Bài 1: Lo cho dân như lo cho mình

Những nương lúa, nương ngô xanh ngút tầm mắt... Màu xanh no ấm ấy được xây nên bởi chính bàn tay cán bộ, chiến sĩ, người lao động của Đoàn KT-QP 207 và sự cố gắng của bà con đồng bào DTTS các huyện phía tây Quảng Nam. Nhằm giúp đồng bào có được cuộc sống mới như hôm nay, cán bộ, chiến sĩ, người lao động Đoàn KT-QP 207 đã vượt qua khó khăn, gian khổ, lo cho dân như lo cho mình...

Nói dân nghe, làm dân theo

Đúng 8 giờ sáng, chúng tôi bắt đầu khởi hành từ TP Đà Nẵng ngược Quốc lộ 14D thẳng hướng lên La Êê (huyện Nam Giang). Hành trình cùng chúng tôi trên chặng đường gần 100km với hàng chục cua tay áo hiểm trở, Thượng tá Phạm Văn Thành, Chính ủy Đoàn KT-QP 207, tâm sự: “Kể từ ngày đơn vị hành quân lên “cắm bản”, đời sống của người dân đổi thay từng ngày. Bà con nơi đây coi bộ đội như người thân trong gia đình, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng gánh vác những nhọc nhằn, gian khó...”.

Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 207 trao bò tặng các hộ nghèo huyện Tây Giang.

Nghe anh Thành kể những câu chuyện cảm động về mối tình quân dân nơi đầu nguồn biên giới, các thành viên trên xe quên hết mệt mỏi. Gần trưa, đoàn công tác mới lên tới nơi. Sau vài phút thăm hỏi, chúng tôi tranh thủ “tác nghiệp” luôn. Đại tá Trần Văn An, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 207 tâm sự: “Ngày đơn vị mới thành lập, từ Quốc lộ 14D hành quân lên đến La Êê phải mất cả ngày trời, vì đường vào chỉ có lối đi nhỏ lẩn khuất trong rừng, một bên núi cao, một bên vực thẳm. Vào mùa mưa bão, khe Zum là nỗi kinh hoàng với những ai muốn đi qua... Ngày ấy, đời sống của đồng bào vùng biên này quẩn quanh với đói nghèo, lạc hậu. Trước tình hình đó, cán bộ, chiến sĩ, người lao động Đoàn KT-QP 207 về tận từng thôn tuyên truyền, vận động bà con sử dụng hiệu quả tiềm năng đất đai để đẩy mạnh phát triển sản xuất, tạo yếu tố bước đầu cho phát triển hàng hóa. Buổi đầu bà con chưa hiểu khái niệm khuyến nông, khuyến lâm là gì, nên công tác tuyên truyền gặp nhiều khó khăn.

Gian khổ là thế, nhưng bằng tình cảm chân thành, bằng hiệu quả thiết thực, kết hợp giữa “nói và làm”, giữa vận động và thuyết phục, cán bộ, chiến sĩ, người lao động của Đoàn KT-QP 207 đã làm cho dân hiểu: Muốn giải quyết khâu đói phải lo trồng và chăm bón cho cây rau xanh tốt, cây ngô nhiều hạt, phải cho nó “ăn”. Thức ăn ấy là phân bón. Về lâu, về dài, muốn đời sống khá giả thì phải trồng cây cà phê, cây cao su. Buổi đầu bà con chưa tin nên chẳng ai làm theo. Không nản chí, các anh kiên trì vận động tuyên truyền theo kiểu “mưa dầm, thấm lâu”. Cứ rỉ rả như vậy, lại thấy vườn rau bộ đội xanh non. Bộ đội có rau ăn mà không bị thần linh quở trách, thế là dân làng làm theo. Không những vậy, các anh còn làm thí điểm mô hình mẫu về sản xuất nông lâm nghiệp; quản lý và chăm sóc rừng; khai hoang, hình thành những thửa ruộng; xây dựng ngân hàng cây, con giống; tổ chức dịch vụ “hai đầu” tạo kinh tế hàng hóa trên nền kinh tế hợp tác; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, chuyển dần hình thức sản xuất tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa. Cùng với đó, đơn vị tổ chức các tổ, nhóm thực hiện chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đến từng người dân, hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi... Người không phụ đất, đất chẳng phụ người, vùng đất năm xưa đầy bom đạn và vết tích chiến tranh, nay đã cho lúa, ngô, khoai, sắn, giúp bà con từng bước vươn lên xóa đói giảm nghèo.

Mừng vui trước sự đổi thay của quê hương, già làng Coorl Vếnh (dân tộc Cơtu) ở thôn Công Tơ Rơn tâm sự với chúng tôi: “Ngày trước, người Cơtu thường đốt nương làm rẫy. Cái rẫy hết màu, cây lúa, cây ngô không lớn được, lại đi tìm cánh rừng khác. Cái ăn vào miệng thì bốc bằng tay. Cái đau, cái bệnh từ đấy mà sinh ra. Nhưng từ ngày có bộ đội về làng, mọi thứ đều đổi khác. Bây giờ, đường vào La Êê, Chà Vàl, Tr’Hy... được đổ bê tông kiên cố. Vì thế, không nhiều người biết rằng, con đường này 10 năm trước chỉ là những lối mòn".

