Là xứ sở sa mạc, nằm ở phía đông bán đảo A-rập, có vịnh A-rập bao bọc, Ca-ta là một trong những quốc gia có tiềm lực tài chính, kinh tế hàng đầu khu vực vùng Vịnh; có trữ lượng khí đốt lớn thứ 3 thế giới và đang đứng đầu thế giới về xuất khẩu khí hóa lỏng.

Cuộc gặp của sự mong đợi từ hai phía

Sau gần 8 giờ bay, khi chiếc máy bay VN 6570 của hãng Hàng không Vietnam Airlines chở đoàn đại biểu Chính phủ ta nghiêng cánh trên bầu trời Đô-ha (thủ đô Ca-ta) thì thành phố này hiện ra, bừng sáng trong ánh điện. Vẻ đẹp của thành phố nhiều nhà cao tầng, soi bóng lung linh, huyền ảo suốt dọc bờ biển khiến các thành viên trong đoàn vui hẳn lên, càng muốn được chiêm ngưỡng, hiểu biết nhiều hơn về đất nước Hồi giáo này- một đất nước tuy mới 16 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam nhưng đã từ lâu có thiện chí ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta. Ngày nay, Nhà nước Ca-ta đang tiếp tục mong muốn hợp tác, liên kết sâu, rộng hơn nữa với chúng ta, giữa lúc nền kinh tế thế giới đang suy giảm nghiêm trọng.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ngài đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Ca-ta (áo trắng-khoác đen) chứng kiến lễ ký giữa các doanh nghiệp hai nước

Chính vì lẽ ấy, lãnh đạo các bộ và các doanh nghiệp làm việc ngay sau khi đoàn đặt chân đến Ca-ta. Ngay buổi sáng ngày đầu tiên, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên thăm và làm việc với Tập đoàn Barwa; Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Dương Quang gặp Thứ trưởng Bộ Kinh doanh và Thương mại Ca-ta; Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Công Nghiệp gặp Bộ Tài chính Ca-ta; các đồng chí lãnh đạo các tỉnh và các doanh nghiệp tranh thủ khảo sát thị trường và gặp gỡ đối tác…

Cũng trong buổi sáng ấy, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thuận, Bí thư thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hải Phòng cho tôi biết, cùng đến Ca-ta lần này có giám đốc Sở Ngoại vụ và 5 doanh nghiệp của thành phố. Khi ngồi trên máy bay, ông đã tranh thủ xin ý kiến Thủ tướng về việc ký kết với bạn chương trình đầu tư xây dựng cảng quốc tế và khu dịch vụ Logistic tại Cát Hải, Hải Phòng. Thủ tướng chỉ đạo, nếu đàm phán, bạn nhất trí thì tiến hành ngay. Năm ngoái, hai tập đoàn kinh tế lớn của Ca-ta đã đến Hải Phòng khảo sát và làm việc với lãnh đạo thành phố.

Tôi may mắn được dự cuộc gặp riêng giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với Thủ tướng Nhà nước Ca-ta Ha-mát Bin Gia-sim Bin Gia-bơ An Tha-ni. Cuộc gặp của những người đứng đầu chính phủ hai nước thật trang trọng mà thân tình, gần gũi, như bạn bè lâu ngày gặp lại. Mở đầu buổi tiếp, Thủ tướng Nhà nước Ca- ta nói:

- Chào mừng Ngài. Chuyến thăm của Ngài lần này thực sự tăng cường tình hữu nghị và sự hợp tác giữa hai nước chúng ta. Sau chuyến thăm Việt Nam của tôi năm ngoái, chúng ta gặp nhau, đã mở ra mối quan hệ tốt đẹp và nhận thấy hai nước chúng ta có thể hợp tác với nhau trên rất nhiều lĩnh vực. Vừa qua, nhiều doanh nghiệp Ca-ta sang Việt Nam đã tìm thấy nhiều cơ hội làm ăn. Tôi thấy thế giới bây giờ đang thu nhỏ…

- Đúng như vậy - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đáp lời - Tôi đồng tình với ý kiến của Ngài. Nhân đây tôi xin thay mặt nhân dân Việt Nam cảm ơn những tình cảm quý báu mà Nhà nước và nhân dân Ca-ta trước đây đã dành cho Việt Nam trong những năm đấu tranh giành độc lập dân tộc và khôi phục đất nước sau chiến tranh. Hiện nay, thế giới đang khủng hoảng kinh tế, với tình cảm bạn bè, tôi muốn chúng ta cùng bàn bạc, cùng đánh giá mọi mặt để hợp tác làm ăn, cùng có lợi, cùng phát triển tốt đẹp. Năm ngoái, Ngài sang Việt Nam, chúng ta đã quyết định lập quỹ chung (trị giá một tỷ USD) để đầu tư vào các dự án lớn. Đây là một sự kiện quan trọng của sự phát triển quan hệ hai nước, cần phải ưu tiên triển khai trước.

- Chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng và đã cử các đoàn sang Việt Nam rồi, chỉ sợ các bạn làm chậm thôi - Thủ tướng Ca-ta vui vẻ nói.

