Theo quy định hiện hành, khi xét xử, thẩm phán mặc áo choàng, hội thẩm nhân dân mặc thường phục; thẩm phán có phù hiệu, hội thẩm nhân dân không có phù hiệu. Tòa án nhân dân tối cao trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo nghị quyết sửa đổi Nghị quyết số 1214/2016/UBTVQH13 ngày 13 tháng 6 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về trang phục của thẩm phán, hội thẩm nhân dân; giấy chứng minh thẩm phán, giấy chứng minh hội thẩm theo hướng quy định hội thẩm nhân dân cũng mặc áo choàng khi xét xử và có phù hiệu như thẩm phán.
    |
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp. |
Theo lý giải của Tòa án nhân dân tối cao, việc áp dụng về trang phục xét xử như hiện hành tạo ra sự thiếu đồng bộ, thống nhất trong tổ chức phiên tòa; phân biệt về vị trí, vai trò giữa các thành viên hội đồng xét xử; làm hạn chế tính tôn nghiêm, sự chuyên nghiệp của phiên tòa; không thống nhất với việc tổ chức phiên tòa tại Tòa án quân sự (cả thẩm phán và hội thẩm khi xét xử tại Tòa án quân sự đều sử dụng quân phục).
Tòa án nhân dân tối cao cho rằng, việc sửa đổi như đề xuất nêu trên nhằm thể hiện rõ hơn vị trí, vai trò của cơ chế nhân dân tham gia vào hoạt động xét xử; nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết các vụ án của tòa án; đề cao sự tôn vinh của xã hội với hội thẩm tham gia xét xử; nâng cao nhận thức của người dân và xã hội về ý nghĩa và tầm quan trọng của hội thẩm trong việc tham gia xét xử.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp cho thấy đa số ý kiến thành viên Ủy ban Tư pháp nhất trí với đề nghị của Tòa án nhân dân tối cao. Tuy nhiên, một số ý kiến thành viên Ủy ban Tư pháp lại không nhất trí cấp áo choàng làm trang phục xét xử cho hội thẩm nhân dân, vì thẩm phán là cán bộ, công chức của tòa án, được bổ nhiệm để thực hiện nhiệm vụ chính là xét xử, còn hội thẩm nhân dân được hội đồng nhân dân bầu để tham gia xét xử. Hội thẩm nhân dân đại diện nhân dân tham gia xét xử tại tòa án, nên trang phục của hội thẩm nhân dân phải phù hợp và gần gũi với nhân dân, mang “tính nhân dân”.
|
 |
| Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phần thảo luận. |
Văn bản tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc; Thường trực Ủy ban Đối ngoại; Thường trực Ủy ban Xã hội; Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng đề nghị không cấp áo choàng làm trang phục xét xử cho hội thẩm nhân dân như một số ý kiến của Ủy ban Tư pháp.
Phát biểu tại phiên họp, đa số ý kiến ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều thống nhất rằng trang phục xét xử của thẩm phán và của hội thẩm nhân dân cần khác nhau. Trang phục xét xử của thẩm phán cần bảo đảm tính uy nghiêm. Trang phục của hội thẩm nhân dân cần có tính thân thiện để bị cáo, đương sự, người tham gia phiên tòa không có cảm giác sợ hãi.
Tuy nhiên, các ý kiến cũng cho rằng, hội thẩm nhân dân cũng cần có trang phục thống nhất khi xét xử để vừa bảo đảm tính tôn nghiêm tại phiên tòa, bảo đảm tính chính quy, chuyên nghiệp của phiên tòa, đồng thời vừa bảo đảm “tính nhân dân” của hội thẩm.
Trên cơ sở các ý kiến của các đại biểu tham dự phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chưa biểu quyết dự thảo nghị quyết, giao lại để Tòa án nhân dân tối cao nghiên cứu chỉnh sửa cho phù hợp.
CHIẾN THẮNG