Theo Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, không có một báo cáo nào có tính định tính chính xác. Tuy nhiên các tổ chức quốc tế hằng năm có đưa ra các nhận xét về các góc độ khác nhau đối với kinh tế-xã hội của từng nước. Với Việt Nam, những năm gần đây, các tổ chức quốc tế xếp giáo dục Việt Nam đứng ở thứ 60-70. Nghĩa là so với phát triển kinh tế-xã hội nói chung thì giáo dục nước ta hơn các nước có trình độ tương đương.
Tuy nhiên, giáo dục đại học thì kém hơn, xếp khoảng thứ 75-80. Điều đáng quan tâm. Chúng ta còn rất nhiều điều chưa hài lòng về giáo dục nhưng cũng phải đánh giá những nỗ lực của ngành giáo dục không chỉ trong một vài năm qua mà trong cả quá trình, Phó thủ tướng nói.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam. Ảnh: quochoi.vn
Đưa ra các khuyến nghị với giáo dục Việt Nam trong các báo cáo của các tổ chức quốc tế, Phó thủ tướng nhấn mạnh, với giáo dục phổ thông cần chú trọng đến giáo dục trong đồng bào dân tộc thiểu số. “Sắp tới, tôi sẽ bàn với Bộ GD&ĐT có những chương trình, chính sách cụ thể hơn để giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số tốt hơn”.
Vấn đề thứ hai mà Phó thủ tướng nêu là giáo dục đại học. Các tổ chức cũng đánh giá, nhìn chung Việt nam trình độ càng cao thì kỹ năng so với mặt bằng chung thế giới càng thấp. 80% số nhân lực của Việt Nam khi tuyển dụng vào các công ty đa quốc gia vào Việt Nam đều không đạt yêu cầu, phải bồi dưỡng thêm. Điều đáng ngạc nhiên là những lao động kỹ thuật đơn giản thì chỉ 20% cần đào tạo lại, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết.
Vấn đề đổi mới giáo dục đại học lâu nay có rất nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính là chưa kiểm định được chất lượng đại học và chất lượng đầu ra. Sắp tới sẽ đẩy mạnh hoạt động này; khuyến khích các trường tự kiểm định và có các trung tâm kiểm định chất lượng đại học; công khai kết quả... Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định và cho biết: Chính phủ và Bộ GD&ĐT đang cố gắng là đẩy mạnh tự chủ.
Tự chủ thực chất là bớt can thiệp hành chính không cần thiết vào hoạt động của các trường trong môi trường giáo dục và yêu cầu đi kèm là các chính sách để đảm bảo sự tiếp cận giáo dục đại học của người nghèo. Bên cạnh đó, tất cả các hoạt động của nhà trường đều phải được công khai minh bạch, bàn bạc dân chủ để nhà trường, học sinh và toàn xã hội tham gia. Hiện đã có 15 trường bước đầu tự chủ, qua 1 năm thực hiện rất tốt và có 3 trường cao đẳng nghề tham gia tự chủ.
Kết thúc phần chất vấn của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, các đại biểu Quốc hội đã đặt câu hỏi rất thẳng thắn, bám sát vấn đề thực tiễn và có tranh luận sôi nổi. Bộ trưởng tuy mới nhận nhiệm vụ và trả lời chất vấn lần đầu đã nắm rất chắc tình hình của ngành mình và thẳng thắn trả lời. Từng câu trả lời đều nhận trách nhiệm về cá nhân mình, đề xuất hướng khắc phục.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng tiếp thu các ý kiến của đại biểu, chỉ đạo quyết liệt để thực hiện những giải đã đề ra; đồng thời tham mưu cho Chính phủ một số vấn đề: Tiếp tục triển khai các giải pháp để thực hiện có hiệu quả việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng giáo dục; chú trọng đổi mới công tác thi cử nhưng phải có lộ trình, không tạo áp lực cho học sinh, gia đình; tránh việc thường xuyên thay đổi phương thức, gây tốn kém thời gian, tiền bạc.
Đồng thời rà soát quy hoạch lại hệ thống trường đại học, có biện pháp và lộ trình để khắc phục bất cập trong quy hoạch các trường đại học và từng bước khắc phục tình trạng sinh viên ra trường không có việc làm; định hướng phân luồng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông. Tiến hành đánh giá toàn diện việc thực hiện dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, đề án mô hình trường học mới VNEN... Có giải pháp khắc phục triệt để trong dạy thêm, học thêm gây sức ép cho phụ huynh và học sinh; rà soát hoàn thiện khắc phục bất cập trong chính sách đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là đồng bào dân tộc thiểu số, chính sách cử tuyển với học sinh dân tộc thiểu số gắn với đào tạo, bố trí việc làm tại địa phương...
Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu Bộ trưởng quan tâm tập trung tăng cường quản lý Nhà nước, có giải pháp quyết liệt, hiệu quả khắc phục những tồn tại, hạn chế yếu kém và báo cáo với Quốc hội vào các kỳ họp tiếp theo.
Nhân Ngày 20-11, Chủ tịch Quốc hội gửi lời cảm ơn sâu sắc và lời chúc mừng tốt đẹp đến Bộ trưởng, tất cả các thế hệ giáo viên, công chức, viên chức, người lao động đang công tác trong ngành giáo dục và đào tạo.
THU HÀ