Tác giả tận mắt chứng kiến chủ một nhà hàng ở Phú Quốc chế ra xẻng răng cưa để cào vỏ hàu, ghẹ, cua, xương cá dưới cát. Chủ nhà hàng cào cát bới rác từng tí một, còn thực khách cứ điềm nhiêm vứt rác dù bàn nào cũng có thùng để chứa đựng. Bà chủ quán ngao ngán lắm, lo bãi cát dài trước cửa nhà không khéo thành bãi rác dù doanh thu của nhà hàng tăng vọt từ đầu dịp hè.
Ảnh minh họa/nguồn internet.
Chúng ta đã có nhiều cuộc phát động làm sạch môi trường, từ làm sạch đường làng ngõ xóm, khu phố, tỉnh lộ cho đến làm sạch trường học, khu du lịch, bờ biển, thậm chí là cả “làm sạch” lời ăn tiếng nói… Từ già, trẻ, lớn, bé, hội thanh niên, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, hội người cao tuổi tham gia rất nhiệt tình, hăng hái, nhưng sau một thời gian, mọi việc có chiều hướng "đâu lại vào đấy". Thế nên mới có chuyện cống vừa khơi đã tắc, đặt biển báo không đổ rác nhưng sáng ra rác đã chất đống. Cấm hút thuốc nơi công cộng nhưng vài năm qua chỉ phạt được đôi ba trường hợp. Chúng ta đã tuyên truyền nhiều về việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, ra quân rầm rộ “Năm văn minh, văn hóa đô thị” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” nhưng hiệu quả đem lại chưa tương xứng.
Xây dựng những cung đường đẹp, bảo tồn khu du lịch sinh thái, giữ gìn biển xanh cát trắng… không khó bằng việc cộng đồng ứng xử có văn hóa. Có lẽ trong chúng ta vẫn còn cá nhân chưa đồng thuận, không chịu giác ngộ trong nhận thức về sứ mạng, tôn chỉ mục đích, chiến lược phát triển của cộng đồng trong việc xây dựng một xã hội văn minh. Thậm chí một bộ phận còn thờ ơ, lãnh đạm trong việc giữ gìn hình ảnh, thiết chế văn hóa và các nguyên tắc sinh hoạt văn hóa cộng đồng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm “văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu của đời sống và đòi hỏi sinh tồn”. Có thể thấy, quan niệm về văn hóa của Bác là một chỗ dựa căn bản cho chúng ta trong việc nghiên cứu, xây dựng và ứng xử văn hóa cộng đồng. Hy vọng trong quá trình hưởng ứng, thực thi, chúng ta vừa nêu gương, khen thưởng, vừa chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục, tạo dư luận, phát huy truyền thống nhưng cũng cần có các chế tài xử phạt mạnh, giải pháp đồng bộ để khắc phục các thói quen xấu, ứng xử thiếu văn hóa trong cộng đồng.
THU HIỀN