“Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” chính là xây dựng nền tảng đạo đức, văn hoá, tinh thần của xã hội

Hội nghị toàn quốc sơ kết một năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Ảnh: TTXVN

Chiều 23-1, Hội nghị sơ kết một năm thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'' do Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động; các đồng chí Phó Trưởng Ban Ban Chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động Nguyễn Phú Trọng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; Trương Tấn Sang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư chủ trì đã kết thúc.

Tại Hội nghị, 17 đại biểu của các tỉnh, thành ủy, đảng ủy một số bộ, ngành Trung ương trình bày tham luận, phát biểu thảo luận đều cơ bản tán thành với Báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'', đồng thời nêu thêm nhiều kinh nghiệm, việc làm cụ thể, sinh động và những kiến nghị tiếp tục thực hiện Cuộc vận động ở địa phương và cơ sở.

Phát biểu tổng kết hội nghị, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh đánh giá: Sau một năm triển khai thực hiện, mặc dù thời gian còn ngắn, nhưng Cuộc vận động lớn "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" đã được triển khai rộng rãi, làm được nhiều việc và có tác động tích cực đến đời sống văn hoá, tinh thần của xã hội. Trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, công chức và các tầng lớp nhân dân đã có những chuyển biến bước đầu quan trọng, đáng phấn khởi...

Tổng bí thư cũng chỉ ra những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm trong việc triển khai Cuộc vận động như: Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, từ Trung ương đến cơ sở còn chưa quan tâm đúng mức đến việc quán triệt mục đích, yêu cầu, ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc vận động. Việc hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện Cuộc vận động lúc đầu còn có sự lúng túng, thiếu đồng bộ. Sự phối hợp, lồng ghép nội dung Cuộc vận động trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành, địa phương và với các phong trào thi đua còn chưa tốt, do vậy ở nhiều nơi vẫn tiến hành thực hiện Cuộc vận động như một phong trào, làm theo đợt, không mang tính liên tục và rộng khắp. Chưa có sự phối hợp đồng bộ, thường xuyên giữa các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương trong chỉ đạo và thực hiện Cuộc vận động.... Việc tuyên truyền, học tập tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã được triển khai khá rộng rãi, nhưng chưa thực sự thấm sâu vào nhận thức, tư tưởng, chưa trở thành tình cảm, hành động tự nguyện trong mỗi cán bộ, đảng viên, công chức.
Sau khi phân tích những thuận lợi cơ bản và những thách thức lớn, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phải tạo nên bước chuyển biến mạnh mẽ, Tổng Bí thư đã chỉ rõ tám nhiệm vụ trọng tâm đưa Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" đi vào chiều sâu với những nội dung cụ thể, thiết thực:

Một là, cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, tạo sự thống nhất cao về nhận thức ở tất cả các ngành, các cấp, trước hết là cán bộ chủ chốt, về ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" trong giai đoạn hiện nay. Việc tổ chức Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" là quyết định của Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, tại Hội nghị lần thứ 12, năm 2005. Cơ sở của quyết định trên là vị trí, vai trò quan trọng của đạo đức, lối sống trong công tác xây dựng Đảng và phát triển bền vững của xã hội ta. Trong quá trình đổi mới, Đảng ta đã xác định phải tiến hành đồng bộ giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế, xây dựng Đảng và phát triển văn hoá, nền tảng tinh thần của xã hội. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là thực hiện nhiệm vụ xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh mà chúng ta học tập và noi theo là sự kết tinh của đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc với đạo đức, lý tưởng cách mạng cao quý "độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội". Đó là sự kết hợp chặt chẽ giữa phẩm chất chính trị và đạo đức, lối sống của người cách mạng, của con đường phát triển mà cả dân tộc ta đã lựa chọn. "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" chính là xây dựng nền tảng đạo đức, nền tảng văn hoá, nền tảng tinh thần của xã hội. Đó là công việc lâu dài, phải làm liên tục, thường xuyên, mà giai đoạn từ nay đến hết nhiệm kỳ Đại hội X chỉ là một chặng đầu tiên. Tuy nhiên, trong mỗi giai đoạn, nội dung Cuộc vận động cần được cụ thể hoá, gắn liền với thực hiện nhiệm vụ chính trị đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Năm 2008, năm bản lề thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng, hoàn thành sớm các chỉ tiêu của nhiệm vụ kế hoạch năm năm 2006 - 2010, yêu cầu toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trước hết là Bí thư cấp uỷ, cán bộ chủ trì, chủ chốt trong tất cả các ngành, các cấp, cơ quan, đơn vị cần nhận thức rõ rằng, thực hiện tốt Cuộc vận động là một trong những giải pháp để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị đã đề ra.

Hai là, để thực hiện được định hướng trên, cần gắn các nội dung và hình thức tiến hành Cuộc vận động với các nhiệm vụ chính trị và phong trào thi đua, lồng ghép nội dung Cuộc vận động vào mọi hoạt động của mỗi ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, trước hết là học tập tư tưởng trung với nước, hiếu với dân, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, với tinh thần "bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền hạn đều của dân" của Bác, coi đó là chiếc gương soi để hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Cuộc vận động lớn và quan trọng phải trở thành bộ phận hữu cơ của công tác xây dựng Đảng, công tác lãnh đạo và chỉ đạo thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các hoạt động kinh tế - xã hội, văn hoá, giáo dục, quốc phòng, an ninh.

