QĐND Online - Sáng 24-8, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Đội quy tập, tìm kiếm mộ liệt sĩ Bộ CHQS Thanh Hóa và cấp ủy, chính quyền nhân dân huyện Hà Trung, Thanh Hóa đã tiến hành tổ chức khai quật khu vực nghĩa trang Lăng Trên thuộc Tiểu khu 4, thị trấn Hà Trung, huyện Hà Trung nhằm quy tập 17 mộ liệt sĩ hy sinh tại khu vực phía Bắc cầu Đò Lèn, huyện Hà Trung trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Theo nguồn thông tin của Bộ CHQS Thanh Hóa xác minh được: Vào ngày 17-6-1967, tại xã Hà Phong, huyện Hà Trung (năm 1988 tách thành thị trấn Đò Lèn, thị trấn Hà Trung ngày nay) có một xe ô tô chở bộ đội hành quân vào chiến trường miền Nam chiến đấu, khi hành quân đến Bắc cầu Đò Lèn thì ô tô trúng bom máy bay Mỹ, 17 cán bộ, chiến sĩ trên xe đều hy sinh. Khi phát hiện ô tô chở bộ đội bị trúng bom, cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội khu vực lân cận, thuộc các xã Hà Phong, Hà Ninh đã khẩn trương huy động con người, cơ sở vật chất chôn cất thi hài các liệt sĩ.
 

 Các lực lượng tiến hành quy tập mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang Lăng Trên thuộc Tiểu khu 4, thị trấn Hà Trung, huyện Hà Trung.



Bà Lê Thị Thuyết, nhân chứng trực tiếp chôn cất các liệt sĩ-năm nay đã 75 tuổi nghẹn ngào trong nước mắt: Khi đó tôi đang là Bí thư đoàn xã Hà Ninh. Vào rạng sáng 17-6-1967, máy bay Mỹ đánh phá dữ dội khu vực cầu Đò Lèn. Ngay sau đó chúng tôi nhận được tin có một xe ô tô chở bộ đội trúng bom, trên xe không còn ai sống sót, lúc này trên chỉ đạo lực lượng thanh niên, công an, dân quân của cả 2 xã Hà Ninh, Hà Phong tập trung tối đa lực lượng để nhanh chóng tiến hành các thủ tục cần thiết an táng các liệt sĩ. Từ khoảng 3 giờ sáng, chúng tôi huy động lực lượng cùng nhân dân đưa được tổng cộng 17 thi hài liệt sĩ về khu vực Nghĩa trang Lăng Trên của xã Hà Phong, khi đó nghĩa trang cũng là khu vực reo mạ của xã. Vì điều kiện thời chiến không thể chôn cất ngay, đến 21 giờ đêm 17-6-1967 mới tạm chôn cất xong.

 

Di vật tìm thấy khi quy tập mộ.



Khu vực các liệt sĩ được an táng hiện nay là khu ao Sen của gia đình ông Phạm Xuân Tình. Theo ông Tình, năm 1989 có gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Ngung ở huyện Kim Bảng, Hà Nam, căn cứ vào giấy báo tử đã đến khu vườn của ông xin phép chính quyền sở tại, cất bốc ngôi mộ thứ 3 trong tổng số 17 ngôi mộ và di chuyển về quê an táng, nên hiện tại khu vực này còn 16 mộ.

Từ thông tin này, Bộ CHQS Thanh Hóa đã phối hợp với Bộ CHQS tỉnh và Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Nam xác định thì có kết quả: Các cơ quan chức năng tỉnh Hà Nam đang quản lý danh sách, trích lục và hồ sơ liệt sĩ Nguyễn Văn Ngung theo đúng giấy báo tử và ngày hy sinh 17-6-1967 tại thị trấn Đò Lèn, Hà Trung, Thanh Hóa. Ngoài ra còn có liệt sĩ Trần Đắc Tiệp, quê quán: Nhân Thịnh, Lý Nhân, Hà Nam có cùng ngày và địa điểm hy sinh với liệt sĩ Nguyễn Văn Ngung.

Bộ CHQS tỉnh Thanh Hóa cũng đã được Cục Chính sách, Tổng Cục Chính trị cung cấp thông tin thêm 1 liệt sĩ là Binh nhất Hà Hồng Cơ (Kơ), sinh năm 1949, nhập ngũ tháng 9-1966, đơn vị c15/d2/1706/f305; quê quán: Cẩm Thành, Cẩm Thủy, Thanh Hóa, thân nhân liệt sĩ: Mẹ Bùi Thị Út. Đối chiếu với trường hợp trên, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa đã lưu hồ sơ và đã được suy tôn liệt sĩ năm 2009.

Ngay trong ngày 24-8, Đội quy tập tìm kiếm mộ liệt sĩ Bộ CHQS Thanh Hóa đã tiến hành khai quật và cất bốc được 8 mộ liệt sĩ, trong đó nhiều di vật được tìm thấy bao gồm: Đồng hồ dây đeo nhựa, dây xà cột, cúc áo bộ đội, một chiếc ví bên trong có 1 đồng tiền 5 xu sản xuất năm 1958…

Từ những thông tin được cung cấp, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa xác định một số thông tin các liệt sĩ như sau:

1 - Thời gian hy sinh: Ngày 17-6-1967.

2 -  Địa điểm hy sinh: Thị trấn Đò Lèn, Hà Trung, Thanh Hóa.

3 - Trường hợp hy sinh: Hành quân trên đường ô tô bị trúng bom.

Ngoài ra cũng có thêm căn cứ đơn vị: c15/d2/1706/f305

Vậy thân nhân các gia đình liệt sĩ có những thông tin hy sinh như trên đề nghị liên hệ với Bộ CHQS Thanh Hóa hoặc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa để xác định danh tính liệt sĩ.

Bài và ảnh: HOÀNG KHÁNH TRÌNH