ASEM cần đi đầu thúc đẩy hợp tác đa phương và trật tự quốc tế

Cũng trong sáng 19-10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các thủ tướng của Singapore, Na Uy và Tây Ban Nha được mời phát biểu dẫn đề tại phiên toàn thể thứ hai về “Củng cố hệ thống đa phương: Thúc đẩy quan hệ đối tác ASEM ứng phó với các thách thức toàn cầu”.

Ba đề xuất quan trọng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, tình hình quốc tế chuyển biến nhanh chóng và sâu sắc, hệ thống đa phương đứng trước nhiều thách thức, biến đổi khí hậu ngày càng bất thường, công nghệ số đang định hình lại cuộc sống con người song làm gia tăng khoảng cách xã hội. Thủ tướng nêu ba đề xuất quan trọng. Một là, ASEM cần đi đầu thúc đẩy hợp tác đa phương và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và ứng phó với các thách thức toàn cầu, đóng góp xây dựng cơ chế quản trị toàn cầu hiệu quả, công bằng và dân chủ hơn. Hai châu lục cần hợp tác chặt chẽ giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, duy trì hòa bình, thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế và các chuẩn mực chung. ASEM cần thúc đẩy quản trị kinh tế-tài chính toàn cầu cân bằng, hệ thống thương mại đa phương mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ, nâng cao vai trò của WTO trong tình hình mới. Các chương trình hợp tác của ASEM cần có thêm nội hàm về ASEAN, và ASEAN cần tăng cường hợp tác với các thành viên ASEM trong xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, tự cường và sáng tạo. Hai là, ASEM cần đi đầu triển khai các cam kết về ứng phó biến đổi khí hậu, thiên tai và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên, an ninh lương thực, năng lượng, nguồn nước, hợp tác Mê Công-Danube, nỗ lực giảm chất thải nhựa ra đại dương; các thành viên phát triển trong ASEM hỗ trợ các thành viên đang phát triển trong tiếp cận tài chính, chuyển giao công nghệ, đầu tư năng lượng sạch, chuyển sang nền kinh tế xanh. Ba là, phát triển bền vững, bao trùm gắn với đổi mới sáng tạo, ứng phó thách thức toàn cầu cần trở thành trọng tâm xuyên suốt của hợp tác ASEM. Cần thúc đẩy tăng trưởng bao trùm về kinh tế-xã hội, giảm nghèo bền vững, giáo dục chất lượng, phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số; kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm đào tạo, nghiên cứu, phát triển nhân lực trong ASEM; kết nối các mạng lưới nữ doanh nhân và giao lưu nhân dân. Thủ tướng nhấn mạnh, ASEM cần chia sẻ kinh nghiệm về khơi dậy tiềm năng đổi mới, sáng tạo, hỗ trợ các nhóm người dân dễ bị tổn thương trong xã hội tiếp cận công nghệ số, thích nghi với thay đổi và ứng phó với rủi ro. Thủ tướng thông báo Việt Nam sẽ tăng đóng góp tài chính cho Quỹ Á-Âu từ năm 2019.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chủ trương chủ động hội nhập quốc tế và nâng tầm đối ngoại đa phương. Việt Nam đang nỗ lực đến cuối năm 2018 phê chuẩn Hiệp định CPTPP, ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đồng thời tích cực chuẩn bị đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020. Việt Nam đã ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) nhiệm kỳ 2020-2021 và đã nhận được sự ủng hộ của 53 quốc gia khu vực châu Á-Thái Bình Dương với tư cách là ứng cử viên duy nhất. Việt Nam mong nhận được sự ủng hộ của các thành viên ASEM cho trọng trách vinh dự này.

Khẳng định Việt Nam luôn coi trọng hợp tác ASEM, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề xuất Việt Nam tổ chức “Hội nghị ASEM về thúc đẩy phát triển bao trùm về kinh tế và xã hội ở châu Á và châu Âu” và “Hội thảo ASEM về thúc đẩy kinh tế số trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0” trong năm 2019.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Phiên họp toàn thể thứ nhất Hội nghị Cấp cao ASEM 12. Ảnh: TTXVN.

Hòa bình, hợp tác và phát triển là dòng chảy chính của thời đại

Trưa cùng ngày, các lãnh đạo ASEM đã tiến hành phiên họp riêng về “Các vấn đề quốc tế và khu vực”, tập trung trao đổi các vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, chống chủ nghĩa khủng bố, không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, an ninh hàng hải, khủng hoảng nhập cư, vấn đề Trung Đông-Bắc Phi, bán đảo Triều Tiên, Iran… 

Hội nghị khẳng định cam kết duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không trên tinh thần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế; giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương của LHQ và Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), kiềm chế không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động đơn phương trái với luật pháp quốc tế đặc biệt là UNCLOS, cũng như thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và tự kiềm chế.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, hòa bình, hợp tác và phát triển là dòng chảy chính của thời đại, song cộng đồng quốc tế đang chứng kiến những chuyển dịch sâu sắc và thách thức chưa từng có. Thủ tướng đề xuất, vấn đề trước mắt là sớm giảm cọ xát thương mại nhằm tiếp tục đà phục hồi và bảo đảm triển vọng tươi sáng của kinh tế toàn cầu. Việt Nam ủng hộ mọi nỗ lực của cộng đồng quốc tế phù hợp với Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế để tìm giải pháp hòa bình và bền vững cho các cuộc xung đột và tranh chấp ở Trung Đông, châu Phi, châu Á…

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo cấp cao ASEM dự Phiên họp toàn thể thứ nhất Hội nghị Cấp cao ASEM 12. Ảnh: TTXVN.

