QĐND - Một trong những vấn đề nổi lên qua tiếp xúc cử tri ở nhiều địa phương trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII, là chất lượng, hiệu quả hoạt động, đặc biệt là phương pháp ứng xử của cán bộ tiếp dân tại các phòng tiếp dân. Bên cạnh những cán bộ tiếp dân có trình độ, trách nhiệm, có phương pháp ứng xử văn hóa, thuyết phục, vẫn còn không ít những cán bộ chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của cử tri.

Ảnh minh họa theo internet

Yêu cầu của cán bộ tiếp dân là phải có trách nhiệm với công việc được giao, tận tụy với dân, có năng lực hiểu biết pháp luật, đặc biệt là phải đặt mình vào vị trí của người dân để kiên trì, chia sẻ, trân trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân... Nhưng thực tế, nhiều cán bộ tiếp dân chưa đáp ứng được những yêu cầu cơ bản đó. Làm việc với Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước mới đây, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ rõ những yếu kém của cán bộ tiếp dân, nhất là ở cấp cơ sở, trong đó nổi lên là trình độ, năng lực, ý thức trách nhiệm, phương pháp công tác, phong cách ứng xử với dân của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế... Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ấy là do cấp ủy, chính quyền địa phương nhận thức chưa đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác tiếp dân nên chưa quan tâm đúng mức đến công việc này. Thực tế chứng minh rằng, ở đâu cán bộ tiếp dân tâm huyết, trách nhiệm, phong cách ứng xử với dân có văn hóa thì ở đó không có đơn, thư vượt cấp, khiếu kiện kéo dài, xã hội ổn định, kinh tế mở mang và ngược lại. Thế nhưng thật tiếc ở không ít nơi, cấp ủy, chính quyền vẫn chưa thấy rõ điều này. Bởi thế, vẫn có địa phương bố trí cán bộ tiếp dân là những người có trình độ, năng lực hạn chế, trách nhiệm thấp hoặc dư biên chế, chuẩn bị nghỉ chế độ... Nhiều cán bộ, công chức làm công tác tiếp dân nhưng thiếu hiểu biết về pháp luật, nắm không chắc chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, từ đó dẫn đến thiếu tự tin, nóng nảy, hay cáu gắt khi xử lý công việc, không tuyên truyền, giải thích được cho dân và cũng không tham mưu được cho cấp ủy, chính quyền các cấp về biện pháp giải quyết đơn, thư của nhân dân... Người dân thiếu tin tưởng ở cán bộ tiếp dân và hoạt động của các phòng tiếp dân là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đơn, thư vượt cấp, khiếu kiện kéo dài.

Công tác tiếp dân là một nội dung quan trọng trong công tác dân vận của Đảng. Muốn nâng cao hiệu quả công tác này, trước hết, chúng ta phải tạo được sự chuyển biến trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp về vị trí, vai trò của cán bộ tiếp dân và công tác tiếp dân. Lựa chọn cán bộ làm công tác tiếp dân là những người có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và trình độ nghiệp vụ, có hiểu biết về pháp luật và nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Cán bộ tiếp dân phải là người có văn hóa ứng xử và thái độ phục vụ tốt, đặc biệt là có phương pháp ứng xử đúng đắn và khéo léo, biết đồng cảm, chia sẻ và lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của dân; có phẩm chất đạo đức trong sáng, liêm khiết; không vụ lợi, hách dịch, gây phiền nhiễu cho dân. Cùng với đề cao trách nhiệm, văn hóa ứng xử của cán bộ tiếp dân, chính quyền các cấp cần tăng cường công tác quản lý, giám sát hoạt động tiếp dân. Cần khen thưởng và động viên kịp thời những cán bộ tiếp dân có thành tích. Cần có các biện pháp chấn chỉnh, xử lý nghiêm minh những cán bộ làm chưa tốt, mắc sai sót. Cán bộ tiếp dân cũng cần được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ năng lực và phương pháp công tác. Kèm với đó, cấp ủy, chính quyền cần quan tâm bảo đảm chế độ, chính sách đối với cán bộ làm công tác tiếp dân.

Nhưng nếu chỉ đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi ở cán bộ tiếp dân thì chưa đủ. Văn hóa tiếp dân đến đâu, hiệu quả tiếp dân như thế nào còn phụ thuộc vào chính bản thân mỗi người dân. Trên thực tế có không ít trường hợp khiếu kiện, đơn, thư mang tính cực đoan, manh động, cố chấp; nhiều trường hợp còn lăng mạ, xúc phạm cán bộ tiếp dân, gây khó khăn cho việc tiếp, giải thích và hướng dẫn công dân. Không ít trường hợp còn có thái độ quá khích, đưa ra những yêu sách mang tính áp đặt chủ quan với cán bộ tiếp dân và cơ quan Nhà nước... Luật Khiếu nại, tố cáo đã quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo, đồng thời quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của công dân khi đến nơi tiếp công dân để khiếu nại, tố cáo. Luật cũng nghiêm cấm việc gây rối trật tự ở nơi tiếp công dân, vu cáo, xúc phạm uy tín, danh dự của cơ quan Nhà nước, người thi hành nhiệm vụ, công vụ. Dù nội dung sự việc có phức tạp, bức xúc mấy chăng nữa, người đi khiếu nại, tố cáo cũng phải giữ thái độ đúng mực, có văn hóa, tôn trọng pháp luật khi đến các văn phòng tiếp dân và tiếp xúc với cán bộ tiếp dân. Mọi hành vi ứng xử thiếu văn hóa, trái pháp luật của người đi khiếu nại, tố cáo tại các văn phòng tiếp dân và cán bộ tiếp dân tùy vào tính chất, mức độ sẽ bị xử lý nghiêm minh.

Công tác tiếp dân và vai trò của các phòng tiếp dân ngày càng quan trọng. Ngày 1-7-2014, Luật Tiếp công dân chính thức có hiệu lực. Để Luật đi vào cuộc sống, tạo ra sự chuyển biến thực sự trong công tác tiếp dân, cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng các cấp và mọi người dân cần quan tâm giải quyết tốt những vấn đề cơ bản trên, đặc biệt là phong cách ứng xử có văn hóa, tinh thần "thượng tôn pháp luật" của cán bộ tiếp dân và bản thân mỗi người dân.

TUẤN LINH