Vinh danh giải thưởng năng lượng toàn cầu

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Sơn, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi nhận giải thưởng tại Bỉ. Ảnh: TL

* Chiều 16-4, Lễ công bố Giải thưởng của Việt Nam sẽ được tổ chức tại Hà Nội

Một tin vui trong lĩnh vực nông nghiệp, dự án “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam” (gọi tắt là Chương trình khí sinh học) đã đoạt Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu 2006. Đây là giải thưởng danh giá và có ý nghĩa hiện nay trên thế giới trong lĩnh vực năng lượng và môi trường. Lễ công bố giải thưởng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức vào chiều ngày 16-4 tại Hà Nội.

Để bạn đọc hiểu rõ hơn, chúng tôi xin khái lược vài nét về “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam”, một dự án vừa được trao Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu vào tối 11-4 vừa qua tại trụ sở Nghị viện châu Âu ở Brúc-xen (Bỉ).

Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu được tổ chức thường niên, có quy mô lớn và danh giá nhất hiện nay trong lĩnh vực năng lượng và môi trường. Giải được sự bảo trợ của Liên Hợp quốc và một số tổ chức năng lượng hàng đầu châu Âu. Năm 2006, trong số 700 dự án, là những chương trình tiêu biểu được bình chọn từ khắp nơi trên thế giới, dự án “Chương trình khí sinh học” của Việt Nam được đề cử trao giải theo nhóm dự án “khí”. Đây là lần đầu tiên trong các đợt xét thưởng, một dự án của Việt Nam được đề cử vào vòng chung kết. Sau quá trình thẩm định khắt khe, nghiêm túc của các nhà khoa học, thành viên ban giám khảo, hơn 10 dự án đã được trao Giải thưởng Năng lượng toàn cầu 2006, trong đó có dự án “Chương trình khí sinh học” của Việt Nam.

Theo ông Hoàng Kim Giao, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): Dự án “Chương trình khí sinh học” do Cục Chăn nuôi thực hiện, được triển khai từ năm 2003 trong khuôn khổ hợp tác giữa hai chính phủ Việt Nam và Hà Lan (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Tổ chức hợp tác Phát triển Hà Lan - SNV là cơ quan chịu trách nhiệm điều phối, triển khai dự án này). Dự án được phân thành hai giai đoạn. Giai đoạn I (từ tháng 3 -2003 đến tháng 1-2006), Chính phủ Hà Lan viện trợ không hoàn lại 2,5 triệu ơ-rô để hỗ trợ xây dựng 18.000 công trình khí sinh học tại 12 tỉnh trên toàn quốc. Trong giai đoạn II (từ năm 2007 đến 2010), cùng với nguồn vốn đối ứng của các địa phương, Hà Lan tiếp tục tài trợ 3,7 triệu ơ-rô để mở rộng qui mô triển khai dự án tại nhiều tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Mục tiêu của chương trình là phát triển bền vững ngành khí sinh học về thương mại và vận hành theo định hướng thị trường (ở các khu vực nông thôn và vùng ven đô), góp phần giảm thiểu việc sử dụng các loại nhiên liệu hoá thạch phát sinh khí thải độc hại, giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính (ước tính hàng trăm tấn khí CO2/năm); đồng thời, tạo ra nguồn phân bón sạch phục vụ trồng trọt, làm chất đốt bằng nguồn năng lượng sạch thay cho dùng củi đun.

Xây dựng hầm khí sinh học hình vòm cầu 12m3 ở gia đình ông Đào Văn Cương, thôn Ích Vịnh, xã Phương Đình, huyện Đan Phương, Hà Tây. Ảnh: TTXVN

Qua đánh giá, từ năm 2003 đến nay, đã có 27.000 công trình khí sinh học được xây dựng tại 24 tỉnh, thành phố trong cả nước. Dự kiến đến năm 2010, Chương trình sẽ đạt mục tiêu xây dựng khoảng 167.000 công trình khí sinh học tại 50 tỉnh, thành phố. Dự án “Chương trình khí sinh học” của Việt Nam đang góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn nhờ nguồn năng lượng sạch. Theo tài liệu của Văn phòng Dự án Khí sinh học, bất kỳ hộ gia đình nào có ít nhất hai con trâu, bò hoặc bốn con lợn, đều có thể xây dựng công trình khí sinh học (thực chất là các hố ga lớn), đủ tạo ra lượng khí đốt cho một bếp đun và một ngọn đèn thắp sáng. Chi phí đầu tư cho một công trình khí sinh học với bể phân huỷ cỡ từ 6 đến 8 mét khối hết khoảng 2,5 đến 3 triệu đồng. Những hộ nông dân đáp ứng đủ điều kiện tham gia “Chương trình khí sinh học”, sẽ nhận được khoản hỗ trợ là 1 triệu đồng để xây dựng công trình.

