Vậy là Thiếu tá Nguyễn Thị Minh Phương đã nhận nhiệm vụ tại Nam Sudan, cách quê nhà 20 giờ bay, được hơn 2 tháng. Trở thành nữ quan sát viên quân sự đầu tiên của Việt Nam tại Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên Hợp quốc Nam Sudan (UNMISS), sau hơn 5 năm quân đội Việt Nam tham gia lực lượng là một áp lực không nhỏ đối với Phương bởi không chỉ là nữ đầu tiên ở cương vị này, mà Phương thường xuyên phải có mặt ở “điểm nóng” ở một quốc gia đầy rẫy những bất ổn bởi nội chiến.

leftcenterrightdel
Thiếu tá Nguyễn Thị Minh Phương trên đường tuần tra. Ảnh: Minh Phương.

Cộng hòa Nam Sudan, quốc gia trẻ nhất thế giới rơi vào vòng xoáy bất ổn của chính trị và bạo lực. Do đó, UNMISS được thành lập để đảm bảo hòa bình, hạn chế xung đột và bảo vệ dân thường. Thời kỳ cao điểm, hơn 12.000 binh sĩ quân đội và sĩ quan cảnh sát từ các nước thành viên Liên Hợp quốc đã có mặt ở đây.

Trong nhiệm kỳ một năm, trên cương vị là quan sát viên quân sự, nhiệm vụ của Thiếu tá Phương là thực hiện các cuộc tuần tra, trinh sát ngắn ngày hoặc dài ngày bằng đường bộ hoặc đường không bên ngoài căn cứ trên địa bàn đảm nhiệm, đồng thời tổ chức các cuộc tiếp xúc với các nhân vật chủ chốt ở địa phương hoặc lực lượng quân sự.

Đây là một nhiệm vụ rất vất vả, khi thường xuyên đi tuần tra và hoạt động độc lập. Đặc biệt, thương thuyết là kỹ năng yêu cầu số một với vị trí này. Do đó, quan sát viên quân sự thường là những người giỏi về ngoại ngữ lẫn ngoại giao. 

Tôi may mắn biết Phương đã lâu khi còn là giảng viên ngoại ngữ ở Trường Sĩ quan Lục quân 1, vì vậy sẽ không có gì ngạc nhiên khi biết Phương đã nhanh chóng thích nghi với công việc. Ở Phương toát lên một điều mà bất cứ ai có dịp tiếp xúc đều cảm nhận được sự nhiệt huyết, trách nhiệm trong từng lời nói và hành động. Hình ảnh người con gái dáng dong dỏng cao, dịu dàng nhưng hoạt bát, có gương mặt và nụ cười rạng ngời, đang ngày càng rắn rỏi hơn để gánh trên vai một sứ mệnh quốc tế: Gìn giữ hòa bình!

Phương kể: “Thông qua tuần tra, trinh sát thể hiện sự hiện diện của Liên Hợp quốc, trấn an người dân ở vùng hậu xung đột. Đồng thời giám sát thỏa thuận hòa bình của các bên, cũng như đánh giá tình hình an ninh, nhân đạo, kịp thời báo cáo, đề xuất, kiến nghị về sở chỉ huy”, Thiếu tá Phương chia sẻ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, những quan sát viên quân sự như Thiếu tá Phương cũng phải thực hiện việc đàm phán, điều đình và thương thảo với chỉ huy của quân chính phủ, quân đối lập hoặc các phe nhóm vũ trang tại các chốt trạm kiểm soát nhằm thông báo sự hiện diện và các hoạt động của đoàn, đảm bảo quyền tự do đi lại, cũng như đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối cho đoàn công tác trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

leftcenterrightdel
Thiếu tá Nguyễn Thị Minh Phương tại lễ nhận quyết định của Chủ tịch nước và giao nhiệm vụ làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại Nam Sudan. Ảnh: Thu Hà

Thiếu tá Phương chia sẻ: “Tôi vừa kết thúc chuyến công tác một tháng tại điểm “nóng” là tiểu bang Yei cách thủ đô Juba gần 150km về phía Tây Nam. Đây là tiểu bang nằm sát biên giới giữa Congo và Uganda, khu vực nguy hiểm nhất và phức tạp nhất về vấn đề nhân đạo tại Nam Sudan bởi thường xuyên diễn ra các cuộc giao tranh giữa lực lượng quân chính phủ, quân đối lập và quân đội cứu nguy dân tộc".

