(Bài của phóng viên BáoQuân đội nhân dân gửi từ Bắc Kinh)

QĐND - Được theo sát những hoạt động khẩn trương và hiệu quả của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào những ngày cuối thu này tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc là dịp may mắn để chứng kiến thêm một sự kiện quan trọng nữa trong quan hệ Việt Nam - Trung Quốc.

Thật ấn tượng với không khí trọng thị của Lễ đón chính thức Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại lễ đường nhân dân (Bắc Kinh). Dưới ánh sáng của hàng chục bộ đèn chùm lớn chạy dọc theo vòm rộng bên trên Đại lễ đường cùng sự trang nghiêm khi quốc thiều Việt Nam và Trung Quốc vang lên, lịch sử quan hệ hai nước cứ như dòng chảy hiện dần trong tâm trí tôi.

Chính tại Đại lễ đường nhân dân này, nhiều dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đã diễn ra. Quay lại một chút với quá khứ hai thập kỷ kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1991. Tháng 2-1999, trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, phương châm “16 chữ” thúc đẩy quan hệ hai nước trong thế kỷ 21 được xác định. Tháng 12-2000, Tuyên bố chung về hợp tác toàn diện giữa hai nước trong thế kỷ mới được ký kết. Năm 2005, tinh thần “4 tốt” ra đời. Tháng 5-2008, trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, quan hệ “hợp tác toàn diện” trở nên sâu sắc hơn bởi sự bổ sung của tính chất “đối tác chiến lược”.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn cấp cao Việt Nam thăm Khu triển lãm Những thành tựu tự chủ sáng tạo quốc gia của Trung Quốc. Ảnh: TTXVN.

Sau những thử thách và cả thăng trầm của lịch sử, quan hệ Việt - Trung đã trở lại dòng chảy chính là hợp tác hữu nghị và phát triển, và kết quả của các hoạt động như chuyến thăm chính thức của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc lần này đang làm cho dòng chảy đó mạnh mẽ, sôi động hơn. Cuối giờ chiều ngày 11-10 mới diễn ra lễ đón chính thức, thế mà trời chưa tối hẳn, hàng loạt thỏa thuận hợp tác đã được ký kết. Các hoạt động trong chuyến thăm còn chưa kết thúc nhưng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã vui mừng thông báo với cộng đồng người Việt Nam ở Trung Quốc trong buổi gặp mặt tại Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh rằng, chuyến thăm đã thành công.

Nhưng thành công của chuyến thăm không chỉ là những thỏa thuận cụ thể vừa đạt được. Những ai theo dõi diễn biến các cuộc hội đàm, hội kiến, gặp gỡ giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với các đồng chí lãnh đạo cấp cao Trung Quốc đều có thể cảm nhận đây thực chất là nỗ lực kiến tạo khuôn khổ cho quan hệ Việt - Trung từ tầm cao chiến lược, với mục đích làm sao cho mối quan hệ đó tiếp tục phát triển ổn định và lành mạnh vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Nội dung “tầm cao chiến lược” đó, tôi được nghe trong thông báo sau cuộc hội đàm rộng, hội đàm hẹp diễn ra trong chiều 11-10 giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào, trong các cuộc hội kiến giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với các đồng chí lãnh đạo cấp cao Trung Quốc; được thấy trong nội dung các văn kiện mà hai bên ký kết chiều 11-10 ngay sau các cuộc hội đàm, hội kiến.