Lâu nay, tại các vùng nông thôn, hầu hết người dân vẫn sử dụng các chất đốt truyền thống như than, củi, rơm, rạ… có nhiều chất khí độc hại. Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới đã khẳng định, hằng năm có khoảng 1,6 triệu người chết vì các loại bệnh phát sinh từ khói chất đốt và do các hộ gia đình có hệ thống thoát khí kém. Vì vậy, việc sử dụng khí sinh học - một loại nhiên liệu sạch - không chỉ làm giảm tình trạng ô nhiễm môi trường, nâng cao thể trạng cho người dân, mà còn làm giảm bớt nạn chặt phá rừng làm củi đun như hiện nay. Được biết, chỉ riêng trong giai đoạn II của “Chương trình khí sinh học” tại Việt Nam, sẽ góp phần làm giảm khoảng 420.000 tấn CO₂/ năm, thay thế khoảng 200.000 tấn củi hoặc phế thải nông nghiệp, cải thiện môi trường, sức khỏe cho người dân nông thôn, tạo thêm ít nhất 2.500 việc làm thông qua hoạt động cung cấp dịch vụ và xây dựng công trình khí sinh học.

Ông Lê Văn Ngọc, một cựu chiến binh sống tại xã Phúc Trìu (ngoại ô thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) cho biết: Nhờ xây dựng một hầm ga có dung tích 9,9 mét khối, nạp đầy phân chuồng, gia đình ông đã tạo được nguồn khí sinh học rất hữu ích, tiện lợi. Với “kho” khí sinh học này, nhà ông không phải dùng củi đun mà vẫn có đủ nhiên liệu để nấu cơm, đun nước, nấu cám… và “làm điện” thắp sáng. Ông còn sử dụng bã thải sinh học, lấy từ hầm ga, để cải tạo đất trồng chè, nhờ thế không phải mua phân bón mà cây vẫn rất tốt và bán được giá. Không chỉ riêng gia đình ông Ngọc, hiện nay tại tỉnh Thái Nguyên có tới hơn 6.000 công trình khí sinh học đang được các hộ gia đình sử dụng.

Xuất phát từ các lý do như: hiệu quả thực hiện cao, có tác dụng lớn về môi trường và năng lượng, ảnh hưởng rộng rãi, tích cực đến cuộc sống người dân nông thôn; dự án “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam” đã được đề cử vào vòng chung kết và vinh dự đoạt Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu năm 2006. Trong buổi làm việc với phóng viên báo Quân đội nhân dân, đồng chí Trần Quang Duyn, Phó trưởng phòng Thi đua - Tuyên truyền - Triển lãm (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho biết: Lễ trao giải đã được tổ chức trang trọng tại trụ sở của Nghị viện châu Âu, với sự có mặt của Chủ tịch Nghị viện châu Âu H.Pót-tơ-rinh; Đại sứ thiện chí của Liên hợp quốc Oa-rít Đi-ri-ê; Đại sứ Việt Nam tại Bỉ, đồng thời là Trưởng Phái đoàn đại diện Việt Nam bên cạnh Liên minh châu Âu, bà Phan Thúy Thanh, cùng đông đảo đại diện các quốc gia có dự án tham dự giải. Thay mặt đoàn Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Sơn, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi kiêm Giám đốc Dự án “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam”, đã vinh dự lên nhận giải thưởng này. Bạn bè quốc tế tham dự lễ trao giải đã nồng nhiệt chúc mừng dự án Việt Nam được trao giải. Buổi lễ càng có ý nghĩa hơn, khi nó diễn ra đúng vào thời điểm Ủy ban Công nghiệp, Nghiên cứu và Năng lượng của Nghị viện châu Âu tổ chức hội nghị bàn tròn để bàn bạc những chính sách mới về năng lượng hiện nay.

Sau khi “đem chuông đi đánh xứ người” thành công vang dội, vào lúc 15 giờ chiều nay, Lễ công bố “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam” đoạt Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu 2006 sẽ được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức tại Hà Nội. Chương trình này được vinh danh sẽ thúc đẩy quá trình triển khai dự án một cách sâu rộng tại vùng nông thôn, đồng thời đánh dấu bước phát triển mới của ngành khí sinh học Việt Nam./.

Lê Thiết Hùng