Toàn cảnh mặt trước và sau của tượng đài

QĐND Online – Sau gần 2 năm cuộc vận động đóng góp xây dựng Tượng đài Bà mẹ Việt Nam Anh hùng tại tỉnh Quảng Nam được phát động rộng khắp cả nước, đến nay Ban tổ chức đã thu được hơn 10 tỷ đồng. Đây là một tin vui được Ban chỉ đạo, Ban tổ chức thông báo trong Hội nghị Đẩy mạnh cuộc vận động đóng góp xây dựng tượng đài Bà mẹ Việt Nam Anh hùng ngày 12-4, tại Hà Nội.

Tượng đài Bà mẹ Việt Nam Anh lấy nguyên mẫu từ Mẹ Nguyễn Thị Thứ (104 tuổi) ở Điện Bàn, Quảng Nam, là một trong những Bà mẹ VNAH tiêu biểu được cả nước biết về sự hiến dâng cao cả, với 9 người con, 1 người cháu ngoại, 1 con rể chiến đấu hy sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Tượng đài được thể hiện bởi phác thảo của hoạ sĩ, điêu khắc Đinh Gia Thắng, người đã vượt lên trên 6 tác giả (với 10 phác thảo) được chọn thể hiện dự án công trình có tầm vóc này.

Với tình cảm và sự ngưỡng mộ sâu sắc với các bà mẹ Việt Nam anh hùng, với nguồn cảm hứng từ ý tưởng, hoạ sĩ, điêu khắc gia Đinh Gia Thắng tâm sự: Phác thảo Tượng đài Bà mẹ VNAH phải thể hiện được chiều sâu nội tâm của mẹ, đó là cốt cách bao dung, tấm lòng nhân hậu của mẹ. Theo đó, công trình tượng đài bao gồm một công viên tượng đài, trong đó khối tượng đài chính bằng đá sa thạch, hình cánh cung rộng 78 mét, điểm chính giữa là chân dung Mẹ VNAH cao 15,2 mét.

Theo bản phác thảo, khối tượng đài chính gắn kết với một hồ nước lớn khoảng 900m2 với 2 tầng hồ. Toàn khối tượng đài có hình dáng của một ngọn núi nhô cao ở giữa và thoải dần ở hai bên. Ở chính giữa toàn khối tượng đài là chân dung bán thân mẹ VNAH. Chân dung mẹ thể hiện vẻ đẹp nhân hậu, bao dung độ lượng nét bình thản, ung dung tự tại, mẹ vẫn như đang động viên và tiếp thêm nguồn sống mạnh cho các thế hệ con cháu hôm nay và mai sau, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Hai bên khối tượng mẹ là hai vách đá được tạo hình giống như những khối đá tự nhiên kết nối liên tục với nhau, nhưng được cách điệu bằng những hình khối đa dạng, đa chiều theo một nhịp điệu uyển chuyển, với các cung bậc của tiết tấu và giai điệu từ thấp đến cao, như một bản giao hưởng hùng tráng, được biểu đạt bằng ngôn ngữ điêu khắc đá. Ẩn hiện trong hai vách đá là gương mặt những người con theo phương pháp nghệ thuật gợi tả, chấm phá để làm tôn vinh thêm hình tượng bà mẹ và gợi mở cho người xem nhiều suy tưởng sâu sắc, đẹp đẽ về mẹ, về đất nước, về con người Việt Nam cả trong quá khứ, hiện tại, tương lai. Những người con luôn hướng về mẹ với tình cảm trìu mến, thương yêu nhất. Ý tưởng kết hợp giữa tượng đài chính với hồ nước lớn với những làn nước trong vắt chảy lặng lẽ từ các vách đá xung quanh thân mẹ xuống các tầng hồ của tác giả nhằm thể hiện sự hiến dâng âm thầm của mẹ hiền đối với các con, đối với Tổ quốc. Tình cảm đó như bát nước đầy không bao giờ vơi cạn.

Toàn cảnh khuôn viên công trinh Tượng đài Mẹ VNAH

Tiếp cận công viên tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng là một quảng trường tiền môn, có độ thoáng rộng để từ xa có thể nhận biết tượng Mẹ VNAH. Theo thiết kế, quảng trường tiền môn có 30 ô thảm cỏ tượng trưng cho 30 năm kháng chiến trường kỳ giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc của nhân dân ta. Tại quảng trường này có 8 cột huyền thoại mẹ dẫn dắt cho những huyền thoại về các Bà mẹ VNAH, tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Con số 8 được tác giả chọn thể hiện cho sự phồn vinh, sự sung túc, sự đoàn tụ tốt đẹp, phù hợp với quan niệm phương Đông. Trên các trụ cột khắc chạm các huyền thoại mẹ về Mẹ anh hùng. Những hình ảnh các bà bủ, bà bầm ở Việt Bắc, những bà mế ở Tây bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Hình ảnh mẹ Suốt, bà má Trung bộ, bà má Nam bộ hay các cô gái thanh niên xung phong trên đường Hồ Chí Minh huyền thoại… sẽ dẫn ta tới tượng đài Mẹ VNAH: 8 trụ huyền thoại Mẹ là hình thức kiến trúc như một “cổng ảo” cho công viên tượng đài.

Phía sau 8 trụ huyền thoại sẽ là hai hồ lớn tượng trưng bằng hai thảm hoa với màu sắc đen xen tạo cảm giác hồ nước, là nơi hội tụ của “suối nguồn”. Hai hồ này sẽ bố trí đài phun nước, tạo lên lớp lang sống động của công viên Tượng đài và có tác dụng như nhịp nối uyển chuyển của 8 trụ huyền thoại mẹ, khi nhìn theo mặt đứng chính. Đường dẫn chính dài 200m, được phần thành 4 đợt cấp với các bậc thang gồm 5+5+7+9 bậc, tạo sự tôn vinh khối tượng Mẹ. Hai bên đường chính dài 150m, rộng 3,6m là các thảm hoa tượng trưng cho hai dòng suối được thắp sáng bằng 30 ngọn đèn đá, tượng trưng 30 năm mẹ đợi ngày đất nước hoà bình, thống nhất, 30 năm mẹ đón chờ con cháu về sum họp một nhà. Cuối đường dẫn chính là quảng trường nghi lễ, nơi có thể tổ chức các lễ, các hội để tưởng nhớ và tôn vinh Mẹ.

Hoạ sĩ, điêu khắc Đinh Gia Thắng (phải)-tác giả của phác thảo công trình Tượng đài Mẹ VNAH

Có điểm nhấn nữa mà hoạ sĩ Đinh Gia Thắng rất quan tâm, đó là Bảo tàng mẹ VNAH được đặt trong lòng tượng và vách đá có tổng diện tích 397m2. Trong bảo tàng sẽ đặt 3 bia ghi công đức mẹ VNAH ở 3 miền Bắc-Trung-Nam, với kích thước bia cao 4,5m, rộng 2,7m. Bề mặt bia ốp đá granit đổ đậm, cùng chữ mica màu đồng.

Toàn bộ công trình nằm trên diện tích 42.000m2, thuộc khu Núi Chúa, xã Tam Phú, thị xã Tam Kỳ (Quảng Nam). Dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 55 đến 60 tỷ đồng, trong đó phần mỹ thuật khoảng 35 tỷ đồng, phần xây lắp khoảng 20 tỷ đồng. Công trình sẽ được khởi công vào quý III năm 2007, và hoàn thành vào năm 2010. Sau khi hoàn thành, đây sẽ là địa chỉ du lịch hấp dẫn, đồng thời góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay.

Bài, ảnh: Kim Anh