Đồng bào đổi đời nhờ bộ đội

10 năm gắn bó với vùng biên giới phía tây Quảng Nam và cũng chừng ấy thời gian anh đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi với nhân dân, nên đồng bào nơi đây coi Đại tá Trần Văn An như đứa con của bản làng. Cứ mỗi ngày khó khăn đối với đồng bào lại ít đi, nhờ kết quả thực hiện các chương trình dự án khu KT-QP. Từ đặc điểm, yêu cầu của chính quyền địa phương, đơn vị chú trọng đầu tư phát triển các công trình trọng điểm phục vụ quốc kế dân sinh, như: Xây dựng 46 hạng mục cơ sở hạ tầng trong vùng dự án với kinh phí hơn 102 tỷ đồng, gồm: Hai điểm trường tiểu học, 8 điểm trường mẫu giáo, 1 nhà bán trú, 3 trạm y tế, 1 nhà văn hóa xã; hoàn chỉnh 13,2km đường giao thông kiên cố miền núi, 1 đập thủy lợi, 2 hệ thống cấp nước sạch, cải tạo 7,8ha ruộng lúa nước, 25ha ruộng hoa màu...

Những năm qua, để giúp nhân dân phát triển sản xuất kinh tế hộ gia đình, giảm nghèo bền vững, Đoàn KT-QP 207 tập trung khai hoang xây dựng các mô hình chăn nuôi, sản xuất mẫu. Về chăn nuôi, đơn vị tiến hành xây dựng ngân hàng bò giống, cung cấp cho 10 nhóm hộ, 100 hộ gia đình với hơn 200 con. Về trồng trọt, đoàn triển khai xây dựng trại giống cây trồng và 8 mô hình: Lúa lai, sắn cao sản, cây có múi, cây dược liệu có giá trị kinh tế cao và đã chuyển giao cho nhân dân phát triển sản xuất  hơn 7,8ha lúa nước, 12ha cây có múi, 2ha cây dược liệu, 15ha cây lương thực khác phù hợp với điều kiện tự nhiên có thể phát triển nhân rộng chuyển đổi kinh tế tự cung, tự cấp sang kinh tế hàng hóa trong thời gian tới. Đáng chú ý, dự án KT-QP đã trực tiếp hỗ trợ, giúp đỡ 620 hộ nghèo phát triển chăn nuôi và sản xuất làm tăng thêm thu nhập bình quân 7-8 triệu đồng/năm/hộ, góp phần cải thiện đời sống vật chất, làm thay đổi tập quán sản xuất, chăn nuôi của đồng bào. Kết quả, đến nay mỗi năm tỷ lệ hộ nghèo của địa phương giảm từ 4% đến 5%.

Từ trong khó khăn, gian khổ, tình đồng chí, nghĩa đồng bào của cán bộ, chiến sĩ, người lao động Đoàn KT-QP 207 dành cho bà con càng tỏa sáng. Ơn nghĩa ấy lòng dân Cơtu mãi khắc ghi. Chị Brao Lan ở thôn Công Tơ Rơn, xã La Êê giãi bày: “Không có bộ đội làm sao dân biết được cách thức trồng trọt, chăn nuôi. Bộ đội hướng dẫn cách làm nương rẫy theo phương thức tiến bộ, khoa học cho năng suất cao. Ngay như việc trồng lúa, không phải đồng bào chưa nghe, chưa biết, nhưng thói quen phá rừng, lấy đất làm nương rẫy không thể thay đổi một sớm, một chiều. Thế nhưng bộ đội kiên trì, cầm tay chỉ việc nên bà con đã biết cách khai hoang để trồng lúa nước, thay vì làm lúa nương. Với cách làm này, đồng bào không những có cái ăn, mà còn giữ được rừng phòng hộ...”.

Bây giờ các xã La Êê, La Dêê, Ga Ri, Ch’Ơm, A Xan... đều trở thành điểm sáng văn hóa, các tổ chức quần chúng hoạt động rất sôi nổi. Cán bộ của Đoàn KT-QP 207 về từng thôn, làng tuyên truyền vận động nhân dân từ bỏ hủ tục; cách phòng, chống văn hóa xấu độc và tệ nạn xã hội… Biết bao mùa con nước đầy vơi, bao mùa cây rừng thay lá, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị đều về “4 cùng” với nhân dân. Tình yêu và trách nhiệm của người chiến sĩ đã tiếp thêm ý chí và sức mạnh cho cán bộ, chiến sĩ Đoàn KT-QP 207 vững tin sát cánh cùng đồng bào vùng cao chung tay, góp sức xây dựng và bảo vệ quê hương ngày thêm mạnh giàu.

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG

(còn nữa)