Sửa đổi Luật Quản lý thuế là hết sức cần thiết và phù hợp với tình hình hiện nay

Các đại biểu đều thống nhất cho rằng, việc sửa đổi Luật Quản lý thuế lần này là hết sức cần thiết và phù hợp với tình hình hiện nay. Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đánh giá, qua 10 năm Luật Quản lý thuế sửa đổi, bổ sung đã có nhiều bước tiến bộ rất đáng kể trong hoạt động của ngành thuế cũng như đối tượng nộp thuế tăng thu ngân sách hằng năm. Người nộp thuế tự nguyện nộp, cán bộ thuế thu đúng, thu đủ, ngày càng chuyên nghiệp hơn cũng như cải cách hành chính trong ngành thuế đã tiết kiệm được chi phí cho xã hội.

Tuy nhiên, việc thường xuyên bổ sung, sửa đổi các văn bản luật đã ảnh hưởng đến công tác quản lý của ngành thuế, hoạt động kinh doanh của khu vực kinh tế cá thể, hộ gia đình chưa được quy định đầy đủ dẫn đến việc chưa bao quát nguồn thu phục vụ cho việc mở rộng cơ sở thuế. Sự phối hợp với các cơ quan chức năng chưa chặt chẽ, quan hệ giữa đối tượng nộp thuế và ngành thuế còn nhiều vấn đề bất cập, đôi khi có sự móc nối nhau để gian lận thuế, làm thất thu ngân sách, bất công với đối tượng nộp thuế trung thực; công tác thanh tra, kiểm tra còn chồng chéo với các cơ quan chức năng do còn vướng các văn bản dưới luật, tình trạng nợ đọng thuế, miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ thuế...chưa được giải quyết dứt điểm, gây phản ứng trái chiều trong dư luận, có khi phát sinh tiêu cực. Do đó, đại biểu nhấn mạnh việc sửa đổi Luật Quản lý thuế lần này là hết sức cần thiết và phù hợp với tình hình hiện nay.

Góp ý vào những nội dung cụ thể, đại biểu Võ Đình Tín (Đắk Nông) bày tỏ băn khoăn khi qua thực tế nghiên cứu các báo cáo kiểm toán ngân sách nhà nước từ năm 2016 trở lại đây cho thấy, tình trạng người nộp thuế kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu thuế giá trị gia tăng cũng như thuế thu nhập doanh nghiệp và lợi nhuận còn lại phải nộp ngân sách nhà nước. Vì vậy, năm 2016 Kiểm toán nhà nước xác định và kiến nghị số phải thu hồi cho ngân sách nhà nước tăng thêm là 2.060 tỷ đồng, năm 2017 là 1.351 tỷ đồng. Ngoài ra, tại các cuộc kiểm toán chuyên đề về công tác quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng tại Tổng cục thuế và các cục thuế ở một số tỉnh, thành phố, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị, xử lý sai phạm trong việc hoàn thuế, đã đề nghị thu hồi, nộp ngân sách nhà nước 1.396 tỷ đồng.

“Vì vậy, để dự thảo luật thể hiện một cách rõ ràng, đầy đủ phạm vi, trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước đối với các hoạt động liên quan đến quản lý thuế, nghĩa vụ của người nộp thuế, bảo đảm tính thống nhất của pháp luật về kiểm toán nhà nước, quy định của pháp luật về thuế, quản lý thuế, tôi đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung quy định cho phù hợp, thống nhất với các quy định của Hiến pháp và pháp luật hiện hành”, đại biểu Võ Đình Tín kiến nghị.

Đại biểu Bùi Thanh Tùng (TP Hải Phòng) phát biểu ý kiến. Ảnh: quochoi.vn.

Đại biểu Bùi Thanh Tùng (TP Hải Phòng) cho rằng dự thảo Luật vẫn còn nhiều nội dung chưa thống nhất, phù hợp với các luật hiện hành, đặc biệt là những nội dung liên quan đến thẩm quyền của các cơ quan như thanh tra, Kiểm toán nhà nước và các quy định về xử phạt hành chính về thuế, cần phải được tiếp tục rà soát bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đại biểu quan tâm đến nguyên tắc quản lý thuế (điều 5), đề nghị cần nghiên cứu bổ sung thêm nội dung về áp dụng nguyên tắc “giao dịch độc lập” trong quản lý thuế đối với các phát sinh giao dịch giữa các bên có quan hệ liên kết, nhằm chống chuyển giá và xói mòn nguồn thu từ các doanh nghiệp đa quốc gia.

