Đội văn nghệ Câu lạc bộ thương binh Thủ đô trong đêm khai mạc triển lãm “60 năm đền ơn đáp nghĩa”. Ảnh: Trọng Đức

Mở đầu với chương trình nghệ thuật “Khúc hát những người anh hùng”, triển lãm “60 năm đền ơn đáp nghĩa” đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật Việt Nam (số 2 Hoa Lư, Vân Hồ, Hà Nội) tối 24-7, và sẽ kéo dài đến hết ngày 28-7. Đây là một trong những hoạt động văn hóa trọng điểm nhằm phát huy truyền thống đạo lý tốt đẹp của người Việt Nam “Uống nước nhớ nguồn” đối với những người có công với dân, với nước nhân kỷ niệm 60 năm Ngày thương binh-Liệt sĩ được Bộ Văn hóa - Thông tin phối hợp với 14 cơ quan Bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương tổ chức. Tới dự có các đồng chí: Phạm Thế Duyệt, Chủ tịch UBTƯMTTQ Việt Nam; Nguyễn Thị Hằng, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Triển lãm được tổ chức theo từng chủ đề: “Nghĩa tình đồng đội”, “Công an nhân dân – 60 năm đền ơn đáp nghĩa”, “Nơi khởi nguồn của Ngày Thương binh-Liệt sĩ”, “Tuổi trẻ Việt Nam – hành trình đền ơn đáp nghĩa”, “Thương binh làm kinh tế giỏi”, “60 năm trọn vẹn nghĩa tình”... của các bộ, ban ngành và địa phương đã giới thiệu, trưng bày nhiều hiện vật, kỷ vật, hình ảnh tiêu biểu.

Khu trưng bày của Bộ Quốc phòng giới thiệu những tác phẩm văn học đã đi vào lòng bạn đọc như: Những cô gái Đồng Lộc, Những bức tường lửa, Người con gái Nam Bộ cầm súng… đến những tác phẩm mới xuất bản như: Mãi mãi tuổi hai mươi, Ký ức phóng viên chiến tranh… hay tác phẩm Bí mật cuộc đời người Mỹ làm “sống lại” Đặng Thùy Trâm của tác giả bên kia chiến tuyến Frederic Whitehurst (Mỹ); ngoài ra còn giới thiệu những cuốn phim tài liệu, phim truyện: Bức tượng đài vĩnh cửu, Chiếc chìa khóa vàng, Tổ quốc đón các anh về, Đi tìm đồng đội, Một bàn tay hai cuộc đời… Bên cạnh đó là những con số nêu bật thành tựu 60 năm đền ơn đáp nghĩa của lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ quân đội như: Đóng góp xây dựng Quỹ đền ơn đáp nghĩa 149 tỷ đồng; phụng dưỡng 1.402 mẹ Việt Nam anh hùng; nuôi đỡ đầu hơn 1.000 con liệt sĩ, thương binh và người thân của người có công; tạo việc làm cho hơn 10.000 con, em thương binh, liệt sĩ; tặng gần 24.000 sổ tiết kiệm; xây mới 32.00 căn nhà tình nghĩa, sửa 2.158 căn nhà…