Ba là, phải tổ chức, động viên, lôi cuốn được tất cả cán bộ, đảng viên, công chức, các tầng lớp nhân dân tự giác tham gia Cuộc vận động, coi đó là nhân tố quyết định thành công. Cần quán triệt sâu sắc quan điểm học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là trách nhiệm của mỗi người. Đạo đức là những chuẩn mực giá trị, được xã hội thừa nhận có tác dụng chi phối hành vi của mỗi người. Học tập đạo đức, mỗi người tự mình phải nhận thức đúng những chuẩn mực đó, để có hành động tự giác thực hiện, như là một nghĩa vụ cá nhân. Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức tự thân, tự giác, tự nguyện, "đối với tự mình phải cần kiệm, liêm chính" để đem lòng "chí công, vô tư đối với người, với việc". Động cơ học tập, rèn luyện đạo đức trước hết phải hiểu là cho mình, cho gia đình mình, từ đó cho Đảng, cho đất nước. Vì vậy chỉ có thể noi theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh một khi mình tự giác học tập và làm theo.

Bốn là, quán triệt nguyên tắc "nêu gương" trong thực hành đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác Hồ đã dạy chúng ta: Nói phải đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức; "muốn thuyết phục quần chúng, mình phải làm gương trước". Người yêu cầu : Ông bà nêu gương cho con cháu, cha mẹ nêu gương cho con, anh chị nêu gương cho em, đảng viên nêu gương cho quần chúng. Thực hiện lời dạy trên đây của Bác, trước hết, các đồng chí Bí thư cấp uỷ, thủ trưởng cơ quan, cán bộ lãnh đạo, đảng viên phải nêu cao vai trò gương mẫu, phải làm gương trước trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nêu gương trước là phải đi trước, làm trước. Trong phấn đấu phải tự đặt cho mình mức độ phấn đấu cao hơn, để tạo niềm tin cho quần chúng nhân dân, như nhân dân mong muốn "đảng viên đi trước, làng nước theo sau". Đó là yếu tố bên trong, có tính quyết định để tạo ra phong trào, đi tới thành công.
Năm là, phải huy động được toàn bộ hệ thống chính trị ở tất cả các cấp, các ngành tham gia Cuộc vận động. Trong thời gian qua, về cơ bản, chúng ta chưa huy động và phát huy vai trò, ưu thế của tất cả các thành viên trong hệ thống chính trị. Chưa có cơ chế phối hợp giữa công tác tư tưởng, công tác tổ chức - cán bộ, công tác kiểm tra, giám sát và các lĩnh vực kinh tế - xã hội, văn hoá ở các cấp, các ngành trong thực hiện Cuộc vận động, do vậy chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của toàn bộ hệ thống chính trị ở từng ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Từ Trung ương tới cơ sở, chủ yếu vẫn giao việc cho cơ quan tuyên giáo; các cơ quan tổ chức - cán bộ, kiểm tra, giám sát, quản lý nhà nước các cấp chưa thực sự vào cuộc. Trong tuyên truyền, chưa huy động được đông đảo đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức tham gia... Nguyên nhân của tình hình trên, một phần do khi năm đầu triển khai Cuộc vận động cần dành nhiều thời gian cho việc tổ chức học tập các chuyên đề về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Để khắc phục tình trạng này, các cơ quan Trung ương, bao gồm các ban đảng, đoàn thể, bộ, ngành chủ động tham mưu, đề xuất với Trung ương, Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo triển khai Cuộc vận động trong toàn bộ hệ thống chính trị, tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan từ Trung ương đến địa phương. Cần đưa kết quả thực hiện Cuộc vận động vào chỉ tiêu thi đua, khen thưởng hàng năm của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị.

Sáu là, coi trọng sự tham gia giúp đỡ của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức. Phải chủ động, tích cực, sáng tạo trong việc huy động sự tham gia góp ý của nhân dân cho cán bộ, đảng viên, công chức; phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và nhân dân trong lĩnh vực đạo đức, lối sống ở cơ quan, nơi cư trú và các sinh hoạt xã hội khác, nhất là với các cán bộ lãnh đạo chủ chốt, thường xuyên có tiếp xúc với nhân dân trong công việc hàng ngày.

Bảy là, thực hiện chương trình toàn khoá, năm 2008, cần tạo nên bước chuyển mạnh mẽ, đưa Cuộc vận động đi vào chiều sâu, có những nội dung cụ thể, thiết thực. Tiếp tục học tập, quán triệt, cụ thể hoá các nội dung tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, trong đó trọng tâm là học tập và làm theo tấm gương của Bác về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu, gắn với sơ kết 2 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khoá X). Đối với cán bộ, công chức, còn cần học tập, quán triệt nội dung tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc" của Bác, gắn với thực hiện cải cách hành chính và tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị theo các nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khoá X). Trên cơ sở tiếp tục đẩy mạnh việc học tập, quán triệt sâu sắc hơn nữa tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, cần nhấn mạnh yêu cầu thực hiện, làm theo trong các hành động cụ thể của mỗi người. Mỗi ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị xây dựng quy chế, quy định, quy ước thực hiện, đặt các chỉ tiêu cụ thể, thiết thực, những giải pháp khả thi nhằm tạo ra những chuyển biến thực sự trong hành động làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Tám là, để tạo điều kiện cho các ngành, địa phương triển khai đồng bộ, thống nhất và hiệu quả Cuộc vận động, Ban Chỉ đạo các cấp cần rà soát các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện Cuộc vận động để bổ sung, sửa chữa, điều chỉnh, theo hướng trên cơ sở định hướng chung, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của ngành, địa phương. Trung ương tăng cường chỉ đạo điểm, thực hiện kiểm tra, đôn đốc và đầu tư nguồn lực cần thiết cho việc triển khai Cuộc vận động ở các ngành, địa phương.

TTXVN