Tờ trình Dự án Luật Thư viện, do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện trình bày, nêu rõ: Luật Thư viện được ban hành sẽ góp phần tạo hành lang pháp lý để phát triển sự nghiệp thư viện; phát triển văn hóa đọc; khuyến khích cộng đồng, xã hội tham gia và thiết lập cơ chế bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong hoạt động thư viện; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước; tạo cơ sở pháp lý nâng cao năng lực để thư viện thực hiện tốt vai trò là trung tâm thông tin, văn hóa, giáo dục hữu ích, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, lợi ích hưởng thụ văn hóa và học tập suốt đời của nhân dân, góp phần truyền bá tri thức nhân loại, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc, xây dựng xã hội học tập và phát triển con người Việt Nam toàn diện.

Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu. Ảnh: Quốc hội.

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra là Ủy ban Văn hóa, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, đã tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp 32. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc đưa dự án Luật Thư viện trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp thứ 7 tới.

Đáng chú ý, dự thảo luật đã dành một số điều, khoản quy định về thư viện số. Đây là một nội dung mới, Ban soạn thảo đã tập hợp, nghiên cứu bước đầu về các văn bản liên quan tới thông tin mạng để xây dựng các quy định về nội dung này.

Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung một số quy định mang tính cốt lõi, tạo hành lang pháp lý cần thiết để phát triển thư viện số. Cụ thể nội dung tại khoản 2 Điều 2: "Thư viện số là thư viện có vốn tài liệu số và người sử dụng truy cập thông qua máy tính, thiết bị điện tử và không gian mạng" là chưa bao quát đủ các yếu tố cấu thành thư viện số, như: dữ liệu, công nghệ, con người, sản phẩm - dịch vụ thư viện, phương thức hoạt động thư viện số.

Về bản quyền tài nguyên số, theo Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, để xây dựng và phát triển nguồn tài nguyên dùng chung giữa các thư viện, nhất là các thư viện có ngân sách đầu tư còn hạn chế, tạo điều kiện cho người dùng được tiếp cận với tài liệu số, dự thảo Luật cần bổ sung quy định về quyền của các thư viện được tạo bản sao, số hóa và phổ biến tài liệu của thư viện phù hợp với quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ và pháp luật liên quan.

Đi vào một số nội dung cụ thể, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, cần quan tâm bố trí kinh phí cho việc sưu tầm, bảo quản và phát huy giá trị tài liệu cổ, quý hiếm, các bộ sưu tập tài liệu có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, khoa học đã được dự luật quy định; cần thiết nên có quy định về xếp hạng thư viện và đồng tình quy định như dự thảo là giao Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét, quyết định việc xếp hạng đối với thư viện hạng I...

Cùng với đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, dự thảo cần nghiên cứu quy định những nguyên tắc điều chỉnh cơ bản liên quan đến người đọc và sử dụng các phương tiện kỹ thuật số, tuân thủ pháp luật về thương mại điện tử.

Ngoài ra, dự thảo Luật cần có các quy định để thúc đẩy phát triển của thư viện số, như: Vấn đề mua nguồn tin số và chia sẻ nguồn tin số giữa các thư viện công lập, sự tham gia và quyền lợi của các thư viện ngoài công lập; sự phân công, phối hợp giữa các thư viện, cơ quan thông tin khoa học và công nghệ, vai trò và trách nhiệm của các thư viện trung tâm có vai trò quan trọng trong hình thành nguồn tài nguyên số quốc gia; nghiên cứu - đào tạo - đầu tư cho nguồn nhân lực thư viện số, đầu tư tài chính và phát triển các dự án thư viện số dùng chung để tiết kiệm ngân sách nhà nước; thúc đẩy vai trò nghiên cứu - đào tạo thư viện số của các đơn vị đào tạo…

PHƯƠNG HẰNG