Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN lần thứ 12: “Tăng cường hợp tác, xây dựng tự cường”

* Ký Tuyên bố chung

* Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch gặp song phương Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Ấn Độ, Malaysia và Singapore

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore, Chủ tịch ADMM, ông Ng Eng Heng cảm ơn sự ủng hộ và hỗ trợ của các nước thành viên đối với năm Chủ tịch ASEAN của Singapore và việc tổ chức Hội nghị ADMM lần thứ 12. Bộ trưởng Quốc phòng Singapore cho biết, trong cuộc làm việc sáng cùng ngày trước khi hội nghị diễn ra, các đại biểu tham gia hội nghị đã có những đóng góp và thảo luận hết sức hiệu quả vấn đề tăng cường hợp tác chống chủ nghĩa khủng bố cực đoan ở khu vực, các biện pháp xây dựng lòng tin cũng như ứng phó với vũ khí hóa học, sinh học và phóng xạ nhằm nâng cao năng lực “tự cường, ứng phó và phục hồi” của ASEAN và các nước đối tác, thể hiện sự mong muốn của các nước ASEAN trong việc hợp tác và trao đổi liên quan đến vấn đề này. Theo Bộ trưởng Ng Eng Heng, Hội nghị ADMM-12 sẽ tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng trong khối ASEAN trong khuôn khổ ADMM. Bộ trưởng Quốc phòng Singapore khẳng định, ADMM, ADMM+ là diễn đàn chính để tăng cường hợp tác giữa các nước ASEAN, đồng thời duy trì tính trung tâm của ASEAN. Thông qua đối thoại và hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ASEAN đã thúc đẩy tăng hiểu biết, tin tưởng lẫn nhau và lòng tin.

Sau khi thông qua chương trình nghị sự, hội nghị đã nghe báo cáo về Kết quả Hội nghị quan chức Quốc phòng ASEAN (ADSOM) tháng 7-2018; Báo cáo về kết quả Hội nghị Tư lệnh lực lượng quốc phòng các nước ASEAN (ACDFIM) tháng 3-2018 và phê chuẩn việc chính thức hóa ACDFIM.

Tại hội nghị, các đại biểu đã chia buồn với Indonesia về những thiệt hại do động đất, sóng thần tại Sulawesi vừa qua; nghe các báo cáo về tăng cường hợp tác giữa các thành viên đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, phát triển và thịnh vượng ở khu vực. Bên cạnh việc trao đổi về tình hình an ninh, quốc phòng khu vực và quốc tế, các đại biểu nhất trí tăng cường hợp tác xử lý các thách thức khác ở khu vực, như: Khủng bố, thảm họa thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, an ninh mạng, xây dựng lòng tin và các vấn đề liên quan đến an ninh biển, an toàn tự do hàng hải và hàng không. Hội nghị cũng nhất trí công nhận vai trò của các tổ chức quốc phòng trong giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; tái khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN với tư cách là động lực chính trong cấu trúc an ninh khu vực đang phát triển.

Liên quan đến an ninh biển, các đại biểu khẳng định cam kết của tất cả các bên trong thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), nhắc lại tầm quan trọng của việc sớm hoàn thiện Bộ Quy tắc về ứng xử ở Biển Đông (COC).

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch phát biểu tại ADMM-12.

