Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng có bước tiến mạnh, đột phá

Báo cáo trước UBTVQH, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, năm 2020, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp mới, đặt ra nhiều khó khăn, thách thức lớn, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế, chính sách nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia; công tác phòng ngừa tội phạm được chú trọng hơn, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ và tấn công trấn áp tội phạm đạt được kết quả tích cực; góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội phục vụ thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, đối ngoại của đất nước.

Thượng tướng Lê Quý Vương trình bày báo cáo trước UBTVQH. Ảnh: TTXVN.

Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được, Chính phủ thừa nhận, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn diễn biến phức tạp. Đáng lưu ý, tội phạm giết người tiếp tục có xu hướng gia tăng, nhất là giết người thân; với tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng hơn. Tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” vẫn hoạt động rải rác, nhỏ lẻ ở một số địa phương và đang chuyển dịch theo phương thức, thủ đoạn cho vay trực tuyến. Cùng với đó, tội phạm và vi phạm về tham nhũng, kinh tế vẫn chủ yếu xảy ra ở một số lĩnh vực kinh tế trọng điểm, nhạy cảm. Tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm diễn ra phức tạp. Hành vi gian lận nguồn gốc xuất xứ hàng hóa Việt Nam để “né thuế” có xu hướng gia tăng...

Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được chỉ đạo quyết liệt, nghiêm minh, có bước tiến mạnh, đột phá; các cơ quan chức năng đã chủ động, tập trung xác minh, truy tìm và triển khai ngay các biện pháp để thu hồi triệt để tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát đạt tỷ lệ cao, nhiều vụ thu hồi 100% số tiền thiệt hại. Các vụ án thụ lý đưa ra xét xử bảo đảm đúng người, đúng tội, không có oan sai, bỏ lọt tội phạm, được dư luận và nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Dự báo trong thời gian tới, công tác phòng, chống tham nhũng sẽ tiếp tục đạt được kết quả toàn diện, tích cực, đậm nét; tham nhũng bước đầu được ngăn chặn và đẩy lùi, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: TTXVN.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, việc kiểm tra nội bộ, tự phát hiện hành vi tham nhũng trong một số bộ, ngành, địa phương còn hạn chế. Một số đơn vị thuộc một số bộ, ngành, địa phương khi có xảy ra tham nhũng nhưng người đứng đầu chưa bị xem xét, xử lý trách nhiệm kịp thời... 

Qua thảo luận, các thành viên UBTVQH cơ bản thống nhất với các báo cáo của Chính phủ, song đề nghị Chính phủ cần có đánh giá cụ thể hơn về một số vấn đề.

Theo đó, các thành viên UBTVQH cho rằng, trong bối cảnh cuối năm 2019 và những tháng đầu năm 2020, đại dịch Covid-19 đã tác động nghiêm trọng đến đời sống kinh tế -xã hội, trong đó có cả vi phạm pháp luật và an ninh trật tự. Công tác quản lý xuất nhập cảnh, quản lý người nước ngoài cư trú trên địa bàn nhất là ở cấp cơ sở còn nhiều hạn chế. Việc phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm lợi dụng dịch bệnh Covid-19 để trục lợi ở một số lĩnh vực còn có sơ hở, cá biệt có trường hợp cán bộ trong chính cơ quan, tổ chức có chức năng phòng, chống dịch bệnh lại có hành vi vi phạm pháp luật khi mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh…Do đó, báo cáo cần nhấn mạnh tác động đó ảnh hưởng đến những loại vi phạm pháp luật mới, xảy ra nhiều thời gian qua, như: Tội phạm liên quan đến xâm phạm sở hữu, xuất nhập cảnh, tội phạm công nghệ cao, lợi dụng mạng internet để phạm tội... Dù báo cáo của Chính phủ đã có đề cập đến song chưa thực sự nổi bật.   

Cùng với đó, các thành viên UBTVQH cũng đánh giá, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy rất nghiêm trọng. Mặc dù các lực lượng đấu tranh rất quyết liệt, đã phá được nhiều vụ án lớn chưa từng có song số lượng các vụ tội phạm ma túy, buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, gian lận thương mại vẫn diễn ra khá phổ biến... Ngoài ra, tình hình tham nhũng năm qua tuy được tiến hành rất quyết liệt, đẩy mạnh, có nhiều giải pháp đồng bộ, đã đưa ra xét xử kịp thời nhiều vụ án lớn, nghiêm trọng, dư luận quan tâm... nhưng  lại có những diễn biến ngày càng tinh vi và phức tạp hơn...

Do đó, các thành viên UBTVQH đề nghị báo cáo của Chính phủ cần đánh giá rõ tình hình, nhấn mạnh thêm các nội dung như trên, từ đó hạn chế tiêu cực và nâng cao chất lượng công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới.  

PHƯƠNG HẰNG