Đốt đèn trời tại khu vực hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu

Thời gian gần đây, nguy cơ cháy, nổ do đốt và thả đèn trời thực sự trở thành vấn đề “nóng”, bởi đèn trời phát triển mạnh thì số vụ cháy do thú chơi này gây ra cũng gia tăng. Theo chỉ đạo của Chính phủ, các cơ quan chức năng đang khẩn trương nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách quản lý chặt chẽ, có thể tiến tới cấm việc đốt đèn trời.

Thú chơi nguy hiểm

Theo thống kê chưa đầy đủ của Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy (Bộ Công an) riêng dịp Tết Kỷ Sửu 2009 đã xảy ra 20 vụ cháy, sự cố do đốt đèn trời gây ra. Tại Hà Nội, số vụ cháy do đèn trời liên tục gia tăng: Năm 2007 là 6 vụ; năm 2008: 10 vụ và riêng Tết Kỷ Sửu 2009 xảy ra 7 vụ. Có vụ cháy do đèn trời gây thiệt hại nghiêm trọng như vụ cháy Trạm điện 110 KV Gia Lâm làm mất điện trên diện rộng với 20.000 hộ dân; vụ cháy cụm cáp viễn thông tại nóc tòa nhà Trung tâm Bưu điện Hà Nội gây gián đoạn thông tin của rất nhiều thuê bao (cả hai vụ cháy trên đều xảy ra vào đêm 30 Tết Kỷ Sửu). Tổng kho xăng, dầu Đức Giang (Đông Anh, Hà Nội) thời gian gần đây, nhất là trong dịp Tết Kỷ Sửu đã bị không ít đèn trời rơi xuống sát các khu vực bể chứa, đường ống công nghệ.

Đêm 14-2 (dịp Ngày Lễ tình yêu) nhiều thanh niên nam, nữ đã tụ tập thả đèn trời tại khu vực quảng trường sân vận động Mỹ Đình, gây cháy một diện tích lớn thảm cỏ gần các công trình thể thao. Sau vụ cháy trên, Văn phòng Chính phủ đã có công văn gửi Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch (VH-TT-DL), Bộ Công an, UBND thành phố Hà Nội yêu cầu làm rõ nguyên nhân, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật; đồng thời Bộ VH-TT-DL khẩn trương nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách quản lý chặt chẽ việc đốt đèn trời.

Tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội… gần đây cũng xảy ra nhiều vụ cháy rừng do đốt đèn trời, nhất là đang trong mùa hanh khô. Cục Kiểm lâm và Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn đã có văn bản gửi Chính phủ và các bộ, ngành chức năng đề nghị sớm có biện pháp quản lý hữu hiệu việc đốt đèn trời, là nguy cơ lớn gây cháy rừng.

Điều nguy hiểm là đèn trời hiện nay được làm bằng vật liệu dễ cháy, sơ sài, không đúng kỹ thuật; chất đốt bằng đủ loại như giẻ tẩm dầu, cao su, nhựa, ni-lông… Đèn trời sử dụng lửa trần và hầu như không kiểm soát được, bởi sau khi thả, đèn bay và rơi ở đâu hoàn toàn phụ thuộc vào gió. Nhiều người lại thả đèn trời ở khu vực chật hẹp, đông dân cư, nhiều nhà và công trình có nguy hiểm cao về cháy, nổ (kho xăng, dầu, cơ sở sản xuất, công trình điện, viễn thông…). Do tần suất thả đèn trời tăng, lại không bảo đảm an toàn kỹ thuật, dẫn đến nhiều vụ cháy, có vụ gây thiệt hại nghiêm trọng, nhưng rất khó xác định chủ nhân thả đèn. Đặc biệt, các vụ cháy do đèn trời gây ra đều xảy ra vào ban đêm và đêm khuya, gây nhiều khó khăn cho việc phát hiện, xử lý kịp thời.

Sớm có chế tài quản lý

Theo Đại tá Nguyễn Văn Tươi, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC: Với chức năng quản lý nhà nước về PCCC, Cục đã tham mưu, đề xuất một số giải pháp hạn chế tác hại của đèn trời. Sau một số vụ cháy do đèn trời gây ra đối với rừng sinh thái tại Kiến An, Hải Phòng đầu năm 2007, Cục đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát PCCC Công an Hải Phòng tham mưu, đề xuất và UBND thành phố đã có chỉ thị tăng cường công tác PCCC, trong đó quy định cấm đốt, thả đèn trời.

Dịp Tết Kỷ Sửu 2009, Cục Cảnh sát PCCC đã chỉ đạo cảnh sát PCCC các địa phương tham mưu, đề xuất UBND biện pháp quản lý việc thả đèn trời. UBND Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Khánh Hòa… đã kịp thời có văn bản chỉ đạo không đốt, thả đèn trời khi tổ chức các lễ hội, sự kiện văn hóa. UBND thành phố Hà Nội giao Sở Công thương, Sở VH-TT-DL và Công an thành phố sớm nghiên cứu, đề xuất biện pháp quản lý đèn trời.

Ngày 26-2, Bộ VH-TT-DL đã có công điện gửi Sở VH-TT-DL các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ về quản lý hoạt động đốt và thả đèn trời, yêu cầu quản lý chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra các hoạt động của ngành, trong đó có việc đốt và thả đèn trời, nhất là trong mùa lễ hội, bảo đảm an toàn về người và tài sản khi tổ chức các hoạt động trên địa bàn. Giám đốc Sở VH-TT-DL, thủ trưởng các cơ quan thuộc Bộ tham mưu cho chủ tịch UBND và thủ trưởng các cơ quan liên quan không cho đốt đèn trời ở địa phương, đơn vị quản lý.

Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Huỳnh Vĩnh Ái cũng đã chủ trì cuộc họp liên ngành với Bộ Công an về quản lý đèn trời. Qua xem xét, phân tích toàn diện về nhu cầu giải trí và sự an toàn trong đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất, bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản của nhân dân… cho thấy nguy cơ cháy nổ do đốt và thả đèn trời gây thiệt hại lớn và tiềm ẩn hiểm họa khó lường; khi xảy ra cháy, nổ rất khó truy nguyên đối tượng sử dụng. Do vậy, ý kiến chung tại cuộc họp là việc cấm đốt, thả đèn trời là hợp lý và cần thiết. Đại diện của hai Bộ đã thống nhất đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về việc nghiêm cấm sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, đốt và thả đèn trời.

Trước mắt, trong khi chờ quyết định của Chính phủ, các cơ quan, ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra, khuyến cáo, tuyên truyền để người dân (nhất là thanh, thiếu niên) thấy rõ tác hại, nguy cơ gây cháy, nổ cao của việc đốt, thả đèn trời; các cơ quan, đơn vị, địa phương, đoàn thể… không thả đèn trời khi tổ chức lễ, hội, sự kiện VH-TT-DL…

Bài và ảnh: PHẠM QUÂN - PHAN ANH