Xây dựng khu vực Mê Công hội nhập, bền vững và thịnh vượng

* Tuyên bố chung về hợp tác khu vực Tam giác phát triển CLV

Hội nghị có sự tham dự của Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen; Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith; Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha; Phó tổng thống Myanmar U Henry Van Thio; Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị.

Cơ chế hợp tác chủ chốt ở khu vực Mê Công

Trong 25 năm qua, hợp tác GMS đã không ngừng mở rộng về quy mô, đi sâu về nội dung, khẳng định được bản sắc riêng là một cơ chế hợp tác khu vực có uy tín dựa trên ba trụ cột là kết nối hạ tầng, tăng cường khả năng cạnh tranh và kết nối cộng đồng. Hàng trăm dự án với tổng vốn trên 21 tỷ USD đã được triển khai trong nhiều lĩnh vực từ giao thông, năng lượng, viễn thông đến thương mại, nông nghiệp và môi trường.

Lãnh đạo các nước thành viên GMS, đại diện ADB, WB, ASEAN chụp ảnh chung tại Hội nghị thượng đỉnh GMS 6. Ảnh: TRỌNG HẢI

Thủ tướng ba nước Việt Nam, Campuchia, Lào tại lễ ký Tuyên bố chung và họp báo thông báo về kết quả Hội nghị cấp cao CLV 10. Ảnh: TRỌNG HẢI

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, dòng nước Mê Công là mạch nguồn kết nối tự nhiên cuộc sống, giao lưu văn hóa và sự thịnh vượng của muôn triệu người dân đất nước GMS. Từng là khu vực của những quốc gia nghèo khó, chậm phát triển và biệt lập trong thế kỷ trước, đến nay GMS đã vươn lên và tự hào có những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, mở cửa, tích cực hội nhập và có các thị trường rộng lớn, sôi động với tầng lớp trung lưu ngày càng phát triển. Bước sang một giai đoạn phát triển mới với những cơ hội và thách thức chưa từng có, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng GMS phải có cách tiếp cận sáng tạo và tầm nhìn dài hạn, tổng thể, nhằm phát huy nội lực của từng quốc gia, đồng thời liên kết hiệu quả tạo nên sự cộng hưởng về sức mạnh của cả khu vực GMS trong tăng trưởng nhanh, phát triển đồng đều cả kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường. “Với những thành tựu đáng tự hào mà GMS đã đạt được bên dòng Mê Công trong 25 năm qua, với quyết tâm của các Chính phủ và sự đồng lòng người dân, cùng sự đồng hành của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB) và các đối tác phát triển, nhất là sự tham gia chủ động, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, GMS hoàn toàn tự tin tiếp tục tiến bước với vai trò là cơ chế hợp tác đầu tiên, có vai trò chủ chốt ở khu vực Mê Công vì hòa bình, phát triển bền vững, mang lại thịnh vượng cho mọi người dân chúng ta”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận định.

Không để ai bị bỏ lại phía sau

Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen đánh giá cao hợp tác GMS trong suốt 25 năm qua đã đạt được nhiều thành tựu. Hợp tác GMS đã hỗ trợ các thành viên đạt các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs), đối phó với những thách thức do thiếu nguồn lực, cơ sở hạ tầng yếu kém, tác động của những tiến bộ về công nghệ, sự bất ổn của kinh tế toàn cầu.Theo Thủ tướng Samdech Techo Hun Sen, để hợp tác GMS ngày càng có hiệu quả, cần chú trọng hơn nữa vào đẩy mạnh kết nối khu vực thông qua phát triển hạ tầng cơ sở, nhất là trong lĩnh vực giao thông cũng như thiết lập các đặc khu kinh tế dọc biên giới.

Ghi nhận những thành tựu đạt được trong thực hiện chương trình hành động và hợp tác chung của GMS, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith và Phó tổng thống Myanmar U Henry Van Thio cùng chia sẻ quan điểm cho rằng trong thời gian tới, các nước thành viên nên dành nhiều sự quan tâm hơn đối với việc giám sát tiến độ và hiệu quả các dự án hợp tác. “GMS là một cơ chế hướng tới hành động, kết quả, sẽ đóng góp vào sự chuyển đổi tích cực và tốt đẹp hơn của khu vực. Chúng ta phải tiếp tục theo đuổi một chương trình nghị sự thực tiễn, trên cơ sở hành động cụ thể để xây dựng một GMS có khả năng cạnh tranh cao, với tinh thần cộng đồng và trách nhiệm chung”, Phó tổng thống Myanmar U Henry Van Thio nêu rõ. Trong khi đó, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith lưu ý GMS cần bảo đảm tăng trưởng xanh và bền vững, cũng như thúc đẩy quan hệ đối tác công-tư.

