Cần chính sách đặc thù cho trưởng bản, bí thư chi bộ bản

Nhọc nhằn gánh vác việc chung

7 giờ sáng, trời vẫn còn âm u trong gió rét, anh Lèo Văn Ky, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng bản Nang Phai, xã Mường Bú (Mường La, Sơn La) đã khăn áo chỉnh tề, lên đường đến các hộ dân động viên bà con che chắn chuồng nuôi trâu, bò và không thả rông trâu, bò vì giá lạnh. Anh Ky nói: "Trước đây vài năm, với thói quen nuôi thả gia súc, không ít hộ dân gặp cảnh khánh kiệt vì trâu, bò chết bởi giá rét. Gần đây, nhờ động viên và hướng dẫn kỹ thuật nuôi trâu, bò trong chuồng, đợt rét lần này, trâu, bò ở bản không bị chết con nào".

Hơn chục năm gánh sứ mệnh "vác tù và hàng tổng", anh Ky chưa ngày nào được yên chân, yên tay, việc nhà đều phó thác cho vợ con để toàn tâm, toàn ý thực hiện việc xã hội và cộng đồng. Những bước chân của anh góp phần đưa Nang Phai khởi sắc qua những con đường bê tông hóa, những mô hình vườn, ao, chuồng cho hiệu quả kinh tế cao. “Tiền phụ cấp bí thư, trưởng bản hằng tháng không đủ tiền xăng xe, điện thoại, trà nước, nhưng thấy đời sống bà con được nâng lên, hộ nghèo, đói giảm dần là mình thấy hạnh phúc và gắn bó với nhiệm vụ hơn”, anh Ky trải lòng.

Đồng chí Tráng A Cao, Bí thư chi bộ bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La (thứ 3, từ trái sang) trao đổi về việc thử nghiệm cây ăn trái mới ở Hua Tạt.

Đồng chí Tráng A Cao, Bí thư chi bộ bản Hua Tạt, xã Vân Hồ (huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) được biết đến là người mạnh dạn tìm và trồng các giống cây ăn trái mới, như: Cam canh, quýt đường, chanh leo... cho Hua Tạt. Được biết, anh Cao vừa chặt bỏ gần 1ha trồng bưởi Diễn và bị lỗ vài chục triệu đồng. Biết chuyện, chúng tôi hỏi: “Sao anh không chuyên canh một loại cây ăn trái đang có hiệu quả? Cứ trồng thử nghiệm rồi lại phá đi như vườn bưởi Diễn rất tốn công lại tốn của...”. “Không thử nghiệm thì sẽ không biết cây nào phù hợp và hiệu quả để vận động dân bản thay đổi, phát triển sản xuất”, anh Cao trả lời.

Mỗi lần thất bại là một lần các trưởng bản, bí thư chi bộ bản tự mình gắng gượng đứng lên. Mỗi mô hình sản xuất thành công là nhiều lần cán bộ cơ sở mỉm cười hạnh phúc khi được chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật canh tác, sản xuất để mở ra, vun đắp con đường mới đưa no ấm về bản, làng. Tâm huyết, trách nhiệm của các trưởng bản, bí thư chi bộ bản đã góp phần rất lớn để thay đổi tập quán canh tác, sản xuất lạc hậu của người dân khu vực miền núi phía Bắc. Ví như ở huyện Mường Nhé (Điện Biên), đồng chí Lường Văn Sinh, Bí thư Chi bộ bản Mường Nhé, xã Mường Nhé đã gây dựng thành công mô hình trang trại trồng cây ăn trái kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm và nhân rộng; hay đồng chí Lù Văn Tường, Bí thư Chi bộ bản Nà Hừ, xã Bum Nưa (huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) đã có sáng kiến đào ao nuôi cá ven suối rất hiệu quả...

