Phát biểu tại phiên thảo luận, các đại biểu đã phác họa bức tranh đầy lo ngại về tình hình thiên tai ngày càng cực đoan, khó lường, đồng thời chỉ rõ sự thiếu hụt nghiêm trọng về nguồn lực tài chính để đối phó và khắc phục hậu quả.

Đây là vấn đề chiến lược đặt ra trong bối cảnh chuẩn bị cho kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau) phát biểu thảo luận. Ảnh: TRỌNG HẢI

Các đại biểu dẫn chứng những con số đáng chú ý, lột tả mức độ tàn phá nghiêm trọng của thiên tai thời gian gần đây. Theo báo cáo, năm 2024, thiên tai đã làm 519 người chết và mất tích, gấp hơn 3 lần so với năm 2023, và gấp 2,47 lần so với trung bình 10 năm. Thiệt hại về kinh tế ước tính khoảng 89.089 tỷ đồng, gấp hơn 9,5 lần so với năm 2023 và gấp 4,2 lần trung bình 10 năm (2014-2023).

Tính từ đầu năm 2025 đến nay, nước ta đã trải qua 20 loại hình thiên tai, bao gồm 11 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới, gây thiệt hại ước tính khoảng 39.788 tỷ đồng; hơn 245.934 căn nhà bị hư hỏng, tốc mái; hàng triệu gia súc, gia cầm bị chết và hàng trăm nghìn ha hoa màu bị thiệt hại.

Với những diễn biến phức tạp của thiên tai, các đại biểu cho rằng, cần nhìn nhận lại vai trò và hiệu quả của đầu tư công, trong đó cần bố trí tài chính phòng, chống thiên tai. Đây không chỉ là câu chuyện giải ngân, mà còn là vấn đề tái cấu trúc chiến lược.

Theo đại biểu Lý Tiết Hạnh (đoàn Gia Lai), diễn biến tình hình địa chính trị thế giới, thiên tai diễn biến phức tạp, khó lường sẽ đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới không lường trước được. Những điều đó cho thấy, trong phương án ngân sách Trung ương năm 2026, cần nghiên cứu xác định rõ những định hướng, nguyên tắc chung để đảm bảo việc điều hành thuận lợi, chủ động, linh hoạt, hiệu quả, nhưng vẫn đảm bảo đúng các quy định pháp luật. Đơn cử như việc tái thiết sau thiên tai, cần có nhiều giải pháp đồng bộ về tài chính hay từng vùng địa hình cụ thể, chúng ta phải nghiên cứu vì sao xảy ra thiên tai, vì sao lại có sự bất thường như thế để có những giải pháp phù hợp. Phải kết hợp nhiều giải pháp như trồng rừng, củng cố hệ thống hồ đập, gia cố các tuyến cao tốc.

Quang cảnh phiên làm việc chiều 30-10. Ảnh: TRỌNG HẢI

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau) kiến nghị bổ sung một số công trình hạ tầng mang tính chiến lược, vừa phát triển kinh tế, vừa giải quyết trực tiếp vấn đề phòng, chống thiên tai. Đơn cử như bổ sung đầu tư hoàn chỉnh đường ven biển từ Quảng Ninh đến An Giang vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030. Theo đại biểu, con đường này không chỉ giải quyết vấn đề giao thông, mà còn là một giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, đóng vai trò là đê chắn sóng, ngăn chặn sạt lở bờ biển, chống xâm nhập mặn và ngăn triều cường (nhờ các công trình cống dưới lòng đường).

Góp ý thêm, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) nhấn mạnh, trong giai đoạn 2026-2030, cần coi đầu tư công hiệu quả là một trụ cột chiến lược. Từ đó, đề nghị Chính phủ cần rà soát, tái cấu trúc danh mục đầu tư theo hướng tập trung, có trọng tâm, trọng điểm; ưu tiên những dự án có tính lan tỏa vùng, nhất là các dự án hạ tầng chiến lược, hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu và hạ tầng số.

VŨ DUNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.