Việt Nam và các nước ASEAN đã và đang phối hợp chặt chẽ với cộng đồng quốc tế, trong đó có các thành viên ASEM, để duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải và hàng không, thương mại tự do không bị cản trở ở Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải quốc tế lớn, nối giao thương Á-Âu và toàn cầu. Theo đó, cần kiên trì thúc đẩy nỗ lực chung, tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS; tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý; kiềm chế các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình. Việt Nam đề nghị các bên tiếp tục đàm phán thực chất để sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) có hiệu lực.

Sau hai ngày làm việc khẩn trương, chiều 19-10, Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 12 đã thành công tốt đẹp. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Chủ tịch, khẳng định quyết tâm của các thành viên ASEM tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu nhằm ứng phó với các thách thức toàn cầu, đồng thời đề ra những định hướng nâng tầm hợp tác ASEM trong thời gian tới. Thành công của hội nghị cấp cao đã tạo những động lực mới cho quan hệ đối tác năng động và gắn kết Á-Âu, qua đó tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của ASEM trong cục diện đang định hình.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các trưởng đoàn ASEM tại phiên họp toàn thể thứ hai.

Đối với Việt Nam, trong triển khai đổi mới toàn diện, hội nhập quốc tế sâu rộng, đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, diễn đàn ASEM tiếp tục là cơ chế hợp tác liên khu vực quan trọng để thúc đẩy các lợi ích, quan tâm về kinh tế, phát triển và an ninh cũng như nâng cao vị thế của đất nước.

* Trước đó, sáng 19-10 (theo giờ Brussels), bên lề Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 12, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường và ông Sebastian Kurz, Thủ tướng Áo, hiện đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) cùng bà Federica Mogherini, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu, đại diện cấp cao của EU về đối ngoại và an ninh, đã ký Hiệp định đối tác tự nguyện về thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT). 

* Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp xúc song phương nhân dịp ASEM 12

Việt Nam sẽ đóng góp nhiều hơn nữa vào việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế

Tiếp tục các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị ASEM 12, chiều ngày 18 và sáng ngày 19-10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có các cuộc gặp song phương với Thủ tướng Slovenia Marjan Sarec, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, Tổng thống Mông Cổ Khaltamaagiin Battulga, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki, Thủ tướng Phần Lan Juha Sipila và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker.

Tại các cuộc gặp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các nước thành viên EU cùng thúc đẩy sớm ký và đưa vào thực hiện Hiệp định EVFTA được Ủy ban Châu Âu thông qua ngày 17-10 vừa qua. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị các nước ủng hộ Việt Nam-ứng cử viên duy nhất của khu vực châu Á-Thái Bình Dương làm Ủy viên không thường trực của HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 và khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đóng góp nhiều hơn nữa vào việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế một khi được tín nhiệm bầu vào cơ quan quan trọng này.

Trong cuộc gặp với Thủ tướng Slovenia Marjan Sarec, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam luôn coi trọng việc củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp, lâu dài với các nước bạn bè truyền thống, trong đó có Slovenia. Hai thủ tướng vui mừng nhận thấy những bước phát triển tích cực trong quan hệ kinh tế-thương mại giữa hai nước trong thời gian gần đây, kim ngạch thương mại giữa hai nước đang tăng trưởng nhanh, năm 2017 đạt 328 triệu USD so với 59 triệu USD năm 2013, trung bình mỗi năm tăng 75%; đánh giá cao thành công của Khóa họp lần thứ nhất Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Slovenia. Hai bên thống nhất duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, đồng thời triển khai một số biện pháp cụ thể thúc đẩy quan hệ hợp tác cùng có lợi giữa hai nước trong các lĩnh vực vận tải biển, du lịch, dược phẩm, đồ gia dụng…

Gặp gỡ Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự phát triển, hợp tác giữa hai nước trên tinh thần Đối tác chiến lược, đề nghị Chính phủ Tây Ban Nha khuyến khích các công ty Tây Ban Nha tăng cường kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam trong các lĩnh vực Tây Ban Nha có thế mạnh và kinh nghiệm như năng lượng, công nghệ cao, giáo dục, hạ tầng…Thủ tướng Tây Ban Nha ủng hộ tăng cường quan hệ song phương Việt Nam-Tây Ban Nha và quan hệ Việt Nam với EU, mong muốn tăng cường hợp tác du lịch, giáo dục đào tạo, nhất là văn hóa và ngôn ngữ Tây Ban Nha tại Việt Nam.