Cần chính sách hỗ trợ đặc thù

Đồng chí Đặng Phi Hùng, Chủ tịch UBND xã Vân Hồ (Vân Hồ, Sơn La) khẳng định: "Trưởng bản, bí thư chi bộ bản có vai trò rất lớn để hiện thực hóa các nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Trước đây, xã gặp nhiều khó khăn và đơn thư khiếu kiện khi giải phóng mặt bằng làm tuyến đường 31,5m ở bản Ba Chè. Nhưng nhờ công lớn của đồng chí Mùa A Kí, Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản Ba Chè trong tuyên truyền, động viên nhân dân nên xã mới có con đường to đẹp như bây giờ".

Tương tự, rất nhiều đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện trên địa bàn Tây Bắc đã dành nhiều lời khen, ghi nhận sự đóng góp của đội ngũ trưởng bản, bí thư chi bộ thôn, bản. Thế nhưng, khi trao đổi về thực tế đời sống của đội ngũ trưởng bản, bí thư chi bộ, không ít người bày tỏ sự băn khoăn trước những khó khăn, vất vả mà đội ngũ này phải đối diện. Đồng chí Đặng Phi Hùng bày tỏ: "Tiền phụ cấp hằng tháng của đội ngũ này không đủ để nuôi sống bản thân. Trong khi đó, thời gian họ dành cho công việc, cho người dân lại chiếm rất nhiều. Đảng ủy, chính quyền xã cũng chỉ thăm hỏi, động viên vào những dịp lễ, tết chứ chưa có cơ chế hay chế độ hỗ trợ thiết thực, có tính chất đặc thù".

Thực tế cho thấy, để các bản, làng đi lên, rất cần những ngọn lửa nhiệt huyết, cống hiến của cán bộ, đảng viên trong thực hiện cùng ăn, cùng ở, cùng làm, nắm bắt hoàn cảnh của từng người dân và tình hình cơ sở, làm căn cứ tham mưu đúng, trúng, hiệu quả những biện pháp, mô hình có tính khả thi cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên, địa lý, thổ nhưỡng, khí hậu, giúp địa phương và đồng bào vượt khó. Đồng chí Vừ A Bằng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên cho biết: "Để xây dựng đội ngũ trưởng bản, bí thư chi bộ bản, tỉnh Điện Biên đã quan tâm tạo nguồn, phát triển những đồng chí có điều kiện kinh tế tốt (so với mặt bằng), động viên đội ngũ cán bộ, công chức nghỉ hưu tham gia việc làng, việc xã... Đây cũng là một cách giúp cán bộ cơ sở có điều kiện vừa lo việc nhà, vừa lo việc nước".

Tìm hiểu thực tế ở các địa phương, được biết, có rất nhiều trưởng bản, bí thư chi bộ đã gánh vác nhiệm vụ trong nhiều năm, nhiều nhiệm kỳ. Nhiều người tuổi đã cao, sức đã yếu nhưng không có nguồn thay thế vì chế độ, chính sách ưu đãi còn nhiều hạn chế, không thu hút lớp trẻ tham gia ứng cử vào các vị trí trưởng bản, bí thư chi bộ bản. Một số lại cáng đáng công việc một thời gian ngắn rồi "viện lý do" xin thôi việc... Chủ tịch UBND xã Vân Hồ Đặng Phi Hùng trao đổi thêm: "Hiện nay, xã đang thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng bản. Gánh trên vai hai nhiệm vụ, công việc của đồng chí bí thư chi bộ kiêm trưởng bản sẽ nặng nề hơn nhưng phụ cấp thì tăng không đáng kể. Công việc “mở đường, dẫn bước” cho nhân dân là một gánh nặng choàng thêm trên đôi vai của các bí thư chi bộ và trưởng bản. Do đó, giải bài toán việc nhiều, chế độ thụ hưởng thấp là câu chuyện đòi hỏi sự quan tâm ở mọi cấp,  mọi ngành và toàn xã hội; nhất là việc nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, điều chỉnh chế độ phụ cấp một cách linh hoạt, sát với thực tế đời sống hiện tại".

Bài và ảnh: NGỌC GIANG