Nổi bật nhất trong khu trưng bày là hình ảnh các cán bộ, chiến sĩ của Bộ CHQS Nghệ An, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế đã vượt suối, băng rừng đi tìm mộ đồng đội. Ngay từ ngày đầu thành lập 18-4-1982, Đoàn quy tập mộ liệt sĩ Bộ CHQS Nghệ An được giao nhiệm vụ quy tập các phần mộ liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh trên 4 địa bàn tỉnh Xiêng Khoảng, Đặc khu Xay Xổm Bum, Bô Ly Khăm Xay, thủ đô Viêng Chăn (Lào) và các vùng núi Nghệ An, tính đến nay Đoàn đã quy tập được 9.952 hài cốt liệt sĩ, trong quá trình thực hiện đã có 9 đồng chí hy sinh và 18 người bị thương. Đoàn quy tập mộ liệt sĩ của Bộ CHQS Thanh Hóa được thành lập từ năm 1986 đến nay đã quy tập được 1.671 hài cốt liệt sĩ… Mỗi hình ảnh là một câu chuyện cảm động của những người đồng đội, đồng chí khi tìm thấy mộ hay những hiện vật, kỷ vật thiêng liêng của những người con đã ngã xuống như: hình ảnh của cán bộ, chiến sĩ Bộ CHQS Thừa Thiên-Huế vượt sông Xê Pôn đưa hài cốt liệt sĩ về quê hương; hình ảnh ngôi mộ của liệt sĩ Ng.V.Khang được Đoàn 559 Quảng Bình cất bốc sau 30 năm nằm tại rừng Bua La Pha, Khăm Muộn; hình ảnh Đoàn 559 quy tập mộ của 178 liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại bản Phạ Nang, huyện Ma Ha Xay, Khăm Muộn… Tạo thêm ấn tượng cho những hình ảnh là các hiện vật, kỷ vật thu được từ các ngôi mộ liệt sĩ, từ các bia mộ làm bằng đá, mảnh nhôm to đến các bia mộ làm bằng mảnh sắt, mảnh đồng nhỏ nhoi chỉ bằng hai ngón tay nhưng được khắc ghi rất đầy đủ tên liệt sĩ.

Khu trưng bày của Lực lượng Công an nhân dân gây ấn tượng với người xem bằng 3 nội dung chính: Sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, cán bộ, chiến sĩ công an với thương binh, liệt sĩ; Những gương chiến đấu hy sinh của các chiến sĩ công an qua các thời kỳ, công tác quy tập hài cốt liệt sĩ và các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, giáo dục truyền thống của lực lượng Công an nhân dân được giới thiệu xen kẽ bằng hơn 220 hình ảnh, hiện vật, phim tài liệu chiếu trực tiếp… Trong đó phải kể đến những thước phim tài liệu, hiện vật quý, được các cán bộ Bảo tàng Công an nhân dân sưu tầm như phim: Cuộc chiến trong lòng thành phố-bộ phim ghi lại những hình ảnh chiến đấu dũng cảm của 12 chiến sĩ Sài Gòn-Gia Định chiến đấu bảo vệ Bộ tư lệnh tiền phương 2 năm 1968; mũ sắt của đồng chí Trần Ẩn, chiến sĩ của đội phòng cháy chữa cháy Công an Hà Nội đã hy sinh trong trận đấu bảo vệ cầu Long Biên khi máy bay Mỹ đánh phá ngày 11-5-1967; cuốn hồi ký viết cho con của liệt sĩ, trung úy Nguyễn Thành Dũng – người cảnh sát hình sự đã hy sinh vì bị nhiễm HIV khi đang làm nhiệm vụ…

Đặc biệt, triển lãm còn có sự tham gia trưng bày của các địa phương như: Tỉnh Thái Nguyên trưng bày chiếc máy chữ, bộ ấm chén, nồi đồng… của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người ở Thái Nguyên năm 1947; mảnh vải bịt mắt chị Võ Thị Sáu khi ra pháp trường… Một trong số điểm nhấn trong triển lãm là khu trưng bày của Hội Cựu chiến binh Việt Nam giới thiệu hình ảnh cựu chiến binh, bệnh binh Phạm Như Hà, người đã sưu tập, biên khảo nhiều bài viết, tư liệu của Bác Hồ và của các tác giả viết về Bác Hồ trong 10 tập sách với độ dày hơn 3.000 trang viết tay với nhan đề “Hồ Chí Minh-Sáng ngời tấm gương đạo đức”; gần 20 gian hàng giới thiệu những sản phẩm của thương binh, bệnh binh… Cũng nhân dịp này, cuốn thư pháp chữ Việt “Tuyên ngôn Độc lập” bằng gỗ khổng lồ do nhà thư pháp trẻ Trịnh Tuấn thực hiện chính thức ra mắt công chúng.

Cùng với triển lãm, Ban tổ chức còn tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa nghệ thuật như: chương trình ca múa nhạc đặc sắc của Đoàn Nghệ thuật Công an nhân dân (25-7); chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật với các anh hùng, các Bà mẹ Việt Nam anh hùng do Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (27-7); gây quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” để ủng hộ cho các thương binh, bệnh binh, con em liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng…

VƯƠNG HÀ