36 năm đã qua, nhưng tôi vẫn không thể nào quên lễ an táng Thượng úy, dược sĩ, Nguyễn Thanh Quang, quê Thanh Chương, Nghệ An. Anh đã hy sinh tại mặt trận Quảng Trị (B5) năm 1972. Rạng sáng ngày 13-8-1972, kho thuốc mặt trận bị bom B52 đánh trúng, Phòng Quân lực cử tôi và liên lạc được trang bị vũ khí, đèn pin đi ngay trong đêm để giải quyết hậu quả. Từ nam sông Bến Hải đến kho thuốc ở bắc sông Bến Hải (thuộc huyện Vĩnh Linh) đi bình thường cũng phải gần một ngày đường mới tới. Tôi đã đi nhiều lần, thuộc từng cánh rừng, ngọn đồi, con suối không sợ lạc nhưng phải luôn đề phòng gặp biệt kích. Đèn pin chỉ để một lỗ sáng nhỏ, vừa đi, vừa chạy, tới sáng chúng tôi đến nơi.

Trước mắt chúng tôi là quang cảnh nhà kho bị sập, thuốc men bông băng vương vãi tung tóe... Nơi dược sĩ Quang hy sinh, một quả bom nổ ngay trên nắp hầm, cây cối, đất đá ngổn ngang. Thật đau lòng thi hài anh bị hất sang cạnh hầm, nhưng rất may vẫn còn nguyên vẹn. Anh hy sinh do sức ép của bom. Chúng tôi đưa thi hài anh vào phòng họp của kho, lập bàn thờ và tổ chức khâm liệm. Chúng tôi lau, rửa cho anh sạch sẽ. Chọn mặc cho anh bộ quân phục mới nhất có đủ cấp hiệu, phù hiệu, đặt vào quan tài tự chế bằng ván hòm đạn ĐKZ xin được của kho vũ khí gần đó. Họ, tên, quê quán, ngày mất được chúng tôi ghi vào mảnh giấy cho vào lọ thủy tinh, nút kín, gắn xi đặt vào quan tài trước khi đóng nắp.

Trên bàn thờ khói hương nghi ngút, đúng 12 giờ lễ tang anh bắt đầu. Thay mặt anh chị em, tôi viết và đọc lời điếu. Lần lượt từng đoàn, từng người, tất cả cán bộ, chiến sĩ của kho và một số đơn vị gần đó thắp hương kính viếng, vĩnh biệt anh. Mọi người đều rất đau buồn và vô cùng thương tiếc người thủ trưởng gương mẫu, trách nhiệm; người đồng đội của mình đã hy sinh. Mộ anh được đặt trên một ngọn đồi thấp, thưa cây cách kho khoảng 1.000m về phía tây nam, có dựng tấm bia gỗ. Ngày nào cũng có cán bộ, chiến sĩ kho tới thắp hương, chăm sóc phần mộ anh chu đáo. Chúng tôi cố gắng làm hết sức mình trong điều kiện có thể để sau này việc quy tập vào nghĩa trang được thuận lợi. Hiện nay, phần mộ của liệt sĩ - dược sĩ Nguyễn Thanh Quang được nhân dân và người thân quy tập về Nghĩa trang liệt sĩ Hồ Xá, Vĩnh Linh, Quảng Trị.

Đại tá DS TRẦN VĂN KHÁNG