Trong bối cảnh lan tỏa của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và lực lượng lao động giản đơn, năng suất thấp vẫn chiếm tỷ lệ cao trong khu vực GMS, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha cho rằng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo mới, đào tạo lại nguồn nhân lực là yêu cầu cấp bách để khu vực GMS có thể nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế. Nhấn mạnh hợp tác GMS phải dựa trên nguyên tắc tin cậy, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi, Thủ tướng Thái Lan nêu rõ sự phát triển của GMS còn phải mang tính bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau vì “chúng ta là thành viên của một gia đình chung”.

Như “môi” với “răng”

 Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định GMS là “đối tác tự nhiên” của sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Bắc Kinh. Ông Vương Nghị  kêu gọi các thành viên GMS thúc đẩy quan hệ đối tác chặt chẽ hơn với nhau nhằm đạt được thịnh vượng chung trên cơ sở tin cậy, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, tham vấn chung và cùng thắng. “Trong hợp tác GMS, chúng ta giống như “môi” với “răng”. Trung Quốc sẽ theo đuổi chính sách láng giềng hữu nghị, là bạn bè, là đối tác tốt và đáng tin cậy của các thành viên GMS”, ông Vương Nghị  khẳng định.

Nhấn mạnh hợp tác GMS đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân các nước thành viên và khu vực GMS đã có những bước tăng trưởng kinh tế ấn tượng, Chủ tịch ADB Takehiko Nakao cho biết ADB kỳ vọng đà tăng trưởng này sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm 2018. 

Một bộ phận không thể thiếu của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025

Cùng ngày đã diễn ra Hội nghị cấp cao hợp tác khu vực Tam giác Phát triển Campuchia - Lào - Việt Nam lần thứ 10 (CLV 10) do Thủ tướng ba nước Việt Nam, Campuchia, Lào đồng chủ trì.

Hội nghị ghi nhận những tiến bộ trong hợp tác giữa ba nước đã đạt được trên nhiều lĩnh vực; nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác CLV trong việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực, hỗ trợ quá trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi nước, giúp 13 tỉnh khu vực biên giới thu hẹp khoảng cách phát triển. Các nhà lãnh đạo khẳng định cam kết thúc đẩy hơn nữa hợp tác toàn diện giữa ba quốc gia, góp phần xây dựng các nền kinh tế CLV hội nhập, bền vững, thịnh vượng, là một bộ phận không thể thiếu của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Hội nghị nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường kết nối giữa ba nền kinh tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế, tham gia hiệu quả vào các chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, ứng phó với các thách thức chung. Hội nghị đã thảo luận về việc mở rộng hợp tác khu vực Tam giác Phát triển CLV và nhất trí giao cho các bộ trưởng và các chuyên gia nghiên cứu về vấn đề này. Để khởi động quá trình này, các nhà lãnh đạo đã thông qua Kế hoạch tổng thể về kết nối ba nền kinh tế CLV đến năm 2030, bao gồm những định hướng lớn thúc đẩy hợp tác kết nối về hạ tầng cơ sở, kết nối về thể chế và kinh tế, và giao lưu nhân dân. Sau khi kết thúc hội nghị, ba Thủ tướng đã ký Tuyên bố chung về hợp tác khu vực Tam giác Phát triển CLV, thống nhất tổ chức Hội nghị cấp cao CLV 11 tại CHDCND Lào vào năm 2020 và cùng chủ trì họp báo quốc tế thông báo về kết quả hội nghị.

