Tiếp tục chương trình làm việc, ngày 12-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi). Một trong những nội dung được các thành viên UBTVQH cho ý kiến là vấn đề quản lý chất thải rắn sinh hoạt. Nhiều ý kiến đề nghị cần quy định chặt chẽ việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn; rà soát các quy định về kinh phí chi trả cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải và quy định cụ thể lộ trình bắt buộc thực hiện tính chi phí phải trả dựa trên khối lượng, chủng loại phát sinh để bảo đảm tính khả thi... 

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, vấn đề quản lý chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân từ lúc phát sinh đến việc thu gom, vận chuyển và xử lý là vấn đề bức xúc, cấp thiết đặt ra đối với hầu hết các khu vực đô thị và nông thôn hiện nay. Đây là những nội dung quy định mới, tiến bộ về quản lý chất thải rắn sinh hoạt trong dự thảo Luật được nhiều đại biểu Quốc hội ủng hộ, dư luận quan tâm. Các quy định về phân loại, tính chi phí thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo khối lượng, chủng loại nhằm khuyến khích phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân; bảo đảm công bằng trong việc chi trả phí thu gom, vận chuyển, xử lý theo hướng phát sinh nhiều thì trả tiền nhiều, không cào bằng, bình quân theo đầu người như hiện nay. Kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy sẽ cần một thời gian nhất định để các quy định này được áp dụng và vận hành ổn định. Vì vậy cần phải có lộ trình thực hiện phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của từng địa phương, khu vực.

Dự thảo Luật đã chỉnh lý quy định về phân loại chất thải rắn sinh hoạt thành 3 loại cơ bản và căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương, UBND cấp tỉnh quyết định việc phân loại cụ thể chất thải rắn sinh hoạt khác; đồng thời giao Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt; hướng dẫn hình thức thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo khối lượng, chủng loại phát sinh...

“Đây là nội dung bắt buộc phải làm của một quốc gia tiên tiến, văn minh. Để thực hiện quy định này, phải thay đổi thói quen, tập quán lạc hậu, cần sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị nên cần có quyết tâm chính trị cao”, Chủ nhiệm Phan Xuân Dũng chỉ rõ.

leftcenterrightdel
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho ý kiến tại phiên họp. Ảnh: Quốc hội. 

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ủng hộ quan điểm phải quy định phân loại rác thải từ nguồn đối với từng hộ gia đình để tạo thành nếp chứ không phải đợi tới nhà máy mới phân loại. “Phân loại tại nguồn từng hộ, từng nhà, phải tạo nếp quen này đi. Đâu phải đợi tới nhà máy mới phân loại. Nhưng muốn làm cái này phải có điều kiện, yêu cầu các nhà sản xuất thùng rác làm thùng 3 ngăn, in chữ. Còn mỗi gia đình thì mua thùng nhỏ, gọn để phân loại", Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân gợi ý.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cần có chiến dịch truyền thông rộng rãi để luật đi vào cuộc sống, dần dần thay đổi ý thức hành động của người dân và toàn xã hội.

Đánh giá quy định về quản lý chất thải rắn sinh hoạt trong dự thảo Luật là tiến bộ và các nước tiên tiến quản lý vấn đề này rất chặt, tuy nhiên, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng cho rằng, cần có cơ chế khuyến khích để người dân thu gom, phân loại rác từ nguồn. “Người dân có thể bán chất thải rắn nhưng nếu thải ra nhiều thì phải trả phí nhiều. Nếu không trả phí sẽ vô tình khuyến khích người ta xả rác nhiều”, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu quan điểm.

Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cũng bày tỏ quan điểm, phải để cho người dân tự bán rác thải thì mới có động lực để phân loại. “Nếu tôi bán rác, có tiền, không đáng bao nhiêu nhưng dù sao cũng hiệu quả hơn và khi đó tôi mới phân loại. Còn nếu người dân không được bán mà lại phải trả tiền thu gom xử lý rác thì rất dễ dẫn đến tình trạng vứt bừa bãi, không chịu phân loại”, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc phân tích.

PHƯƠNG HẰNG