Phát biểu tại hội nghị, chia sẻ với những ý kiến phát biểu trước đó về tình hình an ninh khu vực cũng như chống chủ nghĩa khủng bố, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đồng thời nhấn mạnh hai nội dung có ảnh hưởng đến sự phát triển của ASEAN.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch chia sẻ về sự tham gia của các nước lớn trong hợp tác với ASEAN và đề nghị ASEAN có nhìn nhận tích cực để cùng nhau hợp tác vượt qua khó khăn, thách thức. Để làm được như vậy, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng việc duy trì sự đồng thuận, đoàn kết, vai trò trung tâm của ASEAN trong các vấn đề quan trọng của khu vực là vô cùng cần thiết. Theo đó, để duy trì được vai trò trung tâm thì các cơ chế do ASEAN dẫn dắt cần phải được củng cố, tăng cường để làm sao đóng góp có hiệu quả nhất trong việc bảo đảm hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của Biển Đông đối với hòa bình, ổn định, thịnh vượng và an toàn, tự do hàng hải, hàng không của khu vực cũng như thế giới. ASEAN cần thúc đẩy hợp tác với các đối tác trong vấn đề này để mang lại lợi ích cao nhất cho cả hai bên. Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam hoan nghênh và đánh giá cao nỗ lực của Trung Quốc trong hợp tác với ASEAN thời gian qua, thể hiện qua việc hai bên đã thông qua Khung Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) và đang tiến hành đàm phán nội dung COC trên cơ sở dự thảo COC đơn nhất. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh, Việt Nam ủng hộ các biện pháp giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập, chủ quyền, lợi ích của mỗi bên.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đánh giá cao sự đóng góp của Bộ Quốc phòng Singapore và cá nhân ngài Bộ trưởng Ng Eng Heng vào thành công của Năm ASEAN 2018 với tư cách là nước Chủ tịch ASEAN 2018. Thay mặt Bộ Quốc phòng Việt Nam, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch bày tỏ sự ủng hộ đối với những nội dung mà nước Chủ tịch Singapore đã đề xuất trong khuôn khổ ADMM. Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam đề nghị thời gian tới tiếp tục tăng cường thúc đẩy quan hệ hợp tác quân sự quốc phòng trong ASEAN và ASEAN với các đối tác cả song phương lẫn đa phương, nhất là trong việc củng cố các cơ chế hợp tác, chia sẻ thông tin để cùng nhau phối hợp kịp thời, hiệu quả trong ứng phó với các thách thức chung.

Chia sẻ của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam tại ADMM-12 được hội nghị hoan nghênh.

Hội nghị ADMM-12 đã thông qua các tài liệu: Thành lập Mạng lưới các chuyên gia quốc phòng ASEAN về hóa học, sinh học và phóng xạ; Khuôn khổ Hướng dẫn tránh va chạm trên không giữa các máy bay quân sự; Điều khoản tham chiếu về Đại diện quân sự của Nhóm thường trực Quân đội các nước ASEAN về Hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (Nhóm AMRG về HARD) tại Trung tâm Điều phối ASEAN về Hỗ trợ nhân đạo trong Quản lý thảm họa (Trung tâm AHA); Tài liệu khái niệm Sáng kiến “Con mắt của chúng ta”; Quy chế quan sát viên các hoạt động của Nhóm chuyên gia ADMM+; Tuyên bố chung Hội nghị ADMM-12 về “Tăng cường hợp tác, xây dựng tự cường”.

Các bộ trưởng ký Tuyên bố chung ADMM-12.

Các bộ trưởng tại ADMM lần thứ 12.

Trưa 19-10, các Trưởng đoàn đã ký Tuyên bố chung của ADMM-12 về “Tăng cường hợp tác, xây dựng tự cường”. Tuyên bố chung tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, cũng như sự cần thiết phải tăng cường lòng tin, tự kiềm chế trong triển khai các hoạt động và tránh các hành động làm phức tạp thêm tình hình, xử lý các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc (LHQ) về Luật Biển 1982 (UNCLOS). Tuyên bố chung cũng hoan nghênh kết quả của ADMM lần thứ 12 diễn ra ngày 19-10-2018 tại Singapore với chủ đề “Tăng cường hợp tác, xây dựng tự cường”.

* Trong khuôn khổ Hội nghị ADMM-12, chiều 19-10 đã diễn ra các cuộc gặp không chính thức giữa các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Hoa Kỳ.

Tại cuộc gặp không chính thức giữa các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đề xuất một số sáng kiến nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng giữa Trung Quốc và ASEAN, trong đó có việc thiết lập đường dây nóng trực tiếp ASEAN-Trung Quốc, giao lưu sĩ quan trẻ và sĩ quan trung cấp… Bộ trưởng Ngụy Phượng Hòa nhấn mạnh rằng, hợp tác quốc phòng ASEAN-Trung Quốc đang ngày càng phát triển, đồng thời cam kết xây dựng một cộng đồng ASEAN-Trung Quốc gần gũi hơn vì một tương lai chung.

Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN đánh giá cao ý nghĩa của cuộc gặp trong bối cảnh năm 2018 kỷ niệm 15 năm quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc và khẳng định mong muốn xây dựng hợp tác quốc phòng mạnh mẽ giữa hai bên. Các Bộ trưởng ủng hộ những đề xuất của phía Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh điều này sẽ giúp thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau, niềm tin và tình hữu nghị giữa các cơ quan quân sự và quốc phòng của các nước thành viên ASEAN cũng như với Trung Quốc.

Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đã chia sẻ với các nước về hoạt động giao lưu hữu nghị biên giới mà Việt Nam đã triển khai với ba nước láng giềng là Trung Quốc, Lào và Campuchia. Đây là một trong những điểm sáng với các hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm quản lý biên giới và đối phó với các loại tội phạm xuyên biên giới, huấn luyện chung về tìm kiếm cứu nạn, khám chữa bệnh cho nhân dân khu vực biên giới, qua đó góp phần tăng cường sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cũng chia sẻ về Chương trình giao lưu "Biên cương thắm tình hữu nghị" với sự tham gia của lực lượng bảo vệ biên giới của 4 nước gồm Trung Quốc, Lào, Campuchia và Việt Nam. Tại cuộc Giao lưu lần thứ 3 mới đây vào tháng 8-2018, Việt Nam đã mời Myanmar và Thái Lan cùng tham dự chương trình này. Đây là chương trình được tổ chức 2 năm một lần và Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cũng như mời các nước ASEAN tham dự trong thời gian tới.

*Tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN-Hoa Kỳ, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis nhấn mạnh Hoa Kỳ và ASEAN đã có mối quan hệ khăng khít từ hơn 40 năm qua. Trên cơ sở đó, Hoa Kỳ tiếp tục cam kết hỗ trợ ASEAN trong các lĩnh vực như: An ninh hàng hải và thực thi pháp luật; chống chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa cực đoan bạo lực; hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai; xây dựng năng lực trong các lĩnh vực khác như luật pháp quốc tế, hoạt động gìn giữ hòa bình, cũng như ứng phó với các mối đe dọa về hóa học, sinh học và phóng xạ, an ninh mạng.

Cũng nhân dịp này, ASEAN và Hoa Kỳ đã nhất trí tiến hành diễn tập hàng hải chung trong năm 2019, cho rằng đây là biện pháp hữu ích nhằm tăng cường năng lực và sự hợp tác giữa các lực lượng hải quân của khu vực.

Phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch ghi nhận những nỗ lực tích cực của Hoa Kỳ trong hợp tác với ASEAN thời gian qua về chống khủng bố. Việt Nam tái khẳng định quan điểm của mình đối với chủ nghĩa khủng bố, trong đó ủng hộ sự hợp tác giữa các quốc gia nhằm loại trừ khủng bố quốc tế; mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường hợp tác với ASEAN về lĩnh vực này, đặc biệt là hỗ trợ nguồn lực và đào tạo cho các quốc gia thành viên.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ ASEAN và các bên liên quan trong các nỗ lực thúc đẩy thực hiện nghiêm túc và đầy đủ DOC, cũng như đàm phán thực chất để sớm đạt được COC hiệu quả vì hòa bình, an ninh và ổn định khu vực. Thời gian tới, Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục hợp tác với ASEAN với tinh thần trách nhiệm, chung tay cùng ASEAN xây dựng một khu vực thực sự ổn định, hòa bình và phồn vinh, mang lại lợi ích cho người dân.

* Bên lề Hội nghị ADMM-12, chiều 19-10, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng các nước Philippines, Ấn Độ và Malaysia.

