TÍNH NHÂN VĂN CỦA ĐẶC XÁ

Ngược lại, nội dung của quyết định cũng nêu rõ các đối tượng chưa, hoặc không được xem xét đặc xá năm nay, bởi họ phạm vào các tội dạng đặc biệt nghiêm trọng, mất nhân tính, gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản của nhân dân v.v.. Đó cũng là thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật.

Quyết định vừa có hiệu lực thì Hội đồng Tư vấn đặc xá cũng triển khai ngay việc hướng dẫn thi hành tới các cơ quan chức năng và các địa phương, nhằm bảo đảm cho quyết định của Chủ tịch nước được thực hiện nhanh chóng, chính xác, công khai. Các vấn đề được thể hiện trong hướng dẫn của Hội đồng Tư vấn đặc xá rất rõ ràng, minh bạch, là cơ sở để khẳng định công tác đặc xá của Nhà nước ta từ trước đến nay luôn được thực hiện một cách nghiêm túc với tinh thần nhân văn và thượng tôn pháp luật. Theo lộ trình của hướng dẫn thì trong tháng 11-2016, các thủ tục cần thiết để thực hiện đặc xá đối với các phạm nhân đủ điều kiện sẽ được hoàn tất và người được đặc xá sẽ được tha tù vào cuối tháng 11-2016.

Người Việt Nam ta vốn có truyền thống bao dung: “Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại”. Việc đặc xá tha tù trước thời hạn đã thể hiện tính nhân văn của Đảng, Nhà nước ta, thì việc tiếp nhận những người được đặc xá, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng lại là trách nhiệm của toàn xã hội mà trước hết là trách nhiệm của hệ thống chính trị các địa phương. Vì vậy ngay từ lúc này, lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các địa phương cần phải tìm hiểu, xem xét hoàn cảnh của những người được đặc xá, để chuẩn bị phương án giúp đỡ cho phù hợp. Các tổ chức, đoàn thể cũng phải chung tay, giúp sức để tạo ra sức mạnh cộng đồng trong việc giúp đỡ những người được đặc xá. Đã có nhiều địa phương kêu gọi các doanh nghiệp trên địa bàn mở rộng cửa để đón những người được đặc xá vào làm việc. Trong thực tế cũng đã có rất nhiều người từng một thời lầm lỡ, nhưng nhận được sự giúp đỡ của cộng đồng, nên họ vượt qua được mặc cảm, tự đứng lên làm lại cuộc đời và trở thành các nhân tố tích cực trong xã hội. Đạt được điều đó là bởi họ được cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện, được người thân, bà con chòm xóm mở rộng vòng tay, nên họ tìm lại được niềm tin trong cuộc sống. 

Tuy nhiên, cũng còn có một số người sau đặc xá lại tái phạm. Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng tựu trung lại thì có hai yếu tố chính, đó là họ chưa thực sự cải tà quy chính và cũng không nhận được sự quan tâm, giúp đỡ hiệu quả của cộng đồng. Vì thế, để công tác đặc xá thực sự vẹn tròn ý nghĩa nhân văn, góp phần hạn chế tối đa tỷ lệ tái phạm thì trước hết công tác rà soát, bình xét đối tượng để đề nghị đặc xá phải được thực hiện chặt chẽ, nghiêm minh ngay từ đầu, bảo đảm lựa chọn đúng người xứng đáng được đặc xá. Khi người được đặc xá trở về, cấp ủy, chính quyền địa phương phải phân công người theo dõi, giúp đỡ, nhất là tạo điều kiện về việc làm, để họ có thể sống được bằng chính sức lao động của mình. Bản thân mỗi người được đặc xá cũng cần phải nhận thức rõ tính nhân văn, nhân đạo trong thực thi chính sách, pháp luật của Nhà nước ta, từ đó xây dựng niềm tin vào cộng đồng, quyết tâm bỏ đường tối, tìm đường sáng. Làm tốt những vấn đề trên không những giúp cho công tác đặc xá được thực hiện triệt để, hiệu quả mà còn tạo ra nền tảng để xây dựng xã hội ta ngày càng tốt đẹp hơn.

TRẦN VŨ