Sau khi Thủ tướng ta đặt vấn đề gửi sinh viên sang học tiếng A-rập để tăng cường hợp tác, giao lưu, Thủ tướng Ca-ta không chỉ hoan nghênh mà còn quyết định sẽ cấp học bổng cho sinh viên Việt Nam. Thủ tướng Ca-ta còn đồng ý dành một diện tích đất cần thiết để Việt Nam xây dựng Trung tâm thương mại và giới thiệu sản phẩm tại Ca-ta.

Doanh nghiệp hai nước xa mà gần, hứa hẹn nhiều dự án lớn

Được chứng kiến Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Ca-ta do Phòng Thương mại Công nghiệp Ca-ta và Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam phối hợp tổ chức tại khách sạn 5 sao Four Seasons (Bốn Mùa) ở thủ đô Đô-ha, chúng tôi thực sự vui mừng trước sự có mặt của hàng trăm doanh nghiệp hàng đầu của hai nước. Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ: Những năm gần đây, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Ca-ta phát triển tốt đẹp trên nhiều lĩnh vực, nhất là quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư, tài chính, dầu khí, lao động và hàng không. Kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng nhanh, năm 2008 đạt 80 triệu USD, tăng gấp hai lần năm 2007. Ca-ta là một trong những thị trường xuất khẩu lao động lớn của Việt Nam trong khu vực vùng Vịnh. Hai nước đã thành lập Quỹ đầu tư chung và có một số dự án lớn đang được đàm phán triển khai như: Dự án khu đô thị và khu du thuyền cao cấp, Khu công nghệ cao ở Khánh Hoà... Tuy nhiên, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp, với tiềm năng sẵn có cũng như mong muốn của Chính phủ và nhân dân hai nước. Tôi và Ngài Thủ tướng Nhà nước Ca-ta đã có cuộc hội đàm thành công tốt đẹp. Hai bên nhất trí về nhiều biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế, đầu tư, thương mại, tài chính, năng lượng, nông nghiệp, lao động giữa hai nước và đã ký kết các văn kiện hợp tác quan trọng. Đây sẽ là những động lực quan trọng để nâng quan hệ Việt Nam - Ca-ta lên một tầm cao mới.

Ngay tại Diễn đàn, Thủ tướng đã chứng kiến lễ ký kết thoả thuận hợp tác đầu tư của doanh nghiệp hai nước, trị giá hàng trăm triệu USD, giữa Tổng công ty Hàng Hải Việt Nam, Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng với Tập đoàn Restaport về xây dựng cảng biển và cơ sở Logistic tại Hải Phòng trị giá 500 triệu USD; giữa Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) với tập đoàn Technip về xây dựng nhà máy lọc hoá dầu ở Trung Đông và giữa Ngân hàng Công Thương (Vietinbank) với ngân hàng Dohabank…

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết: Bạn muốn ta dành ra hàng chục héc-ta đất để bạn đầu tư vào trồng lúa, trồng hoa rồi xuất gạo thơm và hoa tươi cho bạn. Bạn còn muốn đầu tư vào trang trại nuôi dê, cừu và nhờ ta tạo giống cừu, đồng thời mời chuyên gia Việt Nam sang giúp nuôi trồng thủy sản… Chúng tôi bàn lại chi tiết rồi ký kết trong dịp này.

Ông Đinh La Thăng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, thì nói rằng đây là lần thứ hai ông đến Ca-ta. Năm 2007, ông cùng Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đến đây ký biên bản ghi nhớ giữa Tập đoàn với Công ty dầu khí quốc gia Ca-ta, để bạn tạo điều kiện cho ta mua khí và dầu; đồng thời giúp ta xây nhà máy phân đạm; phối hợp cùng ta đầu tư thăm dò dầu khí cho các nước khác… Do nhiều nguyên nhân, đến nay, các nội dung trên vẫn chưa triển khai được. Riêng việc mua khí chưa thực hiện được vì khí của bạn thuộc loại LNJ, muốn mua phải có tàu vận tải đặc biệt, có kho chứa lạnh và phải cập cảng chuyên dùng. Những yêu cầu ấy ta đều chưa có.

Gặp Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cùng một số doanh nghiệp của tỉnh tại Diễn đàn, ông cho biết, Thanh Hóa có hơn 2.000 lao động đang làm việc tại Ca-ta. Đoàn vừa đến thăm anh em, cuộc sống bảo đảm…

Tình cờ, chúng tôi gặp ông Vũ Xuân Hợp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần An Phú Long (TP Hồ Chí Minh), đang cùng lãnh đạo các Công ty Yên Bình (Thái Nguyên) và Công ty Thành Tường Lộc đi khảo sát thị trường Ca-ta, tìm đối tác hợp tác, đầu tư. Ông Hợp nguyên là giám đốc Công ty 28 (Tổng cục Hậu cần), cùng các doanh nghiệp đến Ca-ta trước đoàn của Thủ tướng. Qua ông, tôi biết hiện tại, còn nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tìm hướng kinh doanh ở Ca-ta, đặt hy vọng vào làm ăn trên đất nước đầy nắng gió này.

Doanh nghiệp hai nước tuy ở cách xa nhau mà lại gần gũi trong tình cảm và chí hướng sản xuất kinh doanh. Có lẽ họ đã nhận thức được điều mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng nói: Ca-ta có môi trường đầu tư thuận tiện, chúng ta hợp tác cùng làm ăn sẽ thành công.

Bài và ảnh: ĐÀO VĂN SỬ

(Ghi chép của phóng viên báo Quân đội nhân dân, gửi từ Ca-ta)