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana, hai Bộ trưởng cho rằng hợp tác quốc phòng song phương trong thời gian qua đã có những bước phát triển tích cực với nhiều nội dung hợp tác đạt hiệu quả thiết thực, nhất là trong trao đổi đoàn, đào tạo, tham vấn đối thoại hải quân và thực thi pháp luật trên biển, trao đổi thông tin, hậu cần. Hai bên nhất trí tiếp tục phát huy hiệu quả các cơ chế tham vấn đối thoại như hiện nay, nghiên cứu mở rộng hợp tác trong một số nội dung mới như công nghiệp quốc phòng, trao đổi học thuật, liên kết đào tạo, quân y, không quân... cũng như duy trì tham vấn, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch và Bộ trưởng Quốc phòng Philippines.

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng quốc phòng Ấn Độ Nirmala Sitharaman, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đánh giá cao kết quả chuyến thăm Việt Nam của bà Bộ trưởng vào tháng 6-2018, cho rằng chuyến thăm đã góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau giữa lực lượng vũ trang hai nước. Thời gian tới, hai Bộ trưởng nhất trí tăng cường tiếp xúc giữa các cơ quan chức năng hai bên, đưa ra các hình thức và biện pháp khả thi nhằm triển khai toàn diện, có hiệu quả các nội dung hợp tác quốc phòng đã thỏa thuận như trao đổi đoàn, hợp tác đào tạo, hợp tác quân binh chủng, công nghiệp quốc phòng, nghiên cứu chiến lược, nghiên cứu phát triển, hoạt động Gìn giữ hòa bình LHQ… góp phần làm phong phú và sâu sắc hơn nội hàm của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, đóng góp tích cực vào việc duy trì môi trường hòa bình, phát triển của mỗi nước và khu vực.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ.

Trong cuộc tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Mohamad Sabu, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho biết, trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, tăng cường phát triển quan hệ với các nước ASEAN, trong đó có Malaysia, luôn là ưu tiên hàng đầu. Bộ trưởng Malaysia nhấn mạnh, Malaysia coi trọng quan hệ hợp tác với Việt Nam, trong đó có hợp tác quốc phòng.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch và Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia.

Hai Bộ trưởng đánh giá, quan hệ hợp tác quốc phòng song phương thời gian qua đã có những bước phát triển tích cực với nhiều nội dung hợp tác đạt kết quả thiết thực. Để hợp tác đi vào chiều sâu, thời gian tới, hai bên nhất trí tăng cường trao đổi đoàn cấp cao; tiếp tục thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác đang triển khai hiệu quả như tham vấn hải quân song phương, đào tạo…; tiếp tục trao đổi về việc thiết lập tuần tra liên hợp hải quân tại vùng biển giáp ranh.

*Trước đó, chiều 18-10, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đã gặp song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Heng. Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch chúc mừng Bộ Quốc phòng và quân đội Singapore trên cương vị Chủ tịch ASEAN đã tổ chức thành công một loạt hội nghị quốc phòng, quân sự; nhấn mạnh Việt Nam ủng hộ các sáng kiến của Singapore trong Năm Chủ tịch ASEAN 2018. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cảm ơn Bộ Quốc phòng Singapore đã cung cấp một số suất học bổng với nhiều chuyên ngành, nhất là tiếng Anh, cho Việt Nam.

Hai Bộ trưởng nhất trí cho rằng thời gian qua, quan hệ quốc phòng Việt Nam-Singapore đã có những bước phát triển tích cực, bước đầu đem lại hiệu quả thiết thực, nhất là trong các lĩnh vực trao đổi đoàn, giao lưu sĩ quan trẻ, hợp tác hải quân, hợp tác tình báo, quân y và tại các diễn đàn đa phương. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đề nghị Singapore ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công cương vị Chủ tịch ASEAN trong năm 2020.

* Tối cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore đã chiêu đãi chào mừng các đoàn đại biểu quốc phòng ASEAN tham dự ADMM-12 và ADMM+ lần thứ 5.

Tin, ảnh: THU TRANG (từ Singapore)