Trình bày báo cáo dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2020, Tổng Thư ký - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, về chương trình giám sát của Quốc hội, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ xem xét các báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 8, việc tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo và các báo cáo khác của các cơ quan hữu quan theo quy định của pháp luật; tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội; xem xét báo cáo giám sát chuyên đề; báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội (nếu có).
Tại kỳ họp thứ 10, dự kiến Quốc hội sẽ xem xét các báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 9, việc tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo; báo cáo công tác năm 2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước và các báo cáo khác của các cơ quan hữu quan; xem xét các báo cáo và tiến hành chất vấn về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn tại kỳ họp, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chất vấn tại phiên họp; xem xét báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội (nếu có).
    |
 |
|
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu. Ảnh: Quốc hội. |
Tổng Thư ký - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, năm 2020 là năm các địa phương sẽ tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; đồng thời, năm 2020 cũng là năm cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV. Theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, tại kỳ họp cuối năm của năm cuối nhiệm kỳ, Quốc hội sẽ tiến hành giám sát lại việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề từ đầu nhiệm kỳ đến thời điểm đó.
Vì vậy, sau khi cân nhắc nhiều mặt, để tập trung cho các nội dung nêu trên và bảo đảm chất lượng, tính khả thi của chương trình giám sát năm 2020, đối với nội dung về giám sát chuyên đề, Tổng Thư ký Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội giám sát 1 chuyên đề tại Kỳ họp thứ 9; Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ giám sát 1 chuyên đề tại phiên họp (tháng 9).
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với Báo cáo về dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2020 của Tổng Thư ký Quốc hội.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều thống nhất việc lựa chọn nội dung giám sát chuyên đề được dựa trên các tiêu chí là vấn đề bức xúc, nổi lên ở tầm vĩ mô hoặc ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, được đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân quan tâm; gắn với việc xây dựng, thi hành pháp luật.
Về nội dung chuyên đề giám sát, Tổng Thư ký Quốc hội trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội 3 nội dung chuyên đề để nghiên cứu, lựa chọn: Chuyên đề 1: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em; Chuyên đề 2: Việc thực hiện các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên (FTA); Chuyên đề 3: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý chất thải.
Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng lựa chọn chuyên đề 1 (Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em), tuy nhiên đề nghị không mở rộng như phương án đề xuất. Bởi theo Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội, vừa rồi đã giám sát về bảo vệ quyền trẻ em, tuy nhiên hiện nay vấn đề bạo lực học đường, tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em, những vấn đề liên quan tới đạo đức xã hội... là những nội dung nổi lên, gây bức xúc. Do đó, Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị lựa chọn lĩnh vực bảo vệ trẻ em nhưng liên quan tới hoạt động tư pháp.
Đồng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nêu quan điểm chọn chuyên đề 1 ở góc độ tư pháp, liên quan tới việc thực hiện chính sách pháp luật về trẻ em. “Quốc hội cần lên tiếng về vấn đề này. Tôi cho là việc này sẽ được đa số đại biểu Quốc hội thống nhất”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cũng đề nghị phạm vi cần khoanh hẹp hơn và đổi tên thành giám sát “tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm xâm hại trẻ em”.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho biết, về nội dung giám sát chuyên đề, các ý kiến thống nhất cơ bản lựa chọn chuyên đề 1 và 2. Trong 2 nội dung trên, Quốc hội sẽ chọn giám sát tối cao một nội dung và nội dung còn lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ giám sát.
Ngoài việc giám sát chung của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ đề nghị Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội tích cực hoạt động giải trình những nội dung vấn đề bức xúc nổi lên; làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để tổ chức các phiên họp giải trình.
Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh, năm 2020 sẽ giảm các chuyên đề giám sát nhưng chú trọng hoạt động giải trình; đề nghị các Ủy ban của Quốc hội tiếp tục nghiên cứu đổi mới phương thức tiến hành hoạt động giám sát, nghiên cứu lịch làm việc để tránh trùng lắp, đỡ phiền hà địa phương.
PHƯƠNG HẰNG