Theo nội dung đơn, năm 1950, bà Nguyễn Thị Vóc kết hôn với ông Nguyễn Văn Bật và sinh được một người con gái. Năm 1953, ông Nguyễn Văn Bật hy sinh. Liệt sĩ Nguyễn Văn Bật là con đẻ duy nhất của vợ chồng cụ Nguyễn Thị Ngát (mất năm 1935) và cụ Nguyễn Văn Khả (mất năm 1974). Năm 1956, bà Vóc là người đi tìm vợ kế cho bố chồng, còn bản thân bà vẫn ở trên mảnh đất bố mẹ chồng để lại và thờ cúng cụ Ngát. Năm 1995, bà Vóc là người làm hồ sơ đề nghị và sau đó cụ Ngát được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Đơn bà Vóc viết: “Tôi không có giấy ủy quyền thờ cúng mẹ Ngát cho ai, nhưng đại diện chính quyền xã sau đó lại thu tấm bằng chứng nhận Bà mẹ Việt Nam anh hùng, giao cho con của mẹ kế là ông Nguyễn Văn Nền và khoản tiền một lần tôi cũng không được nhận”.

 Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng tại Quảng Nam. Ảnh minh họa: Báo Quảng Nam.

Khoản 5, Điều 4, Thông tư liên tịch số 03/2014/TTLT-BNV-BQP-BLĐTBXH ngày 10-10-2014 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 56/2013/NĐ-CP quy định: “Đối với bà mẹ được truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” thì khoản tiền một lần và hiện vật khen thưởng được trao cho người chồng; nếu người chồng đã từ trần thì trao cho con hoặc vợ liệt sĩ thường xuyên giữ trách nhiệm thờ cúng bà mẹ; trường hợp bà mẹ không còn chồng, con thì trao cho người thân gần nhất chịu trách nhiệm thờ cúng, chăm sóc phần mộ của bà mẹ, theo đề nghị bằng văn bản của chính quyền cấp xã nơi bà mẹ cư trú khi còn sống”. Cụ Nguyễn Thị Ngát được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng năm 1995. Theo quy định trên thì khoản tiền một lần và hiện vật khen thưởng được trao cho người chồng là cụ Khả. Thế nhưng cụ Khả đã mất từ năm 1974 nên trong trường hợp này sẽ thực hiện theo quy định: “Nếu người chồng đã từ trần thì trao cho con hoặc vợ liệt sĩ thường xuyên giữ trách nhiệm thờ cúng bà mẹ”. Vì vậy chính quyền địa phương cần làm rõ giữa bà Vóc và ông Nền, ai là người được giao và thường xuyên giữ trách nhiệm thờ cúng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Ngát. Bà Vóc cũng cần phối hợp với chính quyền địa phương chứng minh bà là người được gia tộc đồng ý và thực tế là đã thường xuyên giữ trách nhiệm thờ cúng cụ Ngát từ khi cụ mất đến nay.

HÀ PHƯƠNG