Trước đó, sáng 31-3, ba Thủ tướng Việt Nam, Campuchia và Lào đã có cuộc gặp gỡ trao đổi về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác hiệu quả, thực chất giữa ba nước và thảo luận về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

CLV phải kiên định trong hội nhập khu vực

Trong Tuyên bố chung về hợp tác khu vực Tam giác phát triển CLV, Thủ tướng ba nước Việt Nam, Campuchia, Lào nhận thức rõ CLV đã trở thành một trong những khu vực phát triển nhanh nhất, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội, tuy nhiên, ba quốc gia vẫn đang phải đối mặt với những thách thức to lớn nhằm bảo đảm phát triển kinh tế bền vững và toàn diện, giải quyết các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước thành viên ASEAN khác. Các nhà lãnh đạo hiểu rằng, để duy trì đà tăng trưởng, các quốc gia CLV phải kiên định trong hội nhập khu vực, tái cơ cấu nền kinh tế và cải thiện môi trường kinh doanh; các quốc gia CLV cũng phải tận dụng được cơ hội mà cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại.

* Ngày 31-3, bên lề GMS 6 và CLV 10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã lần lượt tiếp Phó tổng thống Myanmar U Henry Van Thio, Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi và Tổng giám đốc điều hành kiêm Giám đốc Tài chính của WB Joaquim Levy.

Tại buổi tiếp Phó tổng thống Myanmar U Henry Van Thio, hai bên bày tỏ hài lòng quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp. Hai bên cam kết duy trì trao đổi đoàn các cấp và các cơ chế hợp tác hiện có, thúc đẩy các bộ, ngành liên quan sớm thiết lập các cơ chế, thỏa thuận hợp tác mới trên các lĩnh vực quốc phòng, nông-lâm-ngư nghiệp, giao thông vận tải, tư pháp. 

Tại buổi tiếp Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn trong thời gian tới, ngoài việc tiếp tục tăng cường năng lực cán bộ và hiệu quả bộ máy thì Ban thư ký cần phát huy hơn nữa chức năng nghiên cứu, khuyến nghị chính sách làm cơ sở tham khảo quyết sách cho các nước thành viên. Thủ tướng nhấn mạnh đến nguyên tắc đồng thuận trong ASEAN và cho rằng Ban thư ký có nhiệm vụ lớn là xây dựng sự đoàn kết thống nhất giữa các thành viên, cũng như duy trì vai trò trung tâm của ASEAN. Thủ tướng khẳng định, Việt Nam luôn đóng góp hết sức mình cho sự phát triển của ASEAN; đồng thời mong muốn ngài Tổng thư ký phối hợp, tạo điều kiện để Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN vào năm 2020. Tổng thư ký ASEAN cho biết, Ban thư ký ASEAN chắc chắn sẽ hoạt động ngày càng hiệu quả hơn trong thời gian tới. Tổng thư ký ASEAN tin tưởng Việt Nam sẽ hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch của mình trong năm 2020.

Tại buổi tiếp ông Joaquim Levy, Tổng giám đốc điều hành kiêm Giám đốc Tài chính của WB, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những hỗ trợ của WB cho công cuộc phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam thời gian qua, nhất là trong xóa đói, giảm nghèo.   

Tổng giám đốc Joaquim Levy khẳng định, WB đánh giá cao những bước phát triển mạnh mẽ của Việt Nam thời gian qua; cho biết, WB và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã có sự trao đổi và nhận thấy hai bên đều có những dự án hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực như cải cách thuế và các lĩnh vực cụ thể; WB mong muốn thúc đẩy hợp tác giữa các bên để tối ưu hóa các hỗ trợ này. Về các dự án ứng phó biến đổi khí hậu, ông Joaquim Levy cho biết, WB sẽ dành 28% tổng số vốn để ưu tiên cho vay lĩnh vực này, trong đó sẽ có những hỗ trợ đối với Việt Nam. 

 Ngoài lĩnh vực biến đổi khí hậu, Thủ tướng đề nghị WB hỗ trợ vốn và kỹ thuật cho Việt Nam trong các lĩnh vực quan trọng khác là cơ sở hạ tầng, năng lượng tái tạo, y tế cơ sở; giáo dục, nhất là giáo dục đại học. Cùng với đó là hỗ trợ Việt Nam thực hiện các giải pháp tái cơ cấu nền kinh tế theo mục tiêu đã đề ra. Về các chương trình, dự án WB dự kiến tài trợ vốn cho Việt Nam trong năm 2018, Thủ tướng cho biết đang chỉ đạo các bộ, ngành chức năng sớm thẩm định để có thể tiếp nhận các dự án kịp tiến độ năm tài khóa 2018.

HOÀNG VŨ