Trao đổi với Tổng thống Mông Cổ Khaltamaagiin Battulga, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định quan hệ gắn bó mật thiết giữa hai nước. Hai nhà lãnh đạo nhất trí duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao và các cấp, cùng nỗ lực thúc đẩy thương mại, tạo điều kiện cho xuất nhập khẩu các mặt hàng bổ trợ vào thị trường của nhau. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Mông Cổ tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, hợp tác liên doanh tại Mông Cổ bao gồm tham gia khai thác, cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực khai khoáng và dầu mỏ.

Trong cuộc gặp song phương, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ hài lòng trước bước tiến trong quan hệ hai nước. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Hà Lan tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận thị trường Hà Lan, khẳng định Việt Nam mong muốn và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Hà Lan. Thủ tướng Hà Lan nêu rõ, Chính phủ Hà Lan sẵn sàng khuyến khích các doanh nghiệp Hà Lan đầu tư vào Việt Nam trên các lĩnh vực kinh tế biển, chống biến đổi khí hậu, chống xói mòn bờ biển.

Trong cuộc gặp với Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki, hai bên nhất trí cho rằng Việt Nam và Ba Lan có quan hệ hữu nghị, bạn bè truyền thống, đặc biệt là có nhiều thế hệ người Việt Nam từng học tập tại Ba Lan và cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập tại Ba Lan-đây chính là nền tảng quan trọng để thúc đẩy hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực, vì lợi ích của mỗi nước; hai bên cần phối hợp triển khai tốt các thoả thuận đạt được trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Ba Lan năm 2017. Thủ tướng Ba Lan khẳng định ủng hộ việc nhanh chóng đưa EVFTA đi vào thực thi và mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực quốc phòng, môi trường, tăng trưởng xanh, đào tạo đại học…

Trao đổi với Thủ tướng Phần Lan Juha Sipila, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn Phần Lan tiếp tục hỗ trợ ODA cho Việt Nam, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững; đề nghị hai bên tăng cường hợp tác giáo dục đào tạo trong bối cảnh sinh viên Việt Nam rất quan tâm đến học tập và đào tạo tại Phần Lan. Thủ tướng Phần Lan nhất trí cần phối hợp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, khẳng định sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và khuyến khích hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ sạch, năng lượng tái tạo, môi trường, xử lý nước, xây dựng đô thị thông minh, giáo dục đào tạo… Hai bên nhất trí bên cạnh quan hệ song phương, cần duy trì và tăng cường phối hợp trong các khuôn khổ đa phương.

Trong cuộc gặp song phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean Claude Juncker nhất trí đánh giá quan hệ Việt Nam-EU đang có sự phát triển năng động trong nhiều lĩnh vực, chính trị, kinh tế, thương mại, hợp tác phát triển. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh việc Ủy ban châu Âu ngày 17-10 đã thông qua Hiệp định EVFTA để trình lên Hội đồng châu Âu xem xét chấp thuận; đề nghị hai bên thể hiện quyết tâm đẩy nhanh các thủ tục để ký chính thức, hiện thực hóa các lợi ích to lớn mà EVFTA mang lại cho cả hai bên. Chủ tịch Ủy ban châu Âu ủng hộ việc sớm ký và phê chuẩn EVFTA nhằm tranh thủ những cơ hội mà hiệp định mang lại cho nền kinh tế Việt Nam và EU, khẳng định EU rất coi trọng quan hệ hợp tác với Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Ủy ban châu Âu hoan nghênh việc ký Hiệp định Đối tác tự nguyện về thực thi Luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản Việt Nam-EU (VPA/FLEGT) nhằm đáp ứng các lợi ích về kinh tế, môi trường, xã hội của cả hai bên. Hai bên cũng nhất trí tiếp tục phối hợp triển khai môt cách hiệu quả các chương trình hợp tác phát triển của EU dành cho Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Hội đồng châu Âu xem xét tích cực nỗ lực của Việt Nam để sớm gỡ bỏ “thẻ vàng” đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU.

Ngoài ra, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã có tiếp xúc song phương bên lề với Thủ tướng Anh Theresa May, Thủ tướng Nga Medvedev, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras. Thủ tướng cùng lãnh đạo các nước trao đổi về các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương và phối hợp trên các diễn đàn quốc tế, nhất trí tạo thêm các điều kiện thúc đẩy thương mại đầu tư, phát triển bền vững trên cơ sở ứng dụng công nghệ cao; cùng nhau duy trì nâng cao hiệu quả cơ chế đa phương và vai trò của luật pháp quốc tế, các nguyên tắc cơ bản của LHQ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân đến sân bay Copenhagen. Ảnh: TTXVN

* Chiều 19-10 (giờ địa phương), tức đêm cùng ngày theo giờ Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn Cấp cao Việt Nam đã đến sân bay Copenhagen, thủ đô Đan Mạch, bắt đầu chuyến tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đối tác vì tăng trưởng xanh và các mục tiêu toàn cầu đến năm 2030 (P4G) và thăm chính thức Vương quốc Đan Mạch theo lời mời của Thủ tướng Vương quốc Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen. Chuyến thăm diễn ra từ ngày 19 đến ngày 21-10.

ĐOÀN CA VÀ TTXVN