Không chỉ đối mặt với những giao tranh, xung đột của các lực lượng đối lập, những sĩ quan quan sát viên quân sự còn phải vượt qua những thử thách về khí hậu, địa hình và cả những thiếu thốn trong sinh hoạt.

Thời điểm Phương bắt đầu triển khai ở UNMISS là mùa khô ở Nam Sudan. Mùa này thời tiết rất khắc nghiệt, nắng nóng kéo dài, nhiệt độ thường xuyên trên 40 độ khi ở ngoài trời. “Trong những chuyến tuần tra, trinh sát dài ngày, chúng tôi cơ bản là phải ăn ngoài đường và ngủ ở rừng. Điều kiện sinh hoạt rất khó khăn, thiếu thốn và việc vệ sinh cá nhân, tắm rửa khá bất tiện. Bên cạnh đó, lái xe trong khoảng thời gian rất dài với địa hình hiểm trở, đường xấu, nhiều rãnh sâu chằng chịt, ổ voi, ổ gà cũng là một trong những thách thức rất lớn đối với nữ quan sát viên quân sự”, Phương kể.

leftcenterrightdel
Thiếu tá Phương chụp ảnh cùng một số người dân địa phương. Ảnh: Minh Phương

Khó khăn, thử thách và hiểm nguy là những điều mà Phương đã biết trước khi gia nhập lực lượng Mũ nồi xanh. Tuy nhiên, nhờ có sự tích cực học hỏi, luyện tập những kiến thức, kỹ năng khi ở Việt Nam và đặc biệt sự động viên rất lớn từ chồng và hai con nhỏ, Phương đã vượt qua. Và những khó khăn gian khổ đó chỉ có thể tôi luyện thêm lòng can đảm, chí khí của những người lính Bộ đội Cụ Hồ mà không làm mờ đi những cảm xúc của một tâm hồn đẹp, dù ở đâu, nhiệm vụ nào họ cũng luôn hướng về Tổ quốc.

Có lẽ giờ này nước da trắng trẻo của Phương chắc cũng đôi chút dạn dày sương gió khi nghe giọng nói đầy rắn rỏi, quyết đoán của Phương. Vậy mà khi nói về Tết, Phương bỗng chùng hẳn xuống.

“Hôm nay đã là ngày cuối cùng của năm Kỷ Hợi, giờ này thì hầu hết mọi người đã sum vầy, quây quần bên gia đình, cùng ăn bữa cơm tất niên và chuẩn bị đón giao thừa và chào năm mới. Với tôi thì năm nay thật là khác biệt và đây là lần đầu tiên đón Tết xa gia đình”, Phương tâm sự.

Những ngày qua, hành trình tuần tra trinh sát của Phương luôn đầy ắp những câu chuyện về Tết Việt. Những câu chuyện về phong tục, về không khí chuẩn bị Tết và cả về cách người Việt đón Tết... không chỉ giúp bạn bè quốc tế hiểu hơn về đất nước, văn hóa và con người Việt Nam, mà còn giúp Phương phần nào được sống với không khí đón Xuân nơi xứ người.

Trước giờ phút giao thừa thiêng liêng, Thiếu tá Phương chia sẻ: “Năm mới đã đến rất gần, thật sự giây phút này rất xúc động và rất nhớ gia đình, nhớ quê hương, nhớ hương vị Tết cổ truyền và những điều thiêng liêng của năm mới. Nhân dịp này, xin được chúc mọi người một năm Canh Tý mạnh khỏe, hạnh phúc và đặc biệt là luôn bình an. Xin cảm ơn tất cả mọi người đã luôn động viên và tiếp thêm sức mạnh cho tôi trong quá trình triển khai tại Phái bộ. Chiến sĩ Mũ nồi xanh chúng tôi sẽ luôn nỗ lực, quyết tâm khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp quốc, góp phần mang lại sự bình yên, ổn định cho đất nước, con người Nam Sudan”.

THU HÀ