Một thời gian sau, bà M. đi đâu không rõ, còn chồng, con của bà M. vẫn sinh sống tại địa phương nhưng khẳng định không biết, không có trách nhiệm. Bà Cúc đã làm đơn tố giác và ít lâu sau còn cung cấp được cả địa chỉ của bà M. đang ở và bán hàng tại tỉnh Gia Lai cho cơ quan chức năng. Sau đó, Công an tỉnh Gia Lai đã làm việc với bà M.

Làm việc với công an, bà M. nhận có vay của bà Cúc số tiền trên và khẳng định không trốn, hứa hết dịch Covid-19 sẽ về thanh toán. “Như thế là việc thanh toán nợ vẫn chưa có thời hạn, thích trả lúc nào thì trả, tôi không biết phải làm sao? Có thể xét xử bà M. theo quy định của Bộ luật Hình sự được không?", bà Cúc trình bày.

Điểm a Khoản 1 Điều 175, Văn bản hợp nhất Bộ luật Hình sự 2017 quy định: “Vay mượn, thuê tài sản của người khác... bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó... thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm”. Theo khoản 4 điều này, phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.

Tuy nhiên, để khép khung tội này, cơ quan cảnh sát điều tra phải kết luận người đó có hành vi “dùng thủ đoạn gian dối bỏ trốn” và được viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn, chuyển tòa án thì mới có căn cứ xét xử theo quy định của Bộ luật Hình sự. Ở vụ việc này, theo như trình bày của bà Cúc thì bà M. khẳng định với cơ quan công an bà không trốn, chỉ chuyển đến địa phương khác làm ăn sinh sống và vẫn thừa nhận việc nợ. Giấy vay tiền viết tay của bà Cúc viết: “Thời hạn trả vào ngày 15-12-2020. Không trả được thì phải trả bằng đất thổ cư”, phía dưới có chữ ký xác nhận của bà M. Như vậy, theo quy định của Bộ luật Dân sự, việc bà M. không thực hiện cam kết khi không trả được nợ đã vi phạm nghĩa vụ của bên vay.

Theo quy định của pháp luật, giấy vay tiền viết tay vẫn có thể coi là một hợp đồng dân sự bằng văn bản và vẫn có giá trị pháp lý bắt buộc. Vì vậy, bà có quyền khởi kiện tại tòa án nhân dân cấp huyện nơi bà M. cư trú hoặc nơi hợp đồng được thực hiện để yêu cầu bên vay thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

HÀ PHƯƠNG