Cần làm rõ trách nhiệm của ngành y tế

Thu hồi nước tương trong "danh sách đen" tại siêu thị- Tuổi Trẻ. Ảnh Internet

Gần một tháng qua, người tiêu dùng rất hoang mang về sự kiện nhiều loại nước tương có chứa chất gây ung thư 3-MCPD. Chính vì thế, họ đã tẩy chay gay gắt những mặt hàng này trên thị trường. Trong khi đó, ngành Y tế của TP Hồ Chí Minh cũng đang phải đối mặt với những vấn đề mà dư luận chất vấn: Vì sao không công bố nước tương “đen” sớm. Và hôm qua, ngày 4-6, các ngành chức năng của thành phố đã tiến hành kiểm tra các cơ sở sản xuất nước mắm trên địa bàn, để tiếp tục đưa những cơ sở nước chấm “đen” ra ánh sáng.

Trong buổi tọa đàm “Nói và làm” do Hội đồng nhân dân và đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh thực hiện ngày 3-6, nhiều đại biểu và nhân dân đã không đồng tình với cách lý giải vụ việc của Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thế Dũng. Ông Dũng cho rằng: “Việc cảnh báo nước tương có chứa chất 3-MCPD là đúng, nhưng chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào chứng minh là chất 3-MCPD gây ung thư cho người”. Với lý luận như vậy, thì chúng ta đâu cần phải cảnh báo các loại nước tương có chứa hàm lượng 3-MCPD vượt từ 1,04 đến 4.200 lần so với qui định làm gì? Rất nhiều các ý kiến cho rằng: “Tại sao ngành Y tế TP Hồ Chí Minh chậm thông báo sự việc?”. Nếu cứ đợi thời gian đủ 90 ngày mới công bố, thì vụ việc sẽ đi đến đâu? Pháp lệnh về Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) ngày 26-7-2003, có hiệu lực từ ngày 1-11-2003, qui định: “Trong Đoàn thanh tra, thanh tra viên có quyền đình chỉ hành vi vi phạm về VSATTP gây nguy hại, hoặc có nguy cơ gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của con người và các hành vi khác gây thiệt hại đến an toàn Nhà nước…”. Thế nhưng, khi phát hiện ra nhiều loại nước tương có hàm lượng 3-MCPD quá qui định, Thanh tra Sở Y tế TP Hồ Chí Minh lại chậm thông báo. Họ cho rằng giải quyết vụ việc phải theo trình tự, theo hướng của Luật Khiếu nại, tố cáo. Đây thực sự là lối làm việc máy móc, chưa thấy rõ tính chất nguy hại của vụ việc. Theo bà Phạm Phương Thảo-Chủ tịch HĐND thành phố-thì qui định của ngành Thanh tra không bó hẹp như vậy, khi có kết luận thì vẫn được quyền công bố.

Qua sức ép của báo chí, dư luận xã hội và các đại biểu HĐND, ông Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã nói ngành Thanh tra của mình là “Biện pháp xử lý, qui trình giám sát, tính triệt để chưa cao” nhưng chưa thấy nói rằng trách nhiệm của Giám đốc Sở Y tế trong vấn đề này như thế nào. Đến khi có nhiều ý kiến bức xúc của người dân, ông Nguyễn Thế Dũng mới xin lỗi bà con vì ngành y tế còn nhiều thiếu sót. Trước giải thích của Giám đốc Sở Y tế và ông Lê Thanh Hải-Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh, bà Phạm Phương Thảo nói rằng sẽ kiểm điểm từng cá nhân có trách nhiệm của ngành Y tế thành phố.

Hiện nay, trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, còn rất nhiều loại nước tương chưa đăng ký chất lượng nhưng vẫn bày bán rộng rãi trên thị trường. Hiện nay, ở khu vực ĐBSCL mới bắt đầu tiến hành thu hồi nước tương “đen”. Dư luận rất mong các cơ quan quản lý, nhất là ngành y tế cần có những biện pháp tích cực để ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các cơ sở sản xuất nước chấm vi phạm qui định về VSATTP.

Để dần dần loại bỏ các loại nước chấm “đen” ra khỏi đời sống xã hội, UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo cho ngành Y tế phải tích cực đi kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất nước chấm trên địa bàn. Chấp hành sự chỉ đạo này, ngày 4-6, Trung tâm Y tế dự phòng thành phố tiến hành lấy mẫu các loại nước mắm có bán trên thị trường đã kiểm tra, phân tích, đánh giá chất lượng VSATTP (cả các mẫu được sản xuất trong nước và nhập khẩu). Việc kiểm nghiệm này chủ yếu sẽ được thực hiện ở Viện Vệ sinh y tế công cộng TP Hồ Chí Minh để xác định hàm lượng các chất 3-MCPD, U rê, vi sinh, độ đạm, hóa chất bảo quản… có bảo đảm tiêu chuẩn VSATTP không.

Để bảo vệ sức khỏe người dân, UBND TP Hồ Chí Minh có chủ trương hỗ trợ các cơ sở về công nghệ sản xuất nước tương sạch. Vừa qua, vì hám lợi mà nhiều cơ sở đã sản xuất nước tương chứa nhiều chất 3-MCPD (nước tương càng thơm, thì càng chứa nhiều chất 3-MCPD), bất chấp sức khỏe của người tiêu dùng. Sản xuất nước tương sạch, không chỉ là đạo đức nghề nghiệp mà còn là lương tâm, trách nhiệm của nhà sản xuất đối với sức khỏe của cộng đồng. Với tiêu chí này, ngày 4-6, Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức hội thảo: “Một số giải pháp hạn chế nhiễm 3-MCPD trong nước tương”. Trong hội thảo này, nhiều ý kiến của các nhà khoa học, các nhà sản xuất, ý kiến của người tiêu dùng và các cơ quan quản lý đã phân tích rõ tác hại của chất 3-MCPD đối với sức khỏe con người. Đồng thời, các nhà sản xuất cũng kiến nghị với UBND TP Hồ Chí Minh cần giúp đỡ các cơ sở về nguồn vốn, công nghệ sản xuất mới, đăng ký sở hữu trí tuệ để có được nhiều sản phẩm nước tương sạch trong thời gian tới.

LÊ PHI HÙNG