Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ bảy, sáng 28-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).
Việc ghi âm lời nói, ghi hình tại phiên tòa, phiên họp phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, tại Kỳ họp thứ sáu (tháng 11-2023), Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).
Trong đó, đáng chú ý, việc tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp (khoản 3 Điều 141) là nội dung được các đại biểu quan tâm, thảo luận.
Có ý kiến đề nghị quy định hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp như luật tố tụng hiện hành; có ý kiến đề nghị rà soát quy định để không trái với nguyên tắc Tòa án xét xử công khai.
    |
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga. Ảnh: TRỌNG HẢI |
Giải trình về nội dung này, Chủ nhiệm Lê Thị Nga nhấn mạnh, việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp phải bảo đảm: Quyền con người, quyền công dân; hoạt động thông tin theo quy định của pháp luật; bảo đảm tôn nghiêm tại phiên tòa, tạo điều kiện cho Hội đồng xét xử điều hành tốt phiên tòa, không bị phân tâm bởi các yếu tố khác.
Đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chỉnh lý như khoản 3 và khoản 4 Điều 141 dự thảo luật theo hướng: Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của Hội đồng xét xử tại phiên tòa, phiên họp phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa,... Việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định; đồng thời, bổ sung quy định tại khoản 4 về việc Tòa án ghi âm, ghi hình toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp…
Một số ý kiến khác trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định về ghi âm, ghi hình tại phiên tòa, phiên họp trong dự thảo luật là hẹp hơn so với quy định của các luật tố tụng. Để tạo thuận lợi cho hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp, đề nghị giữ như quy định của pháp luật hiện hành.
Ngoài ra, một số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Tòa án nhân dân tối cao đề nghị quy định khoản 3 Điều 141 như sau: “Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định khi có sự cho phép của chủ tọa phiên tòa, phiên họp…”; đồng thời, bổ sung quy định tại khoản 4 về việc Tòa án ghi âm, ghi hình toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.
|
 |
| Quang cảnh phiên họp sáng 28-5. Ảnh: Trọng Hải |
Nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đối với phóng viên, báo chí, truyền hình
Góp ý vào việc tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa tại dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) nêu thực tế cho thấy rất nhiều vụ việc, vụ án được đưa tin tràn lan trên báo chí, mạng xã hội, internet một cách không chính thống; cùng với đó là các ý kiến trái chiều từ rất nhiều người dùng mạng xã hội đã tạo những tác động và áp lực không nhỏ đến người tiến hành tố tụng tham gia vụ án, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền cá nhân, quyền con người đã được quy định rất rõ trong Hiến pháp.
Bởi vậy, đại biểu nhấn mạnh, việc quy định chặt chẽ hơn về hoạt động ghi âm, ghi hình tại phiên tòa là vô cùng cần thiết.
Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, không nên chỉ giới hạn việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định mà cần giới hạn thêm cả việc ghi âm.
"Tuy rằng nguyên tắc công khai là công khai toàn bộ phiên tòa, không chỉ là thời gian khai mạc, tuyên án hay công bố quyết định nhưng nếu để người dân tự do ghi âm, ghi hình trong cả quá trình xét xử sẽ ảnh hưởng đến quá trình xét xử vì ít nhiều tạo ra sự lộn xộn", đại biểu nói.
|
 |
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đối với nhóm đối tượng là phóng viên, báo chí, truyền hình. Ảnh: Trọng Hải
|
Hơn nữa, theo đại biểu, với những phiên tòa xử án ly hôn, án kinh doanh, có nhiều bí mật đời tư của các cá nhân liên quan, có bí mật doanh nghiệp, bí mật kinh doanh, nếu ghi âm, ghi hình tràn lan, rồi đưa thông tin đã cắt gọt lên mạng xã hội sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới các cá nhân, tổ chức có liên quan. Nhất là hiện nay, việc xử phạt những vi phạm trên môi trường không gian mạng của chúng ta đang gặp những khó khăn, vướng mắc.
Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, cần có sự phân biệt đối tượng được phép ghi âm, ghi hình tại phiên tòa.
"Nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đối với nhóm đối tượng là phóng viên, báo chí, truyền hình. Bởi đây là những người được đào tạo bài bản, có chuyên môn, lại bị ràng buộc bởi công việc nên việc thông tin chắc chắn sẽ có sự chuyên nghiệp và tính khách quan hơn", đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu quan điểm.
Đại biểu cho biết, đây cũng là ý kiến, kiến nghị của nhiều cử tri là phóng viên, kỹ thuật viên truyền hình, báo chí mà đại biểu nhận được.
THẢO PHƯƠNG
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.