Đó chính là những nhận thức chung mang tính chỉ đạo ở tầm chiến lược đối với sự phát triển quan hệ của hai nước và trong việc giải quyết những vướng mắc có thể cản trở hoặc làm ảnh hưởng đến quan hệ Việt - Trung. Cùng với tài sản quý báu là tình hữu nghị truyền thống, “tầm cao chiến lược” sẽ là điểm tựa thuận lợi để Việt Nam và Trung Quốc đẩy mạnh hợp tác trên tất cả các lĩnh vực. Cùng với các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, “tầm cao chiến lược” sẽ là chỗ dựa tin cậy để hai bên vượt qua những vướng mắc trong quan hệ. Một dấu mốc quan trọng đã được tạo ra trong chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Sau 10 năm mới có dịp quay lại Bắc Kinh, nhưng với tôi, cảm giác về thành phố này không xa lạ. Bắc Kinh là nơi giao thoa của những thái cực, giữa cái cũ và mới, giữa cái cực cổ và cực kim, giữa vẻ đẹp của tạo hóa và sự hiện đại, tráng lệ của những công trình bằng bàn tay con người. Có Tử Cấm Thành, Di Hòa Viên, Vạn Lý Trường Thành... vốn được coi như những “hòn ngọc, vương miện” của 5000 năm nền văn minh Trung Hoa, thì lại có những công trình đồ sộ thời hiện đại như Nhà hát quốc gia, Sân vận động “Tổ chim”, Trụ sở của Đài Truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV)… Tuy khoác lên mình chiếc áo hiện đại, Bắc Kinh vẫn giữ cho mình những nét đặc trưng cổ kính.

Đó là góc nhìn văn hóa. Còn nếu nhìn từ góc độ kinh tế, có một hình ảnh mà báo chí thế giới thường đem ra so sánh khi viết về Bắc Kinh: Năm 1980, Bắc Kinh còn là thủ đô của xe đạp. Năm 1990 là thủ đô của xây dựng. Năm 2000 là thủ đô của tắc nghẽn giao thông. Còn nay là thủ đô của các công trình khổng lồ, hiện đại và hào nhoáng.

Điều này chắc ai cũng dễ dàng nhận thấy. Tuy nhiên, có một thứ khác không hiện rõ nhưng lại có thể cảm nhận rất rõ là Bắc Kinh chính là hình ảnh của một đất nước Trung Hoa đang trỗi dậy mạnh mẽ, mà bằng chứng là chỉ trong vòng một thập kỷ gần đây, Trung Quốc đã vượt lên nhanh chóng, để lại đằng sau những người khổng lồ như Anh, Đức và năm ngoái là Nhật Bản để trở thành cường quốc kinh tế thứ hai thế giới.

Với các nhà kinh tế, họ còn có một dự báo. Thông thường, nếu GDP của một nước tăng trung bình 7%/năm thì chỉ cần 10 năm là tổng GDP của nước đó sẽ tăng gấp đôi. Với tốc độ mà Quy hoạch 5 năm lần thứ 12 mà Trung Quốc đề ra hồi đầu năm 2011, thì chỉ không đầy 2 thập niên nữa, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trở thành cường quốc kinh tế số một thế giới.

Đó là dự báo, còn hiện tại, chỉ cần đưa ra vài con số là có thể thấy rõ tầm vóc của nền kinh tế Trung Quốc. Tính đến cuối tháng 6-2011, dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc đã lên tới gần 3.200 tỷ USD và Trung Quốc chính là chủ nợ lớn nhất của nước Mỹ. Rồi không chỉ Mỹ, những nước châu Âu đang chìm trong cơn sốt nợ công như Hy Lạp cũng đang hướng sang Trung Quốc tìm sự trợ giúp về tài chính. Đến năm 2020, số lượng các chuyến du lịch nước ngoài của Trung Quốc sẽ tương đương với Mỹ và quy mô thị trường du lịch nội địa lên tới 3,9 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 590 tỷ USD).

Nhưng các bạn Trung Quốc nói với tôi rằng, sau những thập kỷ phát triển nóng và phải trả giá cho vấn đề môi trường, cạn kiệt nguồn tài nguyên, dân sinh, ưu tiên hiện nay của Trung Quốc là phát triển bền vững. Vì thế, tốc độ tăng trưởng GDP không phải là mục tiêu quan trọng nhất với Trung Quốc hiện nay. Dự báo kinh tế thế giới phát triển chậm lại có thể là mối lo với nhiều nước, còn đối với Trung Quốc thì không phải là tin xấu, vì nước này đang tìm mọi cách kiềm chế tốc độ phát triển quá cao, nguyên nhân dẫn đến mức lạm phát cao.

Những thành tựu trong phát triển của Trung Quốc rất ấn tượng. Chủ đề này sẽ được Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và các đồng chí cùng đi dành thời gian quan tâm trong chương trình thăm tiếp theo đến Quảng Châu, thủ phủ của tỉnh Quảng Đông trong hôm nay.

Mạnh Tường