số lượt tìm kiếm có thể lên đến 8 triệu lượt. Các con số này vẫn tiếp tục tăng theo thời gian. Ông Nguyễn Bình Long, Giám đốc Ban công nghệ thông tin Vietravel cho biết: "Với việc ứng dụng công nghệ vào du lịch, thời gian qua, Vietravel đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng về lượng khách đặt dịch vụ trực tuyến. Theo đó, lượng khách tăng gần 10% qua các năm, riêng năm 2019 dự kiến tăng tới 30%. Doanh thu từ trực tuyến trung bình tăng 22% mỗi năm, năm 2019 dự kiến tăng 40%".

Cùng với đó, hoạt động du lịch kiểu truyền thống (đi tour theo các công ty du lịch) cũng đang giảm mạnh, từ 82% năm 2015 còn 47% năm 2017, hiện nay, con số này chỉ còn 30%. Ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam nhận định: “Phát triển du lịch trực tuyến và nền tảng kỹ thuật số là cơ hội tăng trưởng du lịch và là xu thế tất yếu của người làm du lịch trong thời đại mới”.

Hướng dẫn du khách mua tour trực tuyến tại Hội chợ Du lịch quốc tế Hà Nội VITM.

Tuy rất kỳ vọng nhưng các chuyên gia đều khẳng định, các doanh nghiệp Việt phải chật vật mới có thể cạnh tranh với những tên tuổi nước ngoài đang chiếm tới 80% thị phần trong thị trường du lịch nước ta như, như: Agoda, Booking, Tripadvisor.com... Theo ông Ngô Minh Đức, Chủ tịch HG Holdings, HG Holdings đã bỏ 100 tỷ đồng để xây dựng hệ thống của mình nhưng chưa thấm vào đâu khi nước ngoài đầu tư cả trăm triệu đô-la Mỹ. Ngoài số vốn khổng lồ, các thương hiệu nước ngoài còn mạnh hơn ta cả kinh nghiệm, công nghệ, nguồn nhân lực. “Chúng ta chỉ như đứa bé hai tuổi chạy thi với những thanh niên ở độ tuổi 20 của nước ngoài”, ông Ngô Minh Đức ví von.

Làm gì để cạnh tranh trên sân nhà?

Thực tế hiện nay cho thấy, người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng thích sử dụng sản phẩm nước ngoài, trong khi nhiều doanh nghiệp Việt Nam ngại chuyển đổi, thiếu tinh thần và ý thức về công nghệ. Chẳng hạn, ngay việc căn bản nhất là đăng ký tên miền để khẳng định uy tín, tạo niềm tin cho khách hàng cũng bị nhiều doanh nghiệp bỏ quên. Đến lúc cần dùng đến thì tên miền mang tên cơ sở của mình đã bị người khác đăng ký.

Cùng với đó, theo các chuyên gia, nhiều cơ sở lưu trú của ta cũng phụ thuộc vào việc bán sản phẩm cho các thương hiệu nước ngoài. Các doanh nghiệp nước ngoài chiếm thị phần quá lớn ngay ở thị trường trong nước khiến các khách sạn, cơ sở lưu trú Việt Nam bị ép giá tới mức có nơi phải trích đến 47% giá để bán trên các trang này. Nói về điều này, ông Ngô Minh Đức cho rằng: "Các cơ sở lưu trú, dịch vụ của Việt Nam cần mở rộng nguồn bán hàng của mình để không bị ép giá. Tinh thần hợp tác giữa các doanh nghiệp Việt còn yếu, nếu không đoàn kết, doanh nghiệp Việt Nam sẽ rất dễ bị ép giá, thậm chí từ chủ lại thành người làm thuê trong sự dịch chuyển tất yếu từ offline (ngoại tuyến) sang online (trực tuyến)". 

Rõ ràng, doanh nghiệp Việt cần thay đổi để thích ứng với xu thế mới nhưng bên cạnh đó cũng cần sự ủng hộ của du khách và cơ chế khuyến khích từ phía cơ quan quản lý Nhà nước. Bà Nguyễn Thu Thủy, Giám đốc Công ty Dịch vụ khoa học và du lịch, kiêm giảng viên Khoa Du lịch (Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: "Thực tế đã có tình trạng khách đặt phòng khách sạn nhưng khi đến nơi thì khách sạn đã đổi chủ nên khách không được sử dụng dịch vụ mà mình đã trả tiền. Vì thế, chúng ta cần quan tâm cả vấn đề quản lý và kiểm soát chất lượng trên nền tảng trực tuyến bởi điều này không chỉ ảnh hưởng tới du khách, doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng tới cả hình ảnh đất nước”.

Sau khi khuyến cáo du khách sử dụng dịch vụ trực tuyến cũng cần lựa chọn cẩn thận sản phẩm du lịch để tránh hàng giả, ông Trần Minh Tân, Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) cũng đồng tình với quan điểm cần sự vào cuộc của các cơ quan quản lý Nhà nước. “Việc mạnh ai nấy làm, trăm hoa đua nở như hiện nay sẽ rất tốn kém về nguồn lực. Nên chăng, Tổng cục Du lịch đứng ra làm một hệ thống chung, hỗ trợ cơ sở hạ tầng để các bên đóng góp, tham gia”, ông Trần Minh Tân nói.  

Bài và ảnh: LAN DỊU