Các nghị quyết về tổ chức, hoạt động của hệ thống Tòa án nhân dân và công tác Thẩm phán

Tại Nghị quyết số 85/2025/UBTVQH15, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị phê chuẩn đề nghị của Chánh án TAND tối cao về việc thành lập các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TAND tối cao.

Theo đó, các Tòa Phúc thẩm TAND tối cao gồm có: Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội; Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại Đà Nẵng; Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại TP Hồ Chí Minh.

Cục, vụ và tương đương của TAND tối cao gồm có: Văn phòng; Cục Kế hoạch - Tài chính; Cục Công nghệ thông tin; Vụ Giám đốc, kiểm tra về hình sự; Vụ Giám đốc, kiểm tra về dân sự; Vụ Giám đốc, kiểm tra về kinh doanh - thương mại, phá sản, lao động, gia đình và người chưa thành niên; Vụ Giám đốc, kiểm tra về hành chính; Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học; Vụ Tổ chức - Cán bộ; Vụ Hợp tác quốc tế; Thanh tra TAND tối cao.

Cơ quan báo chí của TAND tối cao gồm có: Báo Công lý; Tạp chí TAND.

Trụ sở Tòa án Nhân dân Tối cao. Ảnh: Vietnamplus.vn

* Tại Nghị quyết số 83/2025/UBTVQH15, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị ban hành quy chế hoạt động của Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia.

Quy chế này quy định hoạt động của Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia (sau đây gọi là Hội đồng); trình tự, thủ tục xem xét, tuyển chọn để đề nghị bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, cách chức Thẩm phán; hoạt động giám sát và bảo vệ Thẩm phán; bảo đảm hoạt động của Hội đồng.

Theo đó, Phó chánh án TAND tối cao là Thẩm phán TAND tối cao được Chánh án TAND tối cao phân công làm Phó chủ tịch Hội đồng theo nhiệm kỳ một năm 1 lần. Phó chánh án TAND tối cao chấm dứt tư cách Phó chủ tịch Hội đồng khi kết thúc nhiệm kỳ được phân công, nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác khác hoặc do sức khỏe, vì lý do khác mà xét thấy không thể bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Ủy viên Hội đồng chấm dứt tư cách Ủy viên khi nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác khác hoặc do sức khỏe, vì lý do khác mà xét thấy không thể bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Thủ trưởng đơn vị thuộc TAND tối cao là Thẩm phán TAND, Chánh tòa Tòa Phúc thẩm TAND tối cao, Chánh án TAND cấp tỉnh chấm dứt tư cách Ủy viên theo quy định tại khoản này hoặc Chánh án TAND tối cao chỉ định chức danh khác làm Ủy viên Hội đồng.

Trường hợp Ủy viên Hội đồng không công tác tại Tòa án mà có căn cứ chấm dứt tư cách Ủy viên theo quy định tại khoản này thì cơ quan, tổ chức nơi Ủy viên Hội đồng công tác có văn bản thông báo với Chánh án TAND tối cao và cử đại diện lãnh đạo khác tham gia Hội đồng để Chánh án TAND tối cao trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thay đổi Ủy viên Hội đồng.

Trách nhiệm của thành viên Hội đồng, hoạt động theo Quy chế này và quy định của pháp luật; phải độc lập, khách quan, giữ bí mật công tác và chịu trách nhiệm trước Hội đồng, Chủ tịch Hội đồng và trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Tham gia đầy đủ các phiên họp của Hội đồng, thảo luận và biểu quyết những vấn đề thuộc nội dung phiên họp của Hội đồng. Trường hợp không thể tham dự phiên họp thì phải báo cáo lý do với Chủ tịch Hội đồng.

* Tại Nghị quyết số 1744/NQ-UBTVQH15, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị danh sách Ủy viên Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia.

Theo đó, danh sách Ủy viên Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia gồm có: Chánh án Tòa án quân sự Trung ương; 1 thủ trưởng đơn vị thuộc TAND tối cao là Thẩm phán TAND; 1 Chánh tòa Tòa Phúc thẩm TAND tối cao; 1 Chánh án TAND cấp tỉnh do Chánh án TAND tối cao chỉ định; ông Hoàng Công Thủy, Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; ông Nguyễn Khánh Ngọc, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam; ông Phạm Thanh Hà, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước; bà Đặng Hoàng Oanh, Thứ trưởng Bộ Tư pháp; Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; ông Trương Hải Long, Thứ trưởng Bộ Nội vụ; ông Bùi Văn Khắng, Thứ trưởng Bộ Tài chính, Ủy viên Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia hoạt động theo quy định của Luật Tổ chức TAND và Quy chế hoạt động của Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia;

* Tại Nghị quyết số 82/2025/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về bậc, điều kiện của từng bậc, việc nâng bậc và số lượng, cơ cấu tỷ lệ các bậc Thẩm phán TAND.

Theo đó, Thẩm phán TAND bậc 1 đáp ứng một trong các điều kiện sau đây: Người được bổ nhiệm Thẩm phán TAND theo quy định tại khoản 1 Điều 95 của Luật Tổ chức TAND; có năng lực xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của TAND khu vực hoặc Tòa án quân sự khu vực. Người được bổ nhiệm Thẩm phán TAND công tác tại TAND tối cao đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này; có năng lực thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 93 của Luật Tổ chức TAND. Người được bổ nhiệm Thẩm phán TAND theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 95 của Luật Tổ chức TAND, được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền điều động đến để đảm nhiệm chức vụ Phó chánh án Tòa án quân sự khu vực...

Tổng số Thẩm phán TAND của TAND các cấp là 7.004 người. Số lượng, cơ cấu tỷ lệ các bậc Thẩm phán TAND của các TAND như sau: TAND tối cao có Thẩm phán TAND bậc 1, Thẩm phán TAND bậc 2, Thẩm phán TAND bậc 3.

Số lượng Thẩm phán TAND công tác tại TAND tối cao là 130 người, trong đó tỷ lệ Thẩm phán TAND bậc 3 không quá 77%, Thẩm phán TAND bậc 2 không quá 12%, còn lại là Thẩm phán TAND bậc 1. TAND cấp tỉnh có Thẩm phán TAND bậc 2, Thẩm phán TAND bậc 3.

Số lượng Thẩm phán TAND của TAND cấp tỉnh là 875 người, trong đó tỷ lệ Thẩm phán TAND bậc 3 không quá 42,5%, còn lại là Thẩm phán TAND bậc 2. TAND khu vực có Thẩm phán TAND bậc 1, Thẩm phán TAND bậc 2, Thẩm phán TAND bậc 3. Số lượng Thẩm phán TAND của TAND khu vực là 5.999 người, trong đó tỷ lệ Thẩm phán TAND bậc 3 không quá 6,5%, Thẩm phán TAND bậc 2 không quá 34%, còn lại là Thẩm phán TAND bậc 1.

Các Nghị quyết này đều có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.

TTXVN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.