Tại dự thảo, Bộ TT&TT đề xuất chỉ các mạng xã hội (MXH) có giấy phép thiết lập MXH mới có quyền thu phí sử dụng dịch vụ và cung cấp dịch vụ phát trực tuyến (livestream). Theo Bộ TT&TT, các MXH xuyên biên giới như Facebook, YouTube, TikTok... chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Các quy định hiện hành đối với hoạt động cung cấp thông tin, dịch vụ qua biên giới vẫn còn nhiều bất cập. Đây cũng là môi trường tồn tại nhiều thông tin vi phạm pháp luật, lan truyền tin giả, gây mất ổn định xã hội, gây bất bình đẳng với doanh nghiệp trong và ngoài nước. Nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng MXH để hoạt động báo chí, tổ chức livestream để cung cấp thông tin sai sự thật, xúc phạm uy tín, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân khác và thông tin, dịch vụ vi phạm pháp luật nên cần sớm bổ sung quy định điều chỉnh.

Tại dự thảo, Bộ TT&TT đề xuất, đối với các MXH trong nước mới thành lập, lượng người truy cập chưa đạt mức phải cấp phép thì chỉ cần thông báo theo mẫu (không phải cấp phép), khi được cơ quan quản lý xác nhận đã thông báo thì bắt đầu được hoạt động theo quy định (có quy định trách nhiệm cụ thể với các MXH). Các MXH đã thông báo phải cam kết tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về hoạt động cung cấp dịch vụ MXH, nếu vi phạm vẫn bị xử lý theo quy định. Sau khi thông báo, Bộ TT&TT sẽ gắn công cụ đo để theo dõi lượng người truy cập (UV-Unique visitor) thường xuyên của trang. Khi MXH trong nước đạt đến mốc 10.000 người truy cập thường xuyên/tháng (căn cứ theo kết quả của Bộ TT&TT công bố) thì phải thực hiện thủ tục cấp phép, vì với lượng thành viên này, MXH đã bắt đầu có tác động lớn đối với xã hội. Bộ TT&TT sẽ thông báo cho các doanh nghiệp có MXH đạt mốc phải cấp phép.

MXH của nước ngoài phải thực hiện thủ tục thông báo/xác nhận thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước khi cung cấp dịch vụ cho người Việt Nam đạt mốc nêu trên. Theo dự thảo, chỉ các tài khoản đã được định danh 2 lớp (xác thực tài khoản với tên thật và số điện thoại) mới được viết bài, đăng bình luận, livestream, nếu không thì chỉ được xem tin, bài. Chỉ các MXH có giấy phép thiết lập mới có quyền thu phí sử dụng dịch vụ dưới mọi hình thức và cung cấp dịch vụ livestream. MXH đa dịch vụ sẽ phải gỡ bỏ các dịch vụ, nội dung chuyên ngành vi phạm pháp luật theo yêu cầu của cơ quan quản lý có thẩm quyền. Trường hợp không tuân thủ, cơ quan quản lý có quyền yêu cầu dừng hoạt động/tạm đình chỉ tên miền của toàn bộ nền tảng MXH đa dịch vụ cho đến khi MXH thực hiện các yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm.

Góp ý với nội dung dự thảo, luật sư Nguyễn Văn Thắng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: “Việc bổ sung các quy định trên là cần thiết khi MXH ngày càng ảnh hưởng nhiều đến mọi mặt đời sống, nhất là quy định các tài khoản MXH phải đăng ký thông tin liên hệ về Bộ TT&TT mới được cho phép livestream và tham gia các dịch vụ có phát sinh doanh thu nhằm giảm bớt “rác” hay những “giang hồ mạng” trên MXH như thời gian qua. Tuy nhiên, Bộ TT&TT cần lưu ý việc bổ sung giấy phép, thông báo hoạt động của các nhà mạng cung cấp dịch vụ để tránh phát sinh thêm “giấy phép con”, ảnh hưởng đến phát triển thương mại điện tử ở nước ta”.

HOÀI AN