Khoản 3 Điều 119 quy định: “Trường hợp quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế về việc thực hiện nghĩa vụ thuế phải nộp, hoàn thuế của người nộp thuế có sự khác biệt với kiến nghị của cơ quan kiểm toán nhà nước, kết luận của cơ quan thanh tra nhà nước thì thực hiện theo quyết định của cơ quan quản lý thuế, đồng thời cơ quan quản lý thuế báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định”. Đại biểu cho rằng quy định như dự thảo Luật là không phù hợp với Luật Kiểm toán nhà nước, cũng như Luật Thanh tra, khi cơ quan thuế cũng là một trong những đối tượng được kiểm toán, thanh tra; các nội dung kết luận của kiểm toán, thanh tra phải do các cơ quan này chịu trách nhiệm trước pháp luật theo các Luật chuyên ngành. Cơ quan quản lý thuế có trách nhiệm giải trình trước các kết luận đó. Trường hợp có sự khác biệt của cơ quan quản lý thuế qua kết quả kiểm tra, thanh tra với kiến nghị, kết luận của các cơ quan kiểm toán, thanh tra thì tùy theo chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan do Luật định, Bộ Tài chính phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định hoặc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định theo đúng thẩm quyền.

Vẫn theo đại biểu Bùi Thanh Tùng, cần có sự thay đổi trong cách tư duy về quản lý thuế để thể hiện tầm nhìn, định hướng trong chính sách quản lý thuế nói chung cũng như đổi mới quan điểm khi sửa đổi các chính sách thuế cụ thể trong thời gian tới đây như Luật Thuế tiêu thụ, phù hợp với điều kiện thực tế, khi đất nước ta ngày càng hội nhập sâu với quốc tế, chính sách quản lý thuế phải khuyến khích được doanh nghiệp trong nước phát triển, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài.

Dẫn chứng Chiến lược và quy hoạch phát triển công nghiệp ô tô của Việt Nam, chúng ta đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tỷ lệ số xe sản xuất, lắp ráp đáp ứng nhu cầu nội địa chiếm khoảng 70% đối với dòng xe ô tô đến 9 chỗ. Trong khi số thuế tiêu thụ đặc biệt hiện chiếm 60% tổng số thuế phải nộp hằng năm của một doanh nghiệp sản xuất ô tô, là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và giá bán xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước... Nhấn mạnh việc các sản phẩm ô tô sản xuất trong nước đang gặp bất lợi về giá thành so với các sản phẩm ô tô nhập khẩu nguyên chiếc, đặc biệt là các sản phẩm từ ASEAN, trong khi thực tế, một số doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước đang dần lớn mạnh, đầu tư bài bản chuyên nghiệp, có đóng góp to lớn cho sự phát triển kinh tế xã hội, đóng góp tăng thu ngân sách nhà nước như THACO, VINFAST,… đại biểu nhấn mạnh: Ngành công nghiệp sản xuất đang cần một chính sách khuyến khích tăng tỷ lệ nội địa hóa để phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ nói riêng, ngành công nghiệp sản xuất ô tô trong nước nói chung, nâng cao năng lực cạnh tranh, tự chủ của các doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước, xây dựng thương hiệu ô tô “made in Vietnam” phục vụ thị trường trong nước và tiến tới xuất khẩu, đóng góp hiệu quả hơn nữa cho nguồn thu ngân sách quốc gia và các địa phương.

Do đó, đại biểu đề nghị xem xét “bổ sung đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa là ô tô sản xuất trong nước khi đạt một tỷ lệ % nội địa hóa nhất định”, hoặc “xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng ô tô dưới 9 chỗ sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra trừ đi giá trị linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước”.

QUỲNH PHƯƠNG