Những con số sinh động
Theo Chủ tịch nước Trần Đại Quang, trải qua chặng đường 28 năm hình thành và 23 năm thực hiện mục tiêu Bô-go về tự do hóa thương mại và đầu tư, APEC đã đạt được những thành tựu rất quan trọng trong phát triển kinh tế ở khu vực. Những nỗ lực của APEC trong việc thực hiện 3 trụ cột hợp tác về tự do hóa thương mại và đầu tư, thuận lợi hóa kinh doanh và hợp tác kinh tế-kỹ thuật đã đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế ở khu vực. Từ năm 2000 đến 2015, tổng kim ngạch thương mại của APEC đã tăng 2,5 lần, từ 6.400 tỷ USD lên 16.500 tỷ USD; thuế quan trung bình đã giảm hơn một nửa, từ 11% trong năm 1996 xuống còn 5% vào năm 2015.
“Đây là những con số sinh động khẳng định thành công và vai trò quan trọng của APEC trong gần 3 thập niên qua, góp phần đưa hàng triệu người thoát cảnh đói nghèo. Sự phát triển của APEC trong gần 3 thập niên qua cho thấy, diễn đàn đang không ngừng điều chỉnh để thích ứng với tình hình mới. Lịch sử đã chứng minh các cuộc khủng hoảng tài chính khu vực giai đoạn 1997-1998 và khủng hoảng toàn cầu giai đoạn 2008-2009 không những không khiến APEC “mất đà” mà còn làm nổi bật hơn vai trò của diễn đàn trong việc dẫn dắt các xu thế tăng trưởng và liên kết kinh tế ở khu vực và trên thế giới”, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nhấn mạnh.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại Đối thoại. Ảnh: Trọng Hải
Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu và không thể đảo ngược
APEC chuẩn bị bước vào thập niên thứ tư trong bối cảnh thế giới đang chuyển biến nhanh chóng và sâu sắc. Thế giới đang nỗ lực thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững đến năm 2030. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là công nghệ số, đang làm thay đổi bức tranh kinh tế toàn cầu. Công nghệ đang làm cho nhân loại trở nên kết nối và gắn kết hơn, tạo nhiều cơ hội phát triển, song cũng tạo ra không ít thách thức. Quá trình liên kết kinh tế sâu rộng và sự thay đổi công nghệ, đặc biệt là tự động hóa và trí tuệ nhân tạo, đang làm thay đổi diện mạo các ngành nghề nhanh hơn khả năng tự điều chỉnh của các nền kinh tế. Đồng thời, sự gia tăng của tầng lớp trung lưu và già hóa dân số đặt ra những yêu cầu mới đối với tăng trưởng và liên kết kinh tế khu vực.
Trong bối cảnh phát triển mới như vậy, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nêu rõ, vấn đề APEC đang và sẽ làm gì cho người dân và doanh nghiệp được đặt ra ngày càng bức thiết, nhất là khi kinh tế toàn cầu vẫn phục hồi bấp bênh, chậm chạp, sự bất bình đẳng, khoảng cách giàu nghèo giữa các nền kinh tế và trong từng nền kinh tế, tình trạng thất nghiệp tiếp tục gia tăng, có nguy cơ làm đảo ngược các thành quả kinh tế-xã hội mà APEC đã nỗ lực đạt được.
Hướng tới năm 2020, việc đẩy nhanh thực hiện các mục tiêu Bô-go càng trở nên quan trọng trong bối cảnh sự hoài nghi về toàn cầu hóa và lợi ích của thương mại tự do đang nổi lên ở một số nơi trên thế giới. “Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu và không thể đảo ngược, song chúng ta hoàn toàn có thể góp phần tái định hình tiến trình toàn cầu hóa mang tính nhân văn, bao trùm và bền vững hơn. Hơn bao giờ hết, đây là thời điểm các nền kinh tế APEC đưa ra thông điệp khẳng định tiếp tục cam kết duy trì mở cửa thị trường, đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực và ủng hộ một tiến trình toàn cầu hóa mới tiến bộ hơn. Chúng ta cần xây dựng tầm nhìn mới sau năm 2020 nhằm đem lại cho APEC một giá trị và vai trò mới trong cấu trúc kinh tế khu vực và toàn cầu đang thay đổi”, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định.
Thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm
Nhấn mạnh “chìa khóa” cho thành công mới của APEC hiện nay chính là cần đặt người dân và doanh nghiệp ở trung tâm của sự phát triển, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho rằng, APEC cần thúc đẩy phát triển bền vững, bao trùm và sáng tạo, đưa các thành phần trong xã hội cùng tham gia và thụ hưởng từ sự phát triển và thịnh vượng chung. Đồng thời, cần làm tốt công tác thông tin để công chúng thấy được những lợi ích của toàn cầu hóa, của tự do thương mại và đầu tư, chung tay thúc đẩy một mô hình tăng trưởng mới bền vững hơn. “Tăng trưởng sẽ không thể bền vững nếu không bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội. Tăng trưởng sẽ không thể bền vững nếu không đẩy mạnh cải cách cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực sáng tạo và cạnh tranh của cả nền kinh tế và các doanh nghiệp. Tăng trưởng sẽ không thể bền vững nếu không chú trọng bảo vệ môi trường và xử lý các tác động ngày càng bất lợi từ biến đổi khí hậu, thiên tai và các thách thức về kinh tế-xã hội. APEC cần hết sức chú trọng thúc đẩy giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và một hệ thống các giải pháp chính sách xã hội tích cực, chủ động nhằm bảo đảm mọi thành phần xã hội và lao động có thể tham gia tích cực và thụ hưởng thành quả từ cách mạng công nghệ trong kỷ nguyên số”, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nêu rõ.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang chụp ảnh chung với các đại biểu tham dự Đối thoại. Ảnh: Trọng Hải
“Không thể có thịnh vượng nếu không có nhau”
Với tư cách là nước chủ nhà, Việt Nam đã đưa ra đề xuất Năm APEC 2017 tập trung vào 4 hướng ưu tiên cụ thể, bao gồm: Thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm; đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng; nâng cao năng lực cạnh tranh, sáng tạo của các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ (MSMEs) trong kỷ nguyên số; tăng cường an ninh lương thực và nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong khuôn khổ Hội nghị toàn thể lần thứ 24 Hội đồng Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương (PECC) diễn ra hôm 15-5 và Đối thoại lần này, hướng ưu tiên thứ nhất và thứ hai đã nhận được sự quan tâm sâu sắc của các đại biểu tham dự là đại diện của các doanh nghiệp, Chính phủ và giới học giả. Các đại biểu cho rằng, thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm và đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng không chỉ là mục tiêu của riêng Năm APEC 2017 mà còn là mục tiêu lâu dài của tất cả các nền kinh tế thành viên.
Theo Đại sứ Đ.Cam-beo (Donald Campbell), đồng Chủ tịch PECC, mặc dù khu vực châu Á-Thái Bình Dương vẫn là đầu tàu tăng trưởng kinh tế khu vực và thế giới, sự tăng trưởng đó chưa “bao trùm”. Nói cách khác là khoảng cách giàu-nghèo vẫn còn lớn. “Trong thời gian qua chúng ta đã chứng kiến sự trỗi dậy của xu hướng bảo hộ, chống toàn cầu hóa ở một số nơi. Thực ra, đối với sự bất mãn với toàn cầu hóa, chúng ta cần phải quay trở lại vấn đề tăng trưởng bao trùm. Tại một số nước, còn nhiều người dân bị bỏ lại phía sau, không được thừa hưởng lợi ích của tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy, tăng trưởng bao trùm, bảo đảm tất cả mọi người trong xã hội đều được hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế, là rất quan trọng. Bên cạnh đó, trong thế kỷ 21 này, vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu bắt buộc chúng ta phải tăng trưởng bền vững”, Đại sứ Đ.Cam-beo nhận xét.
Trong khi mục đích gia nhập APEC của các nền kinh tế thành viên có thể khác nhau, Đại sứ Đ.Cam-beo nhấn mạnh rằng, phương châm cơ bản của khu vực luôn là sự thịnh vượng của các nền kinh tế thành viên có sự gắn kết chặt chẽ với nhau. “Chúng ta có thể tồn tại mà không có nhau, song chúng ta không thể có thịnh vượng nếu không có nhau”, Đại sứ Đ.Cam-beo khẳng định.
Ví dụ điển hình cho lợi ích của toàn cầu hóa
Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ và xu hướng chống toàn cầu hóa gia tăng gây quan ngại sâu sắc, nhiều đại biểu bày tỏ tin tưởng APEC có đầy đủ nguồn lực, tiềm năng và lợi thế để vượt qua các thách thức và chuyển hóa các thách thức thành động lực tăng trưởng, phát triển. Là nơi hội tụ các nền kinh tế năng động hàng đầu thế giới, APEC có đủ khả năng và sẽ tiếp tục vững tiến trên con đường hướng tới phát triển và thịnh vượng.
“APEC nên phát huy vai trò là cầu nối thúc đẩy hợp tác khu vực, bởi hợp tác là một xu thế tất yếu hiện nay. Nếu APEC tiếp tục giương cao ngọn cờ tự do hóa, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư thì sẽ đẩy lùi được xu hướng bảo hộ đang có dấu hiệu gia tăng hiện nay”, nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan chia sẻ.
Trong khi đó, TS Wang Zhenyu, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương của Trung Quốc, bày tỏ lạc quan rằng, trong 5-10 năm tới, châu Á-Thái Bình Dương vẫn tiếp tục là động lực tăng trưởng kinh tế của khu vực và thế giới. “Hầu hết các nền kinh tế thành viên vẫn cam kết “mở”, đây chính là hứa hẹn cho tăng trưởng kinh tế trong tương lai”, TS Wang Zhenyu, nhận định.
Nhằm hóa giải sự hoài nghi về toàn cầu hóa và lợi ích của thương mại tự do đang nổi lên ở một số nơi trên thế giới, chuyên gia kinh tế M.Pan-ge-xtu (Marie Elka Pangestu) của In-đô-nê-xi-a đã lấy Việt Nam là một ví dụ. “Tôi đã từng tham dự các cuộc họp trong khuôn khổ Năm APEC 2006 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam. Chúng ta hãy nhìn vào sự phát triển của Việt Nam sau hơn một thập niên từ Năm APEC 2006, để thấy rõ được lợi ích mà toàn cầu hóa, tự do hóa thương mại đem lại”, bà M.Pan-ge-xtu chia sẻ